بیتا بهرامی قصر

بیان مسئله: قالی لیلیان از برندهای مهم قالی ایران و خمین در دوران قاجار است که از پژوهش و معرفی محروم مانده است. امروزه اثری از قالی های معروف لیلیان در بازارهای داخل یافت نمی شود و طرح مشهور ریحان در خمین نیز به صورت محدود بافته می شود. از این رو، در پژوهش حاضر به مطالعه و بررسی دو قالی لیلیان و ریحان از منطقه خمین پرداخته می شود. بنابراین پرسش مطرح شده در پژوهش حاضر این است که ساختار شکلی و زیباشناختی قالی لیلیان و ریحان چگونه است؟هدف: هدف پژوهش حاضرتحلیل طرح های لیلیان و به طور استثنا طرح ریحان، ازحیث شاخص های فنی و ویژگی های زیباشناختی، به منظور شناسائی بهتر این دونوع قالی است.روش پژوهش: رویکرد پژوهش حاضر کیفی و از نوع توصیفی- تحلیلی است. شیوه گردآوری داده ها کتابخانه ای و از پایگاه های اطلاعاتی معتبر است. یافته ها: یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که قالی لیلیان اغلب بدون لچک و ترنج و شامل ساختاری منحصربه فرد، متفاوت و متشکل از گل و بوته ها و گل دسته های محرابی و هلالی گون و نیز گلدان های متقارن و وارونه است و معمولاً گل دسته یا گل بوته ای جایگزین فضای لچک ها شده است. در برخی موارد نیز طرح های لچک و ترنج و ماهی درهم نیز در این نمونه ها دیده می شود. قالی لیلیان شامل نقوش گیاهی است و عاری از نقوش جانوری (حیوانی و پرندگان) و انسانی است. همچنین طرح بند ریحان از طرح های روستای ریحان است که دو نقشمایه مهم بَند که مُلّهم از بند (سَد= اِسِل، استل، استخر) بوده و نقشمایه بزکوهی که بازتابی از نقوش بزکوهی در سنگ نگاره های باستانی منطقه تیمره است از آرایه های مهم این طرح است.

مدرنیته و نیهیلیسم پیوندی ناگسستنی با یکدیگر دارند. تبیین نیچه  ای از مفهوم نیهیلیسم و تأثیر هنر برای غلبه بر آن در شکل  گیری جنبش  های هنری قرن بیستم نقش اساسی داشته است. با اینکه نیهیلیسم در متن هنر مدرن جاری است اما آشکارا حضور آن را در جلوه  های آغازین هنر نوگرای ایران نمی  توان مشاهده نمود. مقاله حاضر پیرامون پرسش چرایی عدم انعکاس وجوه نیهیلیستی مدرنیسم در نقاشی نوگرای نسل اول ایران با تأکید بر آثار جلیل ضیاءپور شکل گرفته است. بر این اساس پژوهش کیفی پیش  رو با استناد به منابع معتبر می  کوشد تا ضمن تبیین نسبت مدرنیته و جنبش  های پیشرو هنری قرن بیستم مانند دادائیسم با نیهیلیسم نیچه  ای به تحلیل چگونگی ورود مدرنیسم هنری به ایران و تأثیر آن بر نقاشی نوگرای ایران بپردازد. این مقاله می  کوشد تا نشان دهد اگرچه ضیاءپور و دیگر نقاشان نوگرای نسل اول ایران تحت تأثیر مدرنیته و پیامدهای آن بوده  اند اما درعمل علاقه مند به دادن انعکاس مفاهیم هنر غرب نبودند و ضیاءپور از این مطلب که فرم در هنر مدرن وابسته به محتوی است غافل بوده و تلاش نموده تا فرم را از محتویی جدا وبومی سازی کند.او به اشتباه می  پنداشته است که با تقلید از فرم مدرن می  توان تفکر جدیدی نسبت به هنر ایجاد نمود.