مسعود کبیری

هدف: معیارگزینی یکی از فنون سنجش برای طبقه بندی معتبرِ آزمودنی ها است. در این مطالعه، تأثیر استفاده از دو روش معیارگزینیِ نقطه گذاری معیار و علامت گذاری بر نتایج حاصله از مطالعه کلان مقیاسی تحلیل شد که برای سنجش یادگیری ریاضی پایه ششم در بین دانش آموزان شهر تهران اجرا شده بود.روش پژوهش: این روش ها روی داده های سنجش کلان مقیاس استانی که بر 9720 دانش آموز پایه ششم شهر تهران اجرا شده بود، مقایسه شدند. مشارکت کنندگان در این پیمایش در مجموع 264 سؤال ریاضی را پاسخ دادند و پاسخ های آنان با استفاده از روش مقادیر محتمل تحلیل شدند.یافته ها: نتایج نشان دادند که به کارگیری روش نقطه گذاری معیار باعث می شود که به ترتیب 75، 48، 18 و 2 درصد از دانش آموزان حداقل نمرات لازم را در سطوح عملکردی پایین، متوسط، بالا و پیشرفته کسب کنند. هم چنین، با استفاده از این روش 9/23 درصد از سؤالات در همان سطحی قرار گرفتند که توسط کارشناسان موضوعی تعیین شده بودند. در مقابل، مقایسه فاصله میانگین های متوالیِ پارامتر جایگاه با انحراف معیار جایگاه در سطوح عملکردی، کیفیت دسته بندی اولیه کارشناسان برای استفاده در روش علامت گذاری را زیر سؤال برد. علاوه براین، تأثیر استفاده از پنج احتمال پاسخِ 52/0، 57/0، 62/0، 67/0 و 75/0 بر دسته بندی دانش آموزان نشان داد که با وجود تأکید پیشینه پژوهشی بر احتمال پاسخِ 67/0، کم ترین احتمال پاسخ (52/0) نتایج واقعی تری را نسبت به بقیه تولید می کند ولی هم چنان در مقایسه با روش نقطه گذاری معیار معیار سخت گیرانه ای به نظر می رسد.نتیجه گیری: باید به معیارگزینی به عنوان یک مبحث فنی در همه سنجش هایی که درجه بندی یا قبول و ردی یکی از تبعات شرکت در آزمون است، توجه بیشتری شود.

مفهوم تناسب و استلزام های توسعه تفکر تناسبی، به لحاظ شناختی، پیچیده و تدریس آن نیازمند رویکردهای مفهوم مدار است. یافتن عوامل روانشناختی مرتبط با استدلال تناسبی نزد معلمان می تواند سبب یک فهم بهتر راجع به فرایندهای روانشناختی مرتبط با استدلال تناسبی نزد فراگیران و شناسایی سبک های مناسب آموزش گردد. هدف پژوهش، مطالعه استراتژی های انتخابی مشارکت کنندگان در فعالیت تدریس چهار گونه معنایی از مسائل تناسب مستقیم بود. مطالعه، توصیفی از نوع زمینه یابی است. نمونه آماری، شامل 180 نفر از معلمان دوره ابتدایی، متوسطه اول(ریاضی) و معلمان آماده خدمت شهر تهران بود. ابزار پژوهش، آزمونی شامل دوازده مساله کلامی تناسب از نوع مستقیم بود. روایی محتوای آزمون از سوی اساتیدی از حوزه سنجش و آموزش ریاضی مورد تایید قرار گرفت. نتایج، در مورد هر سه گروه مستقل شرکت کننده، روابط معناداری را در میزان به کارگیری استراتژی های منجر به حل صحیح در چهار گونه معنایی از مسائل مذکور نشان داد؛ در خصوص انتخاب استراتژی های استدلال تناسبی، عملکرد معلمان دوره ابتدایی مستقل از نوع گونه معنایی مسائل بود. میزان به کارگیری استراتژی های استدلال تناسبی از سوی آنان در ترکیب گونه های معنایی، با اختلاف معنادار، بهتر از عملکرد دو گروه دیگر بود. بین عملکرد معلمان متوسطه اول و معلمان آماده خدمت، در این خصوص اختلاف معناداری وجود نداشت. توسعه تفکر تاملی معلمان و حساس بودن به ماهیت استراتژی ها در فعالیت آموزشی حل مسائل این محتوا منجر به سوق فراگیران در مسیر توسعه فرم های پیچیده تر این استدلال می شود. در خصوص آموزش معلمان آینده، ایجاد حساسیت، نسبت به پیامد بکارگیری بی رویه الگوریتم های تناسبی مورد تاکید است.