یعقوب رحیمی پردنجانی

این پژوهش با هدف شناسایی نیازهای آموزشی اولویت دار نوآ موزان پیش دبستانی عشایر استان چهارمحال و بختیاری به کمک روش آمیخته اکتشافی از نوع مدل تدوین ابزار انجام گرفت. در بخش کیفی 12 نفر از متخصصان و کارشناسان دارای تجربه تدریس در حوزه عشایری با نمونه گیری هدفمند به عنوان مشارکت کنندگان بالقوه انتخاب شدند و با مصاحبه، داده های کیفی اولیه حاصل شد. از معیار همسوسازی داده ها برای سنجش اعتبار اولیه داده ها استفاده شد. هم چنین با روش تحلیل مضمون چارچوب اولیه الگو نیاز های آموزشی پیش دبستانی عشایر شکل گرفت. در بخش دوم در قالب روش تحقیق توصیفی- پیمایشی کمی از طریق پرسشنامه برآمده از بخش کیفی نظرات 150 نفر از آموزگاران و مربیان پیش دبستانی عشایر استان که به روش نمونه گیری هدفمند از نوع معیار انتخاب شده بودند و به کمک فرمول فریدمن 58 نیاز آموزشی به دست آمده در سه حیطه شناختی، مهارتی و نگرشی اولویت بندی شدند. نتایج نشان داد بالاترین نیاز آموزشی در حیطه شناختی مربوط به (آموزش حروف الفبا در حد تشخیص کلمات هم آغاز و هم پایان)، آموزش محیط زیست و آموزش خلاقیت؛ در حیطه مهارتی مربوط به آموزش زبان رسمی (گفتاری)، آموزش بهداشت فردی و عمومی و آموزش ارتباط با خانواده و مهارت های زندگی؛ در حیطه نگرشی مربوط به آموزش استقلال فردی و حق انتخاب، آموزش گرایش به نظم و انضباط و آموزش عزت نفس می باشند.

هدف پژوهش حاضر طراحی برنامه درسی آموزش شایستگی های معلم عشایر کوچنده برای دانشجو_ معلمان سهمیه عشایری دانشگاه فرهنگیان بود؛ که با روش مطالعه موردی کیفی چندگانه صورت پذیرفت. مشارکت کنندگان بالقوه در پژوهش افزون بر تجربه زیسته تدریس در مناطق عشایری دارای تحصیلات حداقل کارشناسی ارشد و بالاتر بودند. انتخاب مشارکت کنندگان که 15 معلم خبره بودند نیز با استفاده از رویکرد هدفمند و با روش انتخاب گلوله برفی و استفاده از معیار اشباع نظری داده ها انجام شد. برای گردآوری داده ها از روش بحث گروه های کانونی و تکنیک دلفی استفاده شد، پژوهش با کمک تکنیک دیکوم و در شش گام انجام شد. در گام های ابتدایی پس از تعریف عنوان شغل با مؤلفه های چهارگانه (چه کسی، چه چیزی، چگونه، چرا)، 7 وظیفه اصلی و 30 وظیفه فرعی برای معلم عشایر کوچنده به دست آمد. در ادامه، افزون بر شناسایی فعالیت های مرتبط به وظایف فرعی هر کدام در سه حیطه شناختی، مهارتی و نگرشی جای گرفتند. هفت وظیفه اصلی با عناوین"خدمات آموزشی چندمنظوره" شامل 6 وظیفه فرعی مانند وظیفه مهارتی به کارگیری تدریس خودتنظیمی؛"خدمات مدرسه داری" شامل3 وظیفه فرعی مانند وظیفه مهارتی انجام امور معاونت اجرایی و دفترداری؛ “فعالیت های کلینیکی و ترمیم سازی آموزشی" شامل 4 وظیفه فرعی مانند وظیفه مهارتی ارائه خدمات گفتاردرمانی؛"خدمات مشاوره ای و روان شناسی خانواده" شامل 3 وظیفه فرعی مانند وظیفه نگرشی آموزش و به کارگیری مهارت های هوش هیجانی؛"مدیریت و طرح ریزی امور وابسته به موقعیت طبیعی" شامل 4 وظیفه فرعی مانند وظیفه مهارتی به کارگیری و یادگیری مهارت های لازم زندگی عشایری و کوچ ؛"مدیریت و پیگیری امور اجتماعی و فرهنگی" شامل6 وظیفه فرعی مانند وظیفه مهارتی مبارزه با خرافات و در نهایت وظیفه اصلی"طرح ریزی خدمات بهداشتی و سلامتی" شامل 4 وظیفه فرعی مانند وظیفه مهارتی کمک های اولیه نام گذاری شدند. در گام ششم، 18 وظیفه فرعی بر اساس اهمیت و با نظرخواهی از خبرگان اولویت بندی شدند. داده های نهایی مطالعه به معرفی 15 دوره آمورشی ویژه مانند رویکردهای آموزش کلاس های چندزبانه، جغرافیای عشایری کشور، مبانی مددکاری اجتماعی،کارگاه هنر زنده ماندن در شرایط سخت با استفاده از مهارت های جغرافیایی و عشایری، کارگاه آشنایی با خدمات حقوقی و مشاوره ای و معاضدت حقوقی برای سرفصل های برنامه درسی که در تأمین شایستگی های و توانمندسازی دانشجو_معلمان عشایرکوچنده مؤثر هستند؛ منجر شد.

هدف این پژوهش تدوین راهبردهای توسعه پیش دبستانی مناطق عشایری استان چهارمحال و بختیاری بود. روش تحقیق از نوع مطالعه موردی کیفی است. جامعه آماری را 35 نفر شامل مسئولان گروه آموزش پیش دبستانی ادره کل آموزش و پرورش ، مدیران، معاونان و کارشناسان ادارات آموزش و پرورش شهرستان های عشایر نشین، راهبران آموزشی، مدیران مجتمع های آموزشی و دکتر معلمان شاغل در اداره آموزش و پرورش عشایر استان تشکیل می دادند که به علت محدد بودن جامعه آماری به صورت کل شمار انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای، مرور ادبیات، مصاحبه و پرسشنامه استفاده شد. فهرست نهایی شده داده ها پس از تایید درجلسات شورای راهبردی در قالب یک پرسش نامه محقق ساخته که روایی آن توسط چند متخصص و پایایی از روش آلفا کرونباخ با ضریب 88/ تایید شده بود ؛ در اختیار جامعه آماری قرار گرفت. برای تجزیه تحلیل داده ها آزمون فریدمن و بحث و تبادل نظر گروهی استفاده شد.با توجه به نمره نهایی ماتریس ارزیابی عوامل داخلی (2.38) و ارزیابی عوامل خارجی (2.74) مشخص شد که جایگاه راهبردی آموزش پیش دبستانی در مناطق عشایر بختیاری در منطقه WOمی-باشد. که مبین توجه به فرصت های پیش روی مناطق عشایری برای از بین بردن ضعف های موجود است. . در نهایت، نتایج پژوهش نشان می دهد که همسو با ویژگی های جامعه شناختی عشایر که از ابتدایی ترین و غنی ترین شکل و شیوه زندگی است بایستی مولفه ساختار مدیریت شامل: تصمیم گیری، منایع انسانی،برنامه های درسی و آموزشی، منابع مالی و مادی و فناوری به شکل موثر، ساختاری خاص و بومی به خود بگیرند تا بسیاری از فرصت ها برحسب بافت و نمای فرهنگی موجود به برطرف کردن نقایص در حوزه آموزش پیش دبستانی در عشایر منجر شود.

عشق یک پدیده ی انسانی و فرهنگی است و می تواند حوزه مشترک مطالعه در روانشناسی و ادبیات قرار گیرد. در روانشناسی انواع مختلفی از تعاریف عشق وجود دارد، یکی از متمایزترین این تعاریف توسط استرنبرگ به نام نظریه مثلثی بیان شد که از سه مولفه صمیمیت، تعهد و شور تشکیل می شود. در ادامه استرنبرگ برای ارزیابی مجدد نظریه خود، عشق به مثابه یک داستان را معرفی می کند. استرنبرگ با رویکردی روانسنجی به طراحی دو پرسشنامه با هدف تشخیص نوع ارتباط عشقی و تخمین تداوم روابط زناشویی بر اساس تشابه داستان عشقی زوجین اقدام کرد. از آنجا که غزل حافظ به عنوان یکی از ستون-های ادبیات فارسی بسیاری از مفاهیم عاشقانه را خاطرنشان می کند و در اعجاز حروفش دوست داشتن را تجلی می دهد، این پژوهش با هدف تبیین امکان جایگزینی اشعار حافظ با مقوله های دو پرسشنامه ی تشخیص عشق استرنبرگ به شیوه ی تحلیل تطبیقی انجام شد. یافته ها امکان جایگزینی اشعار حافظ برای شناسایی عشق از طریق توصیف ویژگی های روانشناختی شعر حافظ از قبیل فرافکنی ذهنی، مرکز اراده، تخیل، عاطفه و امیدواری و هم ارز قراردان آنها با جوانب نظریه عشق به مثابه یک داستان را نشان می دهد. همچنین با ردیابی مضامینی چون وفای به عهد، اخلاص، بی تابی، وفاداری، همدلی، تقسیم دارایی ها با معشوق و .... مشخص شد که حافظ به عنوان یک روانشناس به عشق کامل توجه داشته است

پژوهش حاضر قصد شناسایی آسیب های فرهنگ دینی عشایر در عصر جهانی شدن را دارد. سپس راهکار های تعامل پویا با آن را معرفی می کند. رویکرد حاکم در این پژوهش کیفی از نوع تحلیل اسنادی و نحوه گرد آوری داده ها روش پژوهش توصیفی است؛ زیرا در پی توصیف پدیده جهانی شدن و شناخت شرایط موجود است و از سوی دیگر در پی استخراج مفاهیم و کشف خطوط اصلی اندیشه صاحب نظران در زمینه ارائه راهکار های مقابله با جهانی شدن در حوزه فرهنگ دینی در بین عشایراست. عمده ترین یافته-های پژوهش عبارتند از اینکه جهانی شدن به عنوان معنای همجواری جهانی مکانی فزاینده نعریف می شود که آن را «نابودی مکان توسط زمان» می خوانند. جهانی شدن چه به عنوان پروسه و چه به عنوان پروژه دارای ابعاد سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی است. این ابعاد را از منظر فکری و نظری می توان در دو حوزه کلی با عنوان «بعد ایدئولوژیک و بعد «تکنولوژیک» طبقه-بندی کرد. اسلام و تعالیم دینی با رویه تکنولوژیک جهانی شدن بیشتر می تواند تعامل و سازگاری داشته باشد، اما در بعد ایدئولوژیک تعارض اسلام و جهانی شدن بیشتر از درجه انطباق و سازگاری با آن می باشد. حوزه فرهنگ دینی در عصر جهانی شدن دچار چالش شده است؛ از عوامل تشدیدکننده و آسیب رسان به ارزش های دینی عشایر، می توان مهاجرت، فقر، تجدد خواهی و آسیب های گرایش به روشنفکری و غرب زدگی در جوانان را نام برد.