حلیمه عنایت

آثار هنری، بخشی اساسی از فرهنگ یک جامعه و منعکس کننده وضعیت فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی آن جامعه هستند. پژوهش پیش رو به تحلیل گفتمان انتقادی نمایشنامه خشکسالی و دروغ نوشته محمد یعقوبی می پردازد تا مطالعه کند که مفهوم جنسیت در این متن زبانی در قالب چه گفتمان هایی تولید یا بازتولید می شود. یعقوبی از نمایشنامه نویسانی است که در بیشتر آثارش، مضمون روابط میان زن و مرد در محیط خانواده و نقش های جنسیتی، برجسته است. برای نیل به هدف پژوهش، نظریه های مربوط به جنسیت از بعد زیست شناختی، فرهنگی و گفتمانی مطرح شده اند و در بخش روش تحقیق، رویکرد تاریخی-گفتمانی روث وداک که پس زمینه های تاریخی-اجتماعی متون را برای تحلیل درنظر می گیرد، انتخاب شده است. بهره گیری از افق تاریخی-اجتماعی دهه هشتاد و تحلیل متن نمایشنامه با استفاده از راهبرد های پنج گانه وداک و بررسی مضامین کلیدی مندرج در آن نشان می دهد در نمایشنامه خشکسالی و دروغ، تعریف جنسیت و نقش های جنسیتی در وضعیتی میان گفتمان سنتی رسمی مسلط و گفتمان مدرن (به عنوان گفتمان رقیب) که امکان بروز آن در دهه هشتاد فراهم شد، تولید می شود. همچنین نویسنده متن به خوبی توانسته موقعیت جامعه در حال گذار به سمت مدرنیته ایران در دهه هشتاد و پیامدها و تحولات ایجادشده به سبب آن در عرصه خصوصی خانواده و روابط زناشویی را در خصایص شخصیت هایش بازنمایی کند.

المرأهُ نصف المجتمع، ولشخصیتها وسلوکها وثقافتها وفکرها دورٌ مهمٌ فی تکوین المجتمع الإنسانی. وبما أنَّ الدین مؤسسهٌ اجتماعیهٌ تبین کیفیه التواصل بین الرجل والمرأه فی المجتمع وبناء العلاقه بینهما، فإنَّ موقف الشرائع تجاه مکانه المرأه وشخصیتها تزداد أهمیهً. والغرض من هذا البحث هو التحقیق فی مشارکه المرأه السیاسیّه فی العهد النبوی9 من خلال نهجٍ سوسیولوجی. وقد تم إعداد هذا البحث بالطریقه التاریخیّه. والتقنیه المستخدمه فی جمع المعلومات هی الوثائقیه.یعتبر الإسلام المرأه مساویهً للرجل من حیث الکرامه الإنسانیّه، وقد اهتم النبی9 ببناء مجتمعٍ قائمٍ على القیم الإنسانیه بغضِّ النظر عن معیاریه الجنس وفقاً للتعالیم القرآنیه، حتى منحها حق المشارکه السیاسیه. وهذه الرؤیه مختلفه تماماً عمّا کانت علیه فی عصر الجاهلیّه.

هدف از انجام پژوهش حاضر مطالعه زمینه، دلایل و پیامدهای اقدام به خودکشی در نظام معنایی زنان در شهر شیراز بوده است. به این منظور از رویکرد کیفی و روش نظریه ی زمینه ای استفاده شده است. مشارکت کنندگان این پژوهش 14 نفر از زنانی بودند که سابقه ی اقدام به خودکشی داشته اند. داده ها از طریق مصاحبه ی عمیق جمع آوری شدند و برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش تحلیل مقایسه ای مداوم سه مرحله ای استراس و کوربین استفاده شده است. یافته های به دست آمده شامل 6 مقوله ی (خشونت، خانواده ی نابسامان، خرده فرهنگ مصرف مواد، انزوای اجتماعی، فقر و تعارضات زناشویی) است. پس از ترکیب و تلفیق مقولات، «طرد زنان در بستر فقر قابلیتی» به عنوان مقوله ی هسته و پدیده ی مرکزی پژوهش شناسایی گردید. پیامدهای اقدام به خودکشی شامل پیامدهای جسمی، روانی و اجتماعی بوده است که در بیشتر این زنان منفی گزارش شده است. تلاش در جهت بهبود و ارتقای وضعیت اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی زنان در جامعه، می تواند در پیشگیری از مسائلی چون اقدام به خودکشی مؤثر باشد.

سلامت یک دارایی مهم در بین نوجوانان محسوب می شود و سلامت معنوی می تواند آن را تقویت کند. این مطالعه با هدف بررسی رابطه بین سلامت معنوی با سلامت کلی (جسمی، روانی، اجتماعی) نوجوانان انجام شده است. این پژوهش از نوع مقطعی- همبستگی است. نمونه پژوهش شامل 400 نفر از نوجوانان دختر شهر جهرم در سال 1402 بودند که با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه های معتبر سلامت معنوی دالمان و فری (2004) و پرسش نامه سبک زندگی (لعلی و همکاران، 1391) استفاده شد. برای اعتبار پژوهش، از اعتبار صوری و اعتبار همگرا (AVE) و برای بررسی پایایی از آلفای کرونباخ و ضریب پایایی ترکیبی (CR) و پایایی همگون (Rho) استفاده گردید. برای تجزیه وتحلیل دادها از نرم افزار SPSS و pls استفاده شد. یافته ها حاکی از آن است که سطح سلامت کل، سلامت جسمی، سلامت روانی، سلامت اجتماعی نوجوانان بالا و سطح سلامت معنوی آن ها در حد متوسط است. همچنین یافته های این پژوهش حاکی از وجود رابطه ای مثبت و معنادار میان سلامت معنوی و سلامت کلی افراد است. این رابطه به طور مجزا نیز با هر یک از ابعاد سلامت (جسمی، روانی و اجتماعی) مشاهده شد. روش حداقل مربعات جزئی نیز نشان داد، سلامت معنوی قادر به تبیین 35 درصد از واریانس متغیر سلامت کلی بوده است. با اذعان به این ارتباط و تقویت سلامت معنوی در کنار سلامت جسمی، روانی و اجتماعی، می توانیم نوجوانان را برای گذر از پیچیدگی های دوران نوجوانی توانمند کنیم. ادغام ملاحظات سلامت معنوی در چارچوب مراقبت های بهداشتی جامع برای نوجوانان،راه اندازی مرکز مشاوره سلامت در مدارس، تشکیل تیم های تحقیقاتی جهت پایش مداوم سلامت نوجوانان، دعوت از متخصصان حوزه سلامت و برگزاری جلسات هفتگی در مدارس برای نوجوانان و خانواده های ایشان می تواند بسیار سودمند باشد.