فرهنگ و آگاهی

پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل روانشناختی موثر بر فرهنگ و آگاهی امنیت سایبری در دوره شیوع کووید-19 به روش کیفی و از نوع تحلیل مضمون انجام شد. داده های پژوهش از اسناد بالادستی که شامل کلیه مقالات معتبر منتشر شده در سال های 2020 الی 2022 در داخل و خارج کشور بوده است، با 4 کلیدواژه (فرهنگ، آگاهی، امنیت سایبری، عوامل روانشناختی) در پایگاه های سیویلیکا، نورمگز، مگ ایران، گوگل اسکولار، ساینس دایرکت جمع آوری و در چارچوب نرم افزار MAXQDA مورد بررسی قرار گرفته است. معیار ورود مقالات به پژوهش، محتوی قابل اجرا برای سوال پژوهش و مطالعات مربوط به متغیر هدف و معیارهای خروج خلاصه مقالات، فصل های کتاب، گزارش های کوتاه و عدم دسترسی به متن کامل مقاله بوده است. سنجش روایی با استفاده از روایی محتوی و برآورد پایایی داده ها با استفاده از روش هولستی انجام شد. یافته ها نشان داد از مجموع 44 مضمون شناسایی شده از کدگذاری اسناد و متون بالادستی، 6 مضمون فرعی (روانشناختی، رفتاری، خانوادگی-اجتماعی، اقتصادی، حقوقی و فنی)، تشکیل شد. براساس یافته ها، در بین کلیه مضمون های فرعی شناسایی شده، بیشترین مضمون ها مرتبط با مضمون روانشناختی بوده (16 مضمون) که در آن مضمون های خودکارآمدی، دلبستگی، استرس عاطفی، هیجانات، افکار و باورها، نگرش، انگیزش، ویژگی های شخصیتی و سلامت روان مضامینی بودند که دارای اهمیت ویژه ای هستند.

مقدمه و هدف: این پژوهش با هدف تحلیل ساختار عاملی مقیاس "ارزیابیِ فرهنگ و آگاهی امنیتِ سایبری" در بین کارمندان بانک شهر اهواز در بهار و تابستان سال 1401 انجام شد. روش: روش پژوهش با تکیه بر روش های روانسنجی (تحلیل عاملی) و ابزار مورد استفاده مقیاس محقق ساخته ارزیابیِ فرهنگ و آگاهی امنیتِ سایبری (1401) بوده است. جامعه کارمندان شعب بانک شهر اهواز و نمونه آماری 581 نفر کارمند بوده که به شیوه تصادفی ساده انتخاب شدند. روش تجزیه و تحلیل داده ها در بررسی ساختار عاملی، تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تاییدی و در بررسی اعتبار، ضریب آلفای کرونباخ بوده است. بحث: یافته ها نشان داد ضریب آلفای کرونباخ به میزان 88/0 حاصل شده و ساختار عاملی بدست آمده طی تحلیل اکتشافی از شاخص های برازندگی (CFI، GFI، RFI، NFI، IFI) مطلوبی برخوردار بوده است که پوشش دهنده 6 عامل (منابع انسانی ناکارآمد، بودجه بندی و آگاه سازی، ظرفیت سازی، موقعیت کارمند، فرهنگ حفاظت از اطلاعات و رفتار و درک امنیتی) می باشد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد این مقیاس در بین کارمندان بانک دارای ساختار عاملی و اعتبار قابل قبولی است؛ از این رو، می توان این ابزار را به عنوان ابزاری معتبر جهت ارزیابی و رتبه بندی عوامل موثر بر ارتقاء فرهنگ و آگاهی امنیتِ سایبری در بین کارمندان شعب بانک کشور بکار برد.