سیده فاطمه طبسی

کتا ب درسی به عنوان مهم ترین ابزار آموزشی، زمینه ساز انعکاس و انتقال ایدئولوژی ها است. پیشینه پژوهش های انجام شده در زمینه تحلیل ایدئولوژی های موجود در کتاب های درسی نشان می دهد که قریب به اتفاق این مطالعات مبتنی بر آموزش زبان انگلیسی هستند. باتوجه به توسعه روزافزون آموزش زبان فارسی، موقعیت حساس کشور ایران در جهان و نگرش های نادرست جهانیان و حتی، فارسی آموزان نسبت به آن، اهمیت مطالعه در زمینه منابع آموزش زبان فارسی ضرورت پیدا می کند. در پژوهش حاضر، کتاب درس زبان فارسی نوشته منگینی و ارستی به منظور بررسی چگونگی بازنمایی ایدئولوژی ها به ویژه در معرفی هویت ایرانی، تحلیل شده است. براین اساس، با انتخاب رویکرد ون دایک و با تکیه بر سه مفهوم کلیدی مربع ایدئولوژی، طرح واره هویت گروه و راهبردهای بازنمایی ایدئولوژی، دو بازبینه طراحی و کتاب منتخب از حیث متن و تصویر تحلیل شد. نتایج حاکی از آن است که علی رغم تلاش کتاب درس زبان فارسی برای رعایت بی طرفی در متون، در مواردی به واسطه تصاویر و تمرین ها، از نکات مثبت گروه ما رفع تأکید شده و یا بر نکات منفی آن تأکید شده است. بدین ترتیب، باتوجه به چارچوب پژوهش، نگرش این کتاب به هویت ایرانی مغرضانه و بازنمایی های آن در تعارض با اهداف آموزش زبان ارزیابی می شود.