نقش جهان

نقش جهان

نقش جهان سال پنجم تابستان 1394 شماره 2 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

تأثیر فناوری های نوین ارتباطات مجازی در تحولات ساختار فضایی و همپیوندی پهنه های کلانشهری (مطالعه حوزه های شهری سه گانه توکیو، اوزاکا و ناگویا در ژاپن)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فناوری های نوین ارتباطات مجازی پهنه های کلانشهری ابر شهر منطقه توکایدو ژاپن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۱ تعداد دانلود : ۱۶۹۹
فناوری های نوین ارتباطات مجازی، ب هعنوان بخشی از ارتباطات الکترونیک، ب هدلیل نامرئی بودن جریان و وابستگی اندک به فضای فیزیکی، ماهیتی کاماً متفاوت از دیگر انواع ارتباطات دارد؛ بنابراین، ب هنظر می رسد گسترش این فناوری ها، تحولات نوینی را نیز در زندگی امروز سبب گردد. حال، پرسش آن است که پیامدهای فضایی گسترش ارتباطات مجازی فرامکانی میان پهنه های کلانشهری چه خواهد بود؟ اندیشمندان باور دارند که این فناوری نوین، با کاهش چشمگیر محدودیت های مسافتی، منجر به گسترش ارتباطات کارکردی و مبهم شدن مرز میان مناطق و در نهایت یکپارچگی پهن هها خواهد شد. در یکی از قطب های » ابر شهر منطقه « هدف این پژوهش، بررسی ادعای شکل گیری فضایی گسترده و هم پیوند به نام فناوری اطلاعات جهان )ژاپن( بر پایه راهبرد تفسیری زمانی و روش تحلیل همبستگی کانونی میان شاخص های ارتباطات مجازی و جریان های فضایی م یباشد. یافته های پژوهش، حا کی از وجود رابط های مستقیم میان ارتباطات مجازی و حم لونقل است؛ که ضمن آنکه روندی برخاف انتظارات موجود مبنی بر نقش کاهنده ارتباطات مجازی در تقاضای حمل ونقل را نشان م یدهد، به معنای گسترش ارتباطات کارکردی میان پهنه های کلانشهری نیز هست. بدین ترتیب، با شکل گیری و تکوین یکپارچگی کارکردی میان آن ها، تعیین مرز مشخص برای هرکدام، بسیار دشوار شده و در نتیجه، "ابرشهر" منطقه" ای با نام » توکایدو « ظهور م ییابد.
۲.

عملکرد مجتمع های ایستگاهی مترو در مواقع بحران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مجتمع ایستگاهی مترو چندمنظورگی فضاها فضای اسکان موقت انعطا فپذیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۶ تعداد دانلود : ۳۱۵
طراحی مجتمع های ایستگاهی مترو و امتزاج آ نها با موضوع بحران در معماری فرصتی، جهت شناخت چند منظورگی عملکرد فضاهای ایستگاهی فراهم م یسازد. مقاله حاضر می کوشد تا در راستای کاهش آسی بپذیری ها، تمهیداتی جهت استفاده از این فضا ب هعنوان فضای اسکان موقت در شرایط اضطراری قائل شود. سؤالاتی که در این پژوهش مطرح می شود عبارتند از اینکه، آیا یک مجتمع ایستگاهی مترو می تواند ضمن ایفای نقش، ب هعنوان یک ایستگاه و مجموعه فرهنگی تجاری، در مواقع بحران تبدیل به یک فضای اسکان موقت بشود؟ و اینکه چه عواملی روی انعطا فپذیری معماری ایستگاه ها تأثیرگذارند؟ با توجه به فرضیات تحقیق ب هنظر می رسد ا گر ایستگاه مترو ب هصورت چند منظوره طراحی شود، م یتواند پاسخگوی نیازهای مردم در قالب فضایی جهت اسکان موقت باشد و اینکه مؤلفه هایی مانند تطبیق پذیری و سازگاری فضایی تأثیر زیادی روی انعطاف پذیری معماری ایستگاه ها دارند. چارچوب نظری بر اساس پیشینه تخصصی آن شکل گرفته، روش تحقیق، روش توصیفی )پیمایشی دلفی( می باشد و نتیجه پژوهش با استناد به مؤلف ههای انعطا فپذیری که شامل سیزده مؤلفه مؤثر بر ارائه الگویی جهت طراحی یک فضای منعطف در قالب پرسشنام ههایی در اختیار 50 متخصص قرار گرفت. یافته ها نشان داد که دو عامل )سازگاری و انطباق( و )تبدیل پذیری( اثرگذاری بیشتری در دومنظورگی طراحی داشت هاند.
۳.

تلفیق گردآور خورشیدی حرارتی با نمای ساختمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نمای خورشیدی گردآور خورشیدی تلفیق گردآور با نما گردآور لول های لوله گرمایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵ تعداد دانلود : ۴۳۱
با مترا کمتر شدن شهرها و افزایش ارتفاع ساختمان ها، سطوح عمودی نما متناسب با سطح زیر بنا، افزایش می یابد، لذا جدار های عمودی ساختمان، از بیشترین ظرفیت برای استفاده از انرژی خورشیدی در ساختما نهای آینده برخوردار م یباشند. تلفیق و یکپارچ هسازی سیست مهای خورشیدی نظیر گردآورهای حرارتی با عناصر تشکی لدهنده ساختمان نظیر دیوار، بام و سایه بان ضمن آن که تمامیت و یکپارچگی معماری و اجزای آن را حفظ م یکند، م یتواند صرفه اقتصادی کاربرد این سیست مها را افزایش داده و در مجموع کارایی و بهره وری انرژی را در ساختمان بهبود ببخشد. در این پژوهش، کاربرد حرارتی انرژی خورشیدی با توجه به مزی تهای نسبی آن نظیر بازدهی بالا و بهای مناسب در مقایسه با کاربردهای الکتریکی، پیشنهاد شده است. برای جلوگیری از بازتاب پرتوهای خورشید از سطح نما - ناشی از اختاف زاویه زیاد سطح نما و زاویه تابش آفتاب در تابستان - استفاده از گردآورهای لول های تحت خأ ب هصورت افقی پیشنهاد شد. این نوع از گردآور، در مقایسه با انواع تخت، در دماهای بالای سیال خروجی، بازدهی بالای خود را حفظ می کند. در نتیجه، دامنه کارایی آن، برای گرمایش و حتی سرمایش متکی بر حرارت گسترش م ییابد. برای سهولت تعمیر و نگ هداری، فناوری لوله گرمایی انتخاب شد تا انتقال حرارت از گردآور به سیستم جمع آوری انرژی بدون انتقال سیال و به صورت اتصال خشک صورت پذیرد. لذا، خطر رسو بگذاری یا نشت سیال ناقل به کلی برطرف می شود. استفاده از گردآورهای لول های، امکان عبور نور روز و ارتباط بصری را فراهم م ینماید؛ ضمن آن که نقش سایه بان را نیز ایفا م یکند. در نهایت، این ایده به کمک روش های نرم افزاری شبیه سازی گردید و مشخص شد با استفاده از فرم لوله ای افقی، بازدهی سالانه در مقایسه با گردآور تخت، به میزان چشمگیری افزایش می یابد.
۴.

معرفی سیستم نوین لایه های ساختمانی تغییرپذیر (فناوری نو در طراحی معماری اقلیمی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اقلیم سیستم لای ههای ساختمانی تغییرپذیر نور مستقیم خورشید تغییرپذیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۴ تعداد دانلود : ۴۸۳
از آنجایی که معماری مدرن بی توجه به معماری همساز با اقلیم شکل گرفته و حتی باعث مصرف بیشتر انرژی های فسیلی شده و ه مخوانی و سازگاری منطقی با رفتارها وعادتهای مردم نداشته است، استفاده از فناور یهای نوین در ساختمان هایی که با شرایط اقلیمی محیط خود هماهنگ باشند لازم به نظر می رسید. سیستم لای ههای ساختمانی سیستم نوین « تغییرپذیر 1، جداره های ساختمانی ابداعی و نوینی است که در اداره کل مالکیت صنعتی ایران تحت عنوان به ثبت رسیده است. این جداره ها می توانند » ساختمانی با رویکرد منعطف سازی در حیطه عایق حرارتی و پوشش نما با کنترل نور و گرمای روزانه، متناسب با شرایط محیط بیرون تغییر کنند، از این رو در تنظیم شرایط محیطی یک فضا از نظر تبادل حرارت با محیط خارج نقش به سزایی ایفا م یکند. در این مقاله تاش شده است ضمن معرفی این طرح ابتکاری، پنجره و دیوار تغییرپذیر، بررسی و دستاوردهای آن توضیح داده شود. درسیستم لای ههای ساختمانی تغییرپذیر برخاف جداره های رایج، دیوارها به صورت ثابت طراحی نشده است، همچنین بلکه قابلیت تغییر رنگ، میزان شفافیت و کنترل مقدار نور عبوری از دیوار، کاهش یا افزایش ظرفیت و ذخیره حرارتی، همچنین قابلیت جابجایی مکان عایق حرارتی ب هصورت دستی یا خودکار توسط کامپیوتر، از جمله مزیت های این سیستم می باشد.
۵.

تحلیلِ انرژی و میزان کارآمدی یک نمونه نمای متحرک در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تکنولوژی مکانیس مهای متحرک نمای متحرک تحلیل انرژی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۷ تعداد دانلود : ۲۴۵
عناصر ساختمانی هریک به خودی خود )در درون خود( و همچنین با سایر اجزای ساختمانی مرتبط اند، یعنی کارکرد هریک بر نوع کارکرد دیگری تأثیرگذار است. امروزه با وجود بحران انرژی و هزینه های بسیار بالای تأمین سوخت، گرایش به سمت تکنولوژی هایی که منجر به صرفه جویی در مصرف و در نتیجه تولید دی ا کسیدکربن می شود، افزایش یافته است. پژوهش حاضر با استفاده از روش تجربی همراه با بهره گیری از شبیه سازی و مدل سازی سعی در استفاده از تکنولوژی موجود برای پیاد هسازی هدف کاهش مصرف انرژی در ساختمان دارد. در این روند با استفاده از مشاهدات تجربی حاصل از ساخت ما کت های بی شمار و مدل سازی آ نها در نر مافزارهایی مانند راینو و افزونه گرس هاپر، و در نهایت آنالیز حرارتی و برودتی آن ها در افزون ه دیوا، تکنولوژی موجود در کشور برای طراحی یک نمای کاربردی با چندین ویژگی به کار گرفته شد. نتیجه به دست آمده مؤّید این مطلب است که با استفاده از این سیستم مدولار در نمای ساختمان، امکان کنترل هوشمند نور ورودی به داخل ساختمان بر اساس تغییر فصول امکان پذیر است و همچنین می توان در میزان بهره وری از انرژی مصرفی برای ساختمان صرفه جویی کرد.
۶.

همسازی سازه و معماری در راستای جانمایی بهین ه تکیه گاه ها به روش الگوریتم ژنتی ک (نمونه موردی: پوشان ههای با فرم آزاد، طراحی شده بر اساس هندسه گره ایرانی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ساختار هندسی ساز های پوشانه ها جانمایی بهینه تکیه گا هها گره های معماری سنتی ایران الگوریتم ژنتیک تعاملِ معماری و سازه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۹ تعداد دانلود : ۲۸۳
بهره گیری از هندسه در پیمایش همساز میان فرم، ایستایی و تناسبات، ب هعنوان اصلی جاری در تعاملِ سازه و معماری سنتی ایران همواره برقرار بوده است. شناخت رفتار هندسیِ اجزا در مسیر ایجاد اتحادِ ارگانیک میانِ سامانه های کالبد، فضا و زمینه، موجب شک لگیری بازخوردی یکپارچه به عوامل مؤثر در پایایی مجموعه م یگردد. گره های ایرانی بر مبنای ،y و x قیودِ هندسی موجود در ساختار و تناسبات خویش، به عنوان واحدهای مدولار، قابلیت توسعه و گسترش در محورهای با حفظِ همسازی میان ارز شهای بصری و کارایی عملکردی را دارا م یباشند. با توجه به روندِ نظم پذیریِ ساختارِ گره های برای حفظ کارکردِ سه بعدیِ مجموعه سازه ، مسئله ای قابل بحث ،z ایرانی در محورهای اشاره شده، انتقال این نظم در محور است. از این رو، مقاله حاضر نخست به بررسی نحو ه استفاده از پارامترهای مولدِ هندسه گره با استفاده از نرم افزار کدنویسی گرافیکی گر سهاپر پرداخته، سپس با معرفی روش الگوریتم ژنتیک، مجموع ه حاصل از تولید فرم های مختلفِ منتج از هندس ه گره را به عنوان جمعیتی از ژن های قابل تحلیل معرفی می کند. در این راستا، فرایند جانمایی بهین ه تکیه گاه ها، با حفظ کارکردِ سه بعدی میان اجزا، در مسیر دستیابی به هندسه ای کارآمد از فرم گره را پیش می گیرد. بر همین اساس، پس از تحلیل همزمانِ فرم و سازوکارِ متعاقب ساز های ب هوسیله افزونه کارامبا، جمعیت برتر از مجموع ه ژن های معرفی شده، گزینش گردیده و بهین هترین حالت جانمایی تکیه گاه ها، در شرایطی که اجزای سازه دارای تنش حداقل هستند، گزینش م یشود. در ادامه نیز با بررسی عملکردِ حالت بهینه و نمون های منتظم در جانمایی تکیه گاه ها رفتار متعاقب هر دو حالت نسبت به انتقال بار به پی، مورد بررسی قرار م یگیرد. با استناد به نتایج این پژوهش، م یتوان ای نگونه برآورد نمود که سازوکار هندسی در گر ههای ایرانی، با تعریف قیود خاص، موجب کنترل رفتار یکپارچه و کارکردِ چند بعدی میانِ پارامترهای کیفی نظیر هندسه منعطف جهت طراحی سازه های پوششی و پارامترهای کمّی همچون رفتار متناسب با نیروها می گردد. این بازخوردِ همساز میان معماری و سازه در جانمایی بهین ه تکیه گاه ها که به مدد روش الگوریتم ژنتیک حاصل می گردد، کاهش تنش در اجزای سازه و همچنین پایاییِ حدا کثری سازه را همراه با صرفه اقتصادی در مصالح مورد استفاده، در کنار حفظ ارزش های معماری ب هدنبال خواهد داشت.
۷.

تحلیل عددی نماهای دوپوسته برای فصل تابستا ن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نماهای دو پوسته تهویه طبیعی دمای آسایش کیفیت هوای داخل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۱ تعداد دانلود : ۲۳۳
امروزه کاربران بیش از پیش خواستار تهویه طبیعی هستند و این امر باعث افزایش تقاضا برای تهویه از طریق بازشوها شده است. شاید این عکس العملی در برابر استفاده بی رویه از سیستم های تهویه مطبوع در ساختمان ها بوده، که ب هطور مرتب به عنوان نشانه ای از ساختمان های بیمار معرفی می شوند. در این راستا تکنولوژی نماهای دوپوسته ب هعنوان یک فناوری نوین در معماری، امکان تهویه طبیعی را ضمن کنترل صوت، باد و باران فراهم می آورند. دوپوسته شدن نمای ساختمان امکان تنظیم گرما، سرما، نور، باد و همچنین سر و صدای بیرون را می دهد، به طور یکه راحتی و رفاه سا کنین را بدون اتاف انرژی تأمین می نماید. Gambit و Fluent بدین منظور در این مقاله با توجه به تعداد، ابعاد و موقعیت دریچه های روی نما، به کمک نرم افزارهای به مدلسازی و بررسی عددی نتایج دوپوسته شدن نماها در ساختمان های مناطق گرم و خشک ایران با هدف بهره بردن از تهویه طبیعی در فصل تابستان پرداخته می شود. خروجی عددی این نر مافزارها نشان م یدهد دوپوسته شدن نمای ساختمان ها به افزایش بهر هگیری از تهویه طبیعی و بهبود کیفیت هوای داخل کمک کرده و استفاده از این فناوری در جهت کاهش استفاده از سیست مهای تهویه مطبوع و رسیدن به دمای آسایش اثرگذار خواهد بود.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۴۶