آموزش و پرورش عشایر

پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل اهداف تعلیم و تربیت عشایر با تکیه بر دیدگاه بهمن بیگی با روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. بررسی اهداف نظام های آموزشی موفق می تواند دست آورد خوبی برای دست اندر کاران نظامهای آموزشی و دانشجویان رشته های علوم تربیتی به ارمغان آورد یکی از این نظام ها که در زمان بروز و ظهور خود توجه زیادی از اندیشمندان و مسئولین اجرایی در سطح کشور و حتی نهادهای بین المللی را بخود جلب کرد تعلیمات عشایری به رهبری بهمن بیگی بود. این پژوهش با توجه به هدف خود که در صدر مطلب بیان شد با تحلیل محتوای کیفی بجا مانده از مرحوم بهمن بیگی و مصاحبه هایی که از دست اندر کاران این نظام صورت گرفت و با ترسیم شبکه مضامین به 9 هدف (مفهوم) سازمان دهنده و 94 مضمون پایه (اهداف جزیی) دست یافت در بررسی اولویت ها مشخص شدکه بعد از سواد آموزی اهداف تقویت کیفیت علمی، کاهش فاصله طبقاتی ترویج زبان فارسی، تقویت و ترویج روحیه شهامت و شجاعت، تکریم جایگاه زن در جامعه عشایری، در این نظام آموزشی از اولویت بیشتری برخوردار بوده اند و اهداف سیاسی و اعتقادی از اولویت کمتری برخوردار بوده اند.

هدف این پژوهش تدوین راهبردهای توسعه پیش دبستانی مناطق عشایری استان چهارمحال و بختیاری بود. روش تحقیق از نوع مطالعه موردی کیفی است. جامعه آماری را 35 نفر شامل مسئولان گروه آموزش پیش دبستانی ادره کل آموزش و پرورش ، مدیران، معاونان و کارشناسان ادارات آموزش و پرورش شهرستان های عشایر نشین، راهبران آموزشی، مدیران مجتمع های آموزشی و دکتر معلمان شاغل در اداره آموزش و پرورش عشایر استان تشکیل می دادند که به علت محدد بودن جامعه آماری به صورت کل شمار انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای، مرور ادبیات، مصاحبه و پرسشنامه استفاده شد. فهرست نهایی شده داده ها پس از تایید درجلسات شورای راهبردی در قالب یک پرسش نامه محقق ساخته که روایی آن توسط چند متخصص و پایایی از روش آلفا کرونباخ با ضریب 88/ تایید شده بود ؛ در اختیار جامعه آماری قرار گرفت. برای تجزیه تحلیل داده ها آزمون فریدمن و بحث و تبادل نظر گروهی استفاده شد.با توجه به نمره نهایی ماتریس ارزیابی عوامل داخلی (2.38) و ارزیابی عوامل خارجی (2.74) مشخص شد که جایگاه راهبردی آموزش پیش دبستانی در مناطق عشایر بختیاری در منطقه WOمی-باشد. که مبین توجه به فرصت های پیش روی مناطق عشایری برای از بین بردن ضعف های موجود است. . در نهایت، نتایج پژوهش نشان می دهد که همسو با ویژگی های جامعه شناختی عشایر که از ابتدایی ترین و غنی ترین شکل و شیوه زندگی است بایستی مولفه ساختار مدیریت شامل: تصمیم گیری، منایع انسانی،برنامه های درسی و آموزشی، منابع مالی و مادی و فناوری به شکل موثر، ساختاری خاص و بومی به خود بگیرند تا بسیاری از فرصت ها برحسب بافت و نمای فرهنگی موجود به برطرف کردن نقایص در حوزه آموزش پیش دبستانی در عشایر منجر شود.