اصغر مولوی نافچی

نمادپردازی نزد تی. اس. الیوت کارکرد ویژه ای دارد. الیوت زبان شعر را زبان ویژه ای می داند که از تناقض، طنز، ابهام، اسطوره و نماد به شیوه ای بهره می جوید که تصویری عینی و محسوس به دست دهد. این شیوه، همان کاربرد نماد در قالب نظریه به هم پیوستگی عینی است که نخستین بار، او آن را مطرح کرد. این نظریه ابعاد گوناگون دارد. جنبه نخست آن به شخصیت زدایی شاعر مربوط است که اساس و پایه مکتب نقد نو را تشکیل می دهد. دیگر، پیوند نزدیک آن با نماد است که آن را به مرزهای مکتب سمبولیسم نزدیک می سازد؛ و سوم، کاربرد سنّت در شعر است که بر جنبه نوکلاسیکی این نظریه نظارت دارد. ادونیس شاعر و منتقدی است که غیرمستقیم از نظریه او تأثیر پذیرفته است. این جُستار، نخست نظریه به هم پیوستگی عینی الیوت را تبیین می کند؛ آنگاه اصول و پایه های نظریه را نزد ادونیس بررسی کرده؛ به نمودهای عینی و واقعی آن می پردازد؛ در پایان آن دو را منتقدانی عین گرا و از پیش گامان مکتب نقد نو، معرفی کند.  

ادبیات مقابله ای در مفهوم فراگیرش در بر گیرنده پیوند ادبیات با دیگر هنرهای زیباست. دیدگاه های نظریه پردازانی چون ارسطو و هوراس درباره گونه های هنر مبنای پژوهش های مقابله ای و بررسی پیوند و همانندی میان هنرها شده است، و به ورود اصطلاحات تصویرپردازی و کنده کاری و مجسمه سازی در حوزه شعر انجامیده است. در این جستار به کاربرد هنر مجسمه سازی و کنده کاری در شعر پرداخته می شود، و مفاهیم بدیع برآمده از این پیوند به خواننده ارائه خواهد شد. بر این پایه به واکاوی دو قصیده أبو ریشه و کیتس با عنوان های «معبد کاجورائو» و «گلدان یونانی» پرداخته، و مصادیق تأثیر و الهام را بررسی می کنیم.

مدرسه الدیوان هی إحدی المدارس الأدبیه التی ظهرت فی تاریخ الأدب العربی الحدیث، ولها دور رئیسی فی توجیه الأدب العربی نحو حرکه التجدید ومسایره التطورات الأدبیه، التی شهدت العالم خلال القرن العشرین. أمّا هذا التجدید الذی دَعَت إلیه هذه المدرسه لها جذور غیر عربیه فی أکثر حالاتها، الجذور التی تتجلی فی الآداب الأجنبیه الأخری، مثل الآداب الإنجلیزیه والفرنسیه والفارسیه. فی هذه الدراسه نرید أن نسلط الضوء علی کیفیه تأثّر هذه المدرسه من هذه الآداب الأجنبیه عن طریق الأدب الانجلیزی.

نزار قبانی شاعر کبیر بین الشعراء المعاصرین الذی اشتهر بشعر المرأه وشعره السیاسی؛ لکننا نجد فی شعره السیاسی بعض السمات الخاصه القریبه من الأدب الواقعی. فمن المعلوم بأنّ لجغرافیا الوطن العربی، ولعاداته ودینه وسننه وأفکار أفراد مجتمعه تأثیرات خاصّه علی المذهب الواقعی و هذا لأنّ مهمّه الأدب الواقعی تصویر واقع المجتمعات وبما أنّ واقع العالم العربی یختلف عن الواقع الأوروبی، فهناک اختلافات بینهما ولکنّ هذا لا یعنی بأنّه مختلف تماماً عن نظیره الغربی بل فضلا عن سمات اجتماعیّه الأدب، اتّسمت الواقعیّه العربیّه ببعض السمات المحلیه والمناسبه للأدب العربی. وهذا ما بعث الباحثین علی کتابه هذه المقاله التی تستهدف أن تظهر الواقعیه الأدبیه فی شعر نزار قبانی السیاسی وتثبته مستخدمه سمات هذا المکتب الأدبی الفنیه.

ولد معروف الرصافی سنه 1875م فی مدینه بغداد وکان شاعرا، وکاتبا، وصحفیا متمتعا بمنصب کبیر ومکانه اجتماعیّه مرموقه فی الدوله العثمانیه. لقد شبّ الرصافی فی عصر کانت تتوالی فیه الأحداث فی العالم العربی، وقد خیّم الجهل، والفقر، والمرض علی البلاد العربیّه خلال أکثر فترات الحکم العثمانی.إن الشعر العربی قد عرف فی أواخر القرن التاسع عشر ومطلع القرن العشرین بوادر نهضته وازدهاره، واشتمل علی موضوعات سیاسیّه، واجتماعیّه، وحضاریّه. وإن الأدب وخاصه الشعر قادر علی أن یؤثر تأثیرا إیجابیا فعّالا فی صنع التاریخ وفی تحویل مجری الحیاه وتغییر أوضاعها.البیئه وأحوال العصر دعت الرصافی وغیره من الشعراء إلی الاهتمام بشؤون الوطن، والناس، وحریه الرأی، ونشر العلم، والقضاء علی الجهل، وإخراج المرأه من ظلمتها، والاعتماد علی النفس، ونشر لواء العدل، وإنصاف الطبقه البائسه، والدفاع عن الوطن، والتشجیع علی العمل، والقضاء علی الاستعمار والأجانب. إنها موضوعات لاکتها الألسنه، وترددت أصوات دعاتها فی کلّ مکان وقد عالجها الرصافی بکل ما أوتی من قوه حتی عرف ب "شاعر البؤساء" و"شاعر الحریّه".

جبرا ابراهیم جبرا أدیب فلسطینی یعتبر من أکثر الأدباء العرب إنتاجاً و تنوعاً؛ و قدم للقاریء العربی أبرز الکتّاب الغربیین، و عرف بالمدارس و المذاهب الأدبیه الحدیثه، و أنه امتداد نوعی للمثقف العربی الحدیث فی شکله الکلاسیکی. ذلک أنه وطّد ما جاء به سابقوه و أضاف الیه جدیداً و أیضا یعطی ملخصاً من تنوع فنونه و آرائه و أفکاره فی قصصه. کان جبرا الکاتب و المترجم و الشاعر شخصیه فذه، کأنه واحد من شخصیات النهضه الأوروبیه العظیمه ک دافنشی ، التی لها إحاطه بالعلم و الأدب و الفن و التیارات الفکریه الأخری. جبرا کان متعدد الجوانب الذی مارس الکثیر من الأنواع الأدبیه: القصه، الروایه، النقد، الشعر، المسرحیه و الرسم؛ و هو من أبرز کتاب المعاصرین الذین قلیلاً ما درس أسلوبهم القصصی. أصدر جبرا سبع روایات و مجموعه قصصیه واحده.