حامد محقق نیا

در دهه های اخیر، منطقه خاورمیانه به دلائل متعددی، درگیر تروریسم و جریان های تروریستی، به ویژه گسترش جریان های تندرو دینی شده است؛ بطوری که عمده حوادث تروریستی جهان در کشورهایی نظیر افغانستان، سوریه، عراق، یمن و... رخ می دهد و به همین دلیل، خاورمیانه موضوع بسیاری از گفتگوهای دو یا چندجانبه بین المللی کشورها در خصوص مواجهه با بحران های برخاسته از این جریان های تروریستی شده است و جمهوری اسلامی ایران نیز به دلائل مختلف ژئوپلیتیکی، تحت تأثیر گسترش تروریسم، به ایفای نقش خود در مقابله با این جریانات پرداخته است. در این پژوهش که به روش تحلیلی - توصیفی به واکاوی ابعاد پژوهش پرداخته می شود، نتایج پژوهش در پاسخ به سؤال اصلی مبنی بر اینکه « منطق ژئوپولیتیکی ایران در مقابله با تروریسم در محیط پیرامونی منطقه ای (2020-2001) متأثر از چه عواملی بوده است؟»، بیانگر آن است که منطق سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با مقابله با تروریسم در برخی مناطق همچون افغانستان و سوریه متأثر از رهیافت های ژئوپتیکی (واقع گرایی تدافعی) و در برخی مناطق همچون عراق و یمن، متأثر از رهیافت های ژئوکالچری بوده است که در این پژوهش به تفصیل، به علل و چرایی چنین گزاره ای در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در مبارزه با تروریسم در منطقه خاورمیانه پرداخته شده است.