زهرا مرتضی زاده

یکی از چالشهای اساسی که جامعه ما با آن مواجه است پدیده کودک همسری است. پدیده کودک همسری علیرغم مخالفتهای حقوقی و روان شناختی با آن، نیازمند مطالعه و بررسی است. هدف پژوهش حاضرتبیین و بازنمائی تجربیات زیسته کودک همسران از کودک همسری و مسائل و چالشهای آن است. روش مورد استفاده در این پژوهش از نوع پارادایم کیفی و از نوع پدیدارشناسی تفسیری است. شرکت کنندگان در این پژوهش15 نفر از کودک همسران شهر شبستر بودند که به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده ها با توجه به مصاحبه های عمیق، فردی و نیمه ساختاریافته گردآوری شد و تا زمان اشباع داده ها مصاحبه ها تداوم پیدا کرد. پس از پیاده سازی مکتوب مصاحبه ها، داده ها ی مصاحبه ها بر اساس رویکرد هرمنیوتیک و بر اساس روش دیکلمن،تانر و الن(1989) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. از تجزیه و تحلیل تجربیات کودک همسران894کد، 5 مضمون اصلی "عوامل کودک همسری"، "آمال و آرزوهای کودک همسران"، "آسیب های ادراک شده"، "مزایای کودک همسری" و "راهبردهای توانمندسازی کودک همسران" و 19مضمون فرعی حاصل شد. می توان با اتخاذ تدابیری نظیر توانمندسازی کودک همسران در باب تنظیم هیجان، تقویت روابط عاطفی زوجین، موفقیت در کنترل و مدیریت تعامل ها و ارتقای سطح دانش، نگرش و مهارت کودک همسران در حوزه روان شناختی و روابط بین فردی زوجین چالشهای کودک همسران را کاهش داد.

هدف: یکی از اساسی ترین مشکلات شایع در دانشجویان، احساس رهاشدگی است. احساس رهاشدگی به عنوان یکی از پیامدهای احساس تنهایی اگزیستانسیال، از دست دادن پایگاههای حمایتی و نجات بخش انسانی است. بنابر این، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مرگ اندیشی مبتنی بر آموزه های اسلامی بر کاهش احساس رهاشدگی دانشجویان دانشگاه تبریز انجام شد. روش: این پژوهش از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش، دانشجویان دانشگاه تبریز بود که 80 نفر به صورت تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایشی(40 نفر) و کنترل(40 نفر) جایگزین شدند. از ابزار پرسشنامه محقق ساخته رهاشدگی به عنوان پیش آزمون- پس آزمون در این پژوهش استفاده شد و سپس برنامه آموزشی مرگ اندیشی مبتنی بر آموزه های اسلامی به عنوان متغیّ مستقل در هشت جلسه یک ساعته روی آنها اجرا شد و در نهایت، داده ها با استفاده از تحلیل کواریانس و در نرم افزار اس.پی.اس.اس نسخه 23 تحلیل شدند. یافته ها: یافته های حاصل از تحلیل کوواریانس داده ها نشان داد که آموزش مرگ اندیشی مبتنی بر آموزه های اسلامی، میانگین نمره رهاشدگی را در گروه آزمایش و در تمام مؤلفه های آن، نظیر فقدان تکیه گاه، عدم عاملیت و وانهادگی، به طور معناداری کاهش داده است(P< 0/001). نتیجه گیری: مسئولان دانشگاهی و سیاستگذاران آموزشی می توانند با برگزاری آموزشهای رسمی و غیر رسمی در باب مرگ اندیشی مبتنی بر آموزه های اسلامی، احساس رهاشدگی دانشجویان را کاهش دهند.

زمینه: علیرغم تفاوت های دیدگاهی در خصوص سن مناسب برای ازدواج، گرایش به کودک همسری در برخی از مناطق کشور شایع بوده و در حال افزایش است. هدف: پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی توانمندسازی کودک همسری بر اساس روش بنیادبخشی نظریه انجام شده است. روش: پژوهش حاضر به روش بنیاد بخشی نظریه انجام شده است. نمونه پژوهش، شامل 18 نفر از کودک همسران شهرستان شبستر بود که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و ملاک محور انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه های نیمه ساختار یافته بوده و از منابع کتابخانه ای و فیش برداری نیز جهت گردآوری اطلاعات استفاده شد. یافته ها: پس از تحلیل داده های پژوهش، نهایتاً مقوله های آشکار شده در قالب ابعاد 6 گانه مدل پارادایمی، با روابطی که بین آن ها وجود دارد به شرح ذیل استخراج گردید؛ شرایط علّی (دانش نظری، ویژگی های رفتاری والدین، خانواده، اجتماع)، مقوله محوری (توانمندسازی کودک همسران)، راهبردها (راهبرد های اقتصادی، توسعه مهارت های اجتماعی، توسعه مهارت های علمی و مشاوره ای، راهبردهای دینی)، شرایط زمینه ای (ویژگی های جمعیت شناختی و جغرافیایی، شرایط اقتصادی و اجتماعی، شرایط فرهنگی، عدم بلوغ، عدم استقلال)، شرایط مداخله گر (تجربیات قبلی، تمایل به گذشته، فرهنگ حاکم، شرایط موجود همسر) و پیامد (پیامدهای جسمی، پیامدهای خانوادگی و اجتماعی، پیامدهای روحی و روان شناختی، پیامدهای فردی) و همچنین 61 مقوله فرعی نیز کشف شد. نتیجه گیری: توانمند سازی کودک همسران و آموزش مهارت های لازم برای آنها، می تواند بسیاری از چالش های اساسی که کودک همسران با آن مواجه هستند را برطرف کرده و رضایت زناشوئی کودک همسران را افزایش دهد.