محمدصالح اولیاء

 رشته مهندسی صنایع به عنوان یکی از رشته های نسبتاً جدید در بین رشته های مهندسی در طول سالهای اخیر تغییرات چشمگیری داشته و در شاخه های متنوعی توسعه یافته است. در کشور ایران نیز این رشته از سابقه زیادی برخوردار نیست، ولی در طی دهه اخیر با رشد چشمگیری همراه بوده است. کشف جایگاه ایران در رشته مهندسی صنایع می تواند به تعیین مسیر حرکت آن در آینده کمک کند. بدین منظور تعداد87150 مقاله مرتبط با رشته مهندسی صنایع که در50 سال اخیر در 54 نشریه بین المللی منتشر شده است، تحلیل شد. اطلاعات مقالات در یک بانک اطلاعاتی ذخیره و از آن تعداد 101 نام کشور محل انتشار از داده ها استخراج شد. سپس، با تجزیه و تحلیل روند 50 سال گذشته مقالات سعی شد روند گسترش مقالات در مناطق مختلف جغرافیایی مشخص شود. کشورهای آمریکای شمالی، آسیای شرقی و اروپای غربی بیشترین تعداد انتشار مقاله را به خود اختصاص داده اند. پس از آن جایگاه هر یک از کشورها و به خصوص جایگاه کشور ایران به صورت تجمعی در بین همه کشورها مشخص شد که نتایج نشان می دهد که ایران جایگاه 22 را دارد. پس از آن شمار مقالات منتشر شده 15 سال اخیر کشور ایران با کشورهای همسایه و منطقه خاور میانه مقایسه شد. یافته ها حاکی از آن است که ایران جایگاه دوم را در این سالها کسب کرده است. این در حالی ست که کشور ایران در خصوص رشد تعداد مقالات در سالهای اخیر در منطقه رتبه نخست را دارا ست

این مقاله به دنبال برآورد اهمیت نسبی الزامات فنی محصول در ماتریس QFD با در نظر گرفتن نیازمندی های مشتریان و محدودیت های پیش روی تولیدکنندگان است. با توجه به اینکه ماتریس QFD فقط خواسته های مشتریان را در الزامات فنی دخیل می داند، لذا این مقاله به دنبال روشی جهت بررسی محدودیت های موجود در طراحی محصول علاوه بر نیازمندی ها است. از این رو مدل DEA که یک مدل برنامه ریزی خطی است، پیشنهاد می شود. در این راستا، در آغاز به بررسی ادبیات موضوع در زمینه های QFD و DEA پرداخته خواهد شد و پس از تشریح فرآیند تلفیق دو مدل با یکدیگر، مطالعه موردی بررسی می شود. برآورد نیازمندی های مشتریان و اهمیت نسبی آنها، محدودیت های پیش روی تولیدکنندگان و مشخصات فنی در صنعت کاشی و سرامیک یزد نیز مدنظر قرار خواهد گرفت. همچنین رابطه بین نیازمندی ها با مشخصات فنی از یک سو و محدودیت های پیش روی تولیدکنندگان و مشخصات فنی از سوی دیگر برآورده می شود. در نهایت با ساخت مدل DEA و محدودیت های آن، اهمیت نسبی الزامات فنی در صنعت کاشی و سرامیک یزد حاصل خواهد شد.