نورم ملی وزن کوله پشتی برای دانش آموزان پسر ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر تدوین نورم ملی وزن کوله¬پشتی برای دانش¬آموزان پسر ایرانی در مقاطع تحصیلی مختلف بود. نمونه آماری شامل 2000 نفر (ابتدایی: 790 نفر با میانگین سن 1/9 سال، وزن 9/31 کیلوگرم و قد 7/135 سانتی متر؛ راهنمایی: 600 نفر با میانگین سن 2/13 سال، وزن 32/48 کیلوگرم و قد 9/154 سانتی متر؛ دبیرستان: 610 نفر با میانگین سن 6/16 سال، وزن 85/62 کیلوگرم و قد 74/169 سانتی متر) بود که به طور تصادفی خوشه ای از پنج منطقه جغرافیایی مختلف کشور انتخاب شدند. این مطالعه طی دو مرحله اجرا شد: در مرحله اول که 2000 دانش آموز مورد پیمایش اولیه قرار گرفتند، ویژگی¬های جمعیت-شناختی نمونه ها و وزن مطلق (کیلوگرم) و نسبی (درصد وزن بدن) کوله پشتی آن ها اندازه گیری و ثبت شد. سپس، چارک های اول تا سوم وزن نسبی کوله پشتی حملی موجود در توزیع طبیعی داده ها برای هر یک از مقاطع تحصیلی به¬دست آمد. در مرحله دوم اثر حمل بارهایی به میزان چارک های اول تا سوم وزن نسبی کوله¬پشتی بر پارامترهای فیزیولوژیکی (ضربان قلب، فشار خون، اکسیژن مصرفی، هزینه انرژی و تهویه دقیقه ای) 54 دانش¬آموز در آزمایشگاه، با استفاده از دستگاه گاز آنالایزر مطالعه شد. همچنین در ادامه، اثر حمل این بارها بر میزان دردهای جسمانی دانش¬آموزان، با استفاده از مقیاس DRS بررسی شد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد حمل کوله¬پشتی با وزن¬هایی معادل 30/11%، 50/10% و 9% وزن بدن و بیشتر، به ترتیب در دانش¬آموزان مقاطع ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان به تغییرات منفی معنی داری در عملکرد فیزیولوژیکی و نیز افزایش معنی دار میزان دردهای جسمانی آن ها منجر می شود. همچنین، با وجود آسیب¬پذیر بودن ساختارهای عضلانی- اسکلتی در سنین کمتر، نتایج تحقیق نشان داد که دانش¬آموزان دبستانی، در مقایسه با دانش¬آموزان مقاطع بالاتر کوله پشتی سنگین تری حمل می کنند. با توجه به نتایج، به طور کلی نورم طبیعی و حداکثر وزن نسبی مجاز کوله¬پشتی، به ترتیب برای دانش¬آموزان ابتدایی، 5/9% و 11% وزن بدن، راهنمایی، 8% و 5/9% وزن بدن و دبیرستان، 7% و 5/8% وزن بدن تعیین شده است. بر همین اساس، نورم و حداکثر وزن مجاز کوله¬پشتی بر حسب کیلوگرم برای پایه های اول تا پنجم ابتدایی با وزن طبیعی، به¬ترتیب (10/2 و 35/2)، (40/2 و 80/2)، (70/2 و 15/3)، (10/3 و 50/3) و (40/3 و 90/3) کیلوگرم، برای پایه های اول تا سوم راهنمایی با وزن طبیعی، به ترتیب (55/3 و 22/4)، (80/3 و 50/4) و (12/4 و 90/4) کیلوگرم و برای پایه های اول تا سوم دبیرستان با وزن طبیعی، به ترتیب (25/4 و 15/5)، (36/4 و 30/5) و (60/4 و 60/5) کیلوگرم تعیین شده است؛ بنابراین، با توجه به رعایت نکردن حمل وزن مجاز کوله پشتی از سوی دانش¬آموزان ایرانی که تاکنون به دلیل نبود نورم ملی در مدارس، عادی به نظر می رسید و آثار منفی خود را بر دردها و ناهنجاری های قامت آن ها برجای می گذاشت، پیشنهاد می شود دانش آموزان، والدین، مدیران و مسئولان آموزش و پرورش از نتایج تحقیق حاضر به عنوان مبنا و نورم وزن کوله پشتی استفاده کنند.