درخت حوزه‌های تخصصی

بدون شک عبرت دهی یکی از روش های تربیتی است که همه پیامبران(ع) به طور عام، و پیامبر اسلام(ص) به طور خاص، آن را برای هدایت و تربیت انسان ها به کار برده اند. و شاهد این مدعا تعالیم قرآن کریم است، چرا که در جای جای این کتاب آسمانی از موضوعاتی چون تاریخ اقوام و ملل و سرنوشت آن ها، و شگفتی های خلقت و سایر امور سخن به میان آمده و بر وجود عبرت در آن ها تصریح شده است و حتی در مواردی بر گرفتن عبرت امر کرده است که این را می توان به روش عبرت دهی قرآن کریم تعبیر کرد. بررسی ابعاد مختلف این روش از نگاه قرآن کریم، امری است که این مقاله در پی آن است. آنچه در این نوشتار می آید عبارت است از: ماهیت عبرت و مفهوم شناسی آن در قرآن، مقومات عبرت، تعریف روش عبرت دهی، مبانی عبرت، شرایط اثر گذاری عبرت، موضوعات عبرت آموز، و درنهایت، شیوه های عبرت دهی. مقاله سعی کرده است در محدوده آیات قرآن و تفاسیر مربوطه به بررسی این امور بپردازد.

مقاله حاضر رویکرد پیشگیری و تقدم آن را بر درمان در تربیت اسلامی بررسی می کند. مؤلف نخست سطوح و مراحل پیشگیری را مشخص کرده و به این نتیجه می رسد که پیشگیری سه سطح و سه مرحله دارد که عبارتند از: پیشگیری کردن، هجرت دادن و ایمن ساختن. سپس در ادامه، سطح و مرحلة اول پیشگیری را به تفصیل بر اساس آیات قرآنی بررسی و دلایل تقدم این مرحله بر سایر مراحل را بیان می کند.