فاطمه منصوری محمدآبادی

واحدهای آموزشی حسابداری تمرکزی بسیار محدود بر توسعه مهارت ها در برنامه های درسی دارند. کارفرمایان این بحث را گزارش کرده اند که خواهان مهارت ها و ویژگی های متنوع در فارغ التحصیلان جدید حسابداری برای حفظ منافع اقتصادی در محیط کار هستند. هدف پژوهش حاضر طراحی و اعتبارسنجی الگوی آموزشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی حسابداری در دانش و مهارت مورد نیاز در پژوهش های کیفی و کمی و تبیین و شناسایی مؤلفه ها و شاخص های آن است. جامعه آماری پژوهش شامل خبرگان است. در فاز کیفی، با استفاده از روش نمونه گیری غیرتصادفی از نوع زنجیره ای (گلوله برفی)، 25 مصاحبه با خبرگان (اساتید رشته حسابداری و مدیریت مالی) انجام شد. در فاز کمی، نیز 157 نفر از فارغ التحصیلان دکتری رشته حسابداری به عنوان نمونه با روش نمونه گیری تصادفی تعیین شدند و پرسشنامه پژوهش بین آنان توزیع شد. برای تحلیل داده های کیفی از روش تحلیل تم استفاده شده است. در بخش تحلیل تم، 8 مقوله اصلی در قالب 30 مقوله فرعی و 196 مفهوم شناسایی شدند. برای تحلیل داده های کمی و اعتبارسنجی الگو از رویکرد معادلات ساختاری با نرم افزار اسمارت پی ال اس استفاده شده است. یافته ها حاکی از آن است که 196 مفهوم در قالب 30 تم فرعی و 8 تم اصلی فراگیر شامل کمی و اقتصادسنجی، کیفی، مقاله نویسی، پایان نامه نویسی، کسب مهارت های حرفه ای و آموزش عمومی، کسب مهارت های فناوری، اخلاق پژوهش و کسب دانش در زمینه های مختلف مورد نیاز حسابداری استخراج شده اند که اجزای الگوی پیشنهادی آموزشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی حسابداری در دانش و مهارت مورد نیاز در پژوهش های کیفی و کمی را تشکیل داده اند. همچنین، نتایج پژوهش نشان داد الگوی پژوهش دارای برازش مطلوب است و تمامی مفاهیم شناسایی شده به صورتی معنادار مقوله های مربوط را تبیین کرده اند؛ بنابراین، از این الگو می توان به عنوان راهبرد نوآورانه برای تدوین کنندگان برنامه های آموزشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی حسابداری با عملکرد بالا استفاده کرد.    

لحن افشای غیرعادی که در ارائه گزارش های مالی مورداستفاده قرار می گیرد می تواند نشانه ای از مسائل پنهان در درون شرکت باشد که به صورت غیرمستقیم شواهدی را به استفاده کنندگان بیرونی ارائه می دهد. در پژوهش حاضر به بررسی تأثیر لحن افشای غیرعادی بر ارائه گزارش ابهام نسبت به تداوم فعالیت در بین 93 شرکت بورسی برای سال های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۸ پرداخته شده است. برای این منظور از روش تحلیل محتوا و استفاده از روش حسین و همکاران  ]20[ برای محاسبه لحن افشای غیرعادی بهره برده شده که نوآوری کار محسوب می گردد. نتایج حاصل از مدل های رگرسیونی نشان می دهد که لحن افشای غیرعادی بر دریافت گزارش ابهام نسبت به تداوم فعالیت و همچنین بر عدم ایفای تعهدات مالی و عدم انجام قراردادها   به عنوان دلیل گزارش ابهام در تداوم فعالیت حسابرس تأثیر مثبتی داشته است. بنابراین افشای غیر عادی اطلاعات در صورت های مالی به طور مؤثری بر گزارش حسابرس و چهره مدیریتی شرکت اثرگذار می باشد.

پژوهش حاضر به بررسی پیامد اقتصادی احساس ریسک در گزارش های سالانه پرداخته است؛ که ازنظر نتیجه، کاربردی، ازنظر روش توصیفی از نوع همبستگی و پس رویدادی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1387 الی 1400 است که به روش حذف سیستماتیک 130 شرکت به عنوان نمونه آماری انتخاب شده است (1820 مشاهده). در پژوهش حاضر برای سنجش پیامد اقتصادی از معیارهای حسابداری ارزش شرکت (نرخ بازده دارایی ها)، معیار بازار ارزش شرکت (کیوتوبین) و معیار اقتصادی ارزش شرکت (ارزش افزوده بازار) استفاده شده است. به منظور افزایش درجه اطمینان نسبت به نتایج حاصل از آزمون فرضیات، از روش پیشرفته گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) استفاده شد. طبق یافته های پژوهش، در حالت پویا و با بهره گیری از نرم افزار Eviews نشانگر آن است که بین معیار بازار ارزش شرکت (کیوتوبین) و معیار اقتصادی ارزش شرکت (ارزش افزوده بازار) در حالت پویا بااحساس ریسک گزارش های سالانه رابطه مثبت وجود دارد ولی بین معیار حسابداری ارزش شرکت (نرخ بازده دارایی ها) و احساس ریسک گزارش های سالانه رابطه معناداری وجود ندارد.

از جمله اصول کلی در آموزش، شرکت فعال فراگیران در یادگیری می باشد به نحوی که بتوانند با محتوای کتاب ارتباط برقرار نموده و واکنشی فعال از خود نشان دهند. آموزش و یادگیری فعال به محتوای درسی فعال نیازمند است که کتاب ها مهمترین ابزار آن می باشند. از جمله روش هایی که در شناسایی نقاط قوت و ضعف کتابها و برطرف نمودن معایب آنها به مدرسان و مولفان حسابداری کمک می نماید روش تحلیل محتوا می باشد. هدف از پژوهش حاضر که به روش مطالعه موردی انجام گردیده، معرفی روش تحلیل محتوا با استفاده از روش ویلیام رومی است که در این روش مدرسان حسابداری می توانند ضریب درگیری ذهنی و درگیری فعال دانشجویان با محتوای کتاب را در سه قسمت متن، پرسش و تصاویر بررسی نمایند. جامعه آماری پژوهش کل محتوای کتاب مبانی و روش های عمومی حسابداری چاپ چهلم (سال 1400) از انتشارات سازمان حسابرسی می باشد که به صورت سرشماری مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به یافته های پژوهش ضریب درگیری دانشجویان با محتوای متون، پرسش ها و تصاویر کتاب مذکور به ترتیب 04/0 ، 35/1 و 0 به دست آمده که نشان می دهد پرسش ها به صورت فعال و مطلوب طراحی گردیده در حالیکه متون و تصاویر کتاب به صورت غیرفعال تدوین شده و به بازنگری نیاز دارد.