مهراب مهران منش

هدف این پژوهش مرور مطالعات انجام شده در ایران روی پیامدهای یادگیری مهارت های حرکتی و ورزشی براساس روش های آموزش خطی و غیرخطی بود. برای ترکیب کیفی ادبیات پژوهشی از روش مرور نظام مند براساس خط مشیء های نسخه 2020 بیانیه پریزما استفاده شد. جستجو با استفاده از 26 عبارت از سه منبع اطلاعاتی (سامانه نشریات علمی ایران، پایگاه مجلات تخصصی نور و گوگل اسکولار) در بازه زمانی سال 2000 تا 2022 میلادی انجام شد و در مجموع، 2086 رکورد در جستجوی اولیه حاصل شد. پس از بررسی عناوین، چکیده ها، حذف رکوردهای تکراری، بررسی متن کامل مقالات و بررسی معیارهای ورود و خروج، در نهایت 26 مقاله واجد شرایط انتخاب گردید. در مجموع، 88 درصد مطالعات مربوط به پنج سال اخیر بودند و 1008 نفر در آنها شرکت داشتند (41 درصد پسر). بیشتر مطالعات در زمینه تربیت بدنی مدارس (58 درصد) روی آموزش نُه گونه مهارت حرکتی- ورزشی متمرکز داشته و پیامدهای جسمی- حرکتی و ورزشی (80 درصد)، شناختی (19 درصد) و عاطفی (42 درصد) در آنها بررسی شده است. بجز چند مطالعه ناهمخوان، در بیشتر مطالعات، روش های آموزش غیرخطی از جمله رویکرد دانش آموز محور، مدل آموزش ورزش، یادگیری مشارکتی، رویکرد هدایت شده با محدودگرها و رویکردهای مبتنی بر بازی (مدل آموزش بازی برای فهمیدن، رویکرد بازی های تاکتیکی، حس بازی، تمرین بازی، آموزش بازی های موقعیتی) در ایجاد پیامدهای مثبت یادگیری اثربخشی تر از روش های آموزش خطی بودند. براساس یافته های مرور نظام مند حاضر، ملاحظات روش شناسی و مسیرهای آتی برای پژوهش روی روش های آموزش مهارت های حرکتی و ورزشی مورد بحث قرار می گیرند.

مقدمه: پیشرفت های یادگیری در آموزش غیرخطی، رشد فراگیران را از طریق مراحل یادگیری و پیامدهای مهم در سازماندهی شیوه ها، دستورالعمل ها و بازخورد ها در نظر می گیرند. با این حال روش آموزش خطی روش مرسومی است که دارای مزایای متعدد دیگری است که از سال ها پیش مورد استفاده قرار گرفته است. هدف: این مطالعه در نظر دارد تا به مقایسه اثربخشی آموزش خطی و غیرخطی بر عوامل روانشناختی مرتبط با یادگیری بپردازد. روش: در این پژوهش با رجوع به پایگاه های اطلاعات علمی، مقالات پیرامون موضوع تحقیق از سال 2000 تا 2020 در داخل و خارج از ایران جستجو شد. در جستجوی اولیه براساس کلیدواژه های مدنظر پژوهش، تعداد 226 عنوان مطالعه جمع آوری گردید. بر اساس معیارهای ورود و خروج عناوین بررسی شدند و پس از حذف موارد تکراری و غیرمرتبط تعداد 17 مطالعه، به عنوان نمونه آماری برای تحلیل نهایی مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها : با توجه به مطالعات موجود و بررسی آنها به نظر می رسد که باید تحقیقات بیشتری با رویکرد کیفی در این حوزه صورت پذیرد چراکه بسیاری از متغیرها در دنیای حقیقی کیفی هستند و غالباً به سختی می توان آنها را به صورت کمی ارزش گذاری کرد. همچنین نتایج نشان داد هر دو رویکرد تأثیر قابل قبولی بر عوامل روانشناختی مرتبط بر یادگیری دارند که اغلب مطالعات برتری نسبی را به روش آموزش غیرخطی داده بودند. نتیجه گیری: با توجه به اثربخشی هر دو رویکرد لازم است تا تحقیقات بعدی معطوف به یافتن سهم اثر هر یک از رویکردها بر عوامل روانشناختی مرتبط با یادگیری قرار گیرد.