جعفر شعبانی

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس بر رفتارهای پرخطر و تاب آوری دانش آموزان دارای تجربه آسیب به خود در شهرستان راز و جرگلان انجام گرفت. روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش، همه دانش آموز مقطع متوسطه شهرستان راز و جرگلان است. نمونه پژوهشی شامل 40 دانش آموز است که از میان دانش آموزان دارای سابقه آسیب به خود به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. پس از آن به گروه آزمایش هر هفته یک جلسه یک ساعت و نیم و درمجموع طی 10 جلسه مهارت ذهن آگاهی آموزش داده شد. داده های پژوهش از طریق مقیاس تاب آوری کانر و دیویدسون (2003) و مقیاس ریسک نوجوانان ایرانی زاده محمدی و احمدآبادی (2008) جمع آوری شد. پس از اتمام آخرین جلسه آموزش، به طور هم زمان و در شرایط یکسان پس آزمون برای دو گروه آزمایش و کنترل اجرا شد؛ و داده های به دست آمده با استفاده از تحلیل کواریانس چندمتغیره (MANCOVA) مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج به دست آمده تأثیر آموزش ذهن آگاهی را بر افزایش تاب آوری و کاهش رفتارهای پرخطر و مؤلفه های آنها در گروه آزمایشی را تأیید می کند. بحث: در توصیف یافته های این تحقیق می توان گفت، آموزشهای مبتنی بر ذهن آگاهی یکی از رویکردهای مؤثر آموزشی و درمانی درزمینه بهبود سلامت روانی و غنی سازی زندگی افراد است که دارای ساختار مطلوبی برای کار روی مسائل مختلف مراجعان ازجمله افزایش تاب آوری و کاهش رفتارهای پرخطر است.

هوش اخلاقی یکی از متغیرهای تأثیرگذار بر بسیاری از ویژگیهای روانی ازجمله تقلب تحصیلی و خودشفقتی است. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش گروهی هوش اخلاقی بر تقلب تحصیلی و خودشفقتی دانش آموزان است. روش پژوهش، نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان دختر دبیرستانی شهر تهران در سال تحصیلی 97-1396 بود. پس از انتخاب تصادفی دو دبیرستان دخترانه و اجرای پیش آزمون، 50 دانش آموز که دارای نمره بالاتر از متوسط در تقلب تحصیلی و نمره پایین تر از متوسط در خودشفقتی بودند، انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. به گروه آزمایش هشت جلسه 90 دقیقه ای مؤلفه های هوش اخلاقی آموزش داده شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه خودشفقتی فرم کوتاه ریس و همکاران (2011) و تقلب تحصیلی استیونز و گلباخ (2007)، بود. داده ها ازطریق تحلیل کوواریانس چندمتغیره تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که آموزش هوش اخلاقی سبب کاهش تقلب تحصیلی و افزایش خودشفقتی در دانش آموزان شده است. آموزش هوش اخلاقی سبب می شود که دانش آموزان به اصول اخلاقی پایبند شوند و گرایش به تقلب در آنها کاهش یابد. همچنین، دانش آموزان از بعد خودشفقتی دارای صداقت و مسئولیت پذیری دربرابر تصمیمات خود شوند و به دلیل شکستها به انتقاد سخت گیرانه از خود نپردازند. باتوجه به تأثیر معنادار آموزش هوش اخلاقی بر خودشفقتی و تقلب تحصیلی دانش آموزان و نیاز جامعه به افراد با صداقت و مسئولیت پذیر، آموزش هوش اخلاقی به دانش آموزان توصیه می شود.

مقدمه: این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی نوروفیدبک و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر سازگاری اجتماعی، هیجانی، تحصیلی دانش آموزان انجام پذیرفت. روش بررسی: در این پژوهش جامعه آماری دربرگیرنده 108 نفر از دانش آموزان دختر پیش دانشگاهی شهر مشهد که در سال تحصیلی 1399-1400در شهر مشهد مشغول به تحصیل بودند. با توجه به جامعه آماری و با توجه به محدودیت های ناشی از شیوع کرونا در این پژوهش از نمونه گیری در دسترس استفاده گردید. حجم نمونه با توجه به معیارهای ورود و خروج، تعداد 45 نفر انتخاب و به صورت تصادفی، در سه گروه آزمایش نوروفیدبک، آزمایش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و گروه کنترل قرارگرفتند. ابتدا با استفاده از روش های آمارتوصیفی مانند میانگین و انحراف معیار، داده ها توصیف و سپس برای بررسی مقایسه ای اثربخشی نوروفیدبک و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر سازگاری اجتماعی، هیجانی، تحصیلی دانش آموزان(پرسشنامه سازگاری سینها و سینگ)، با استفاده از روش های آمار استنباطی(تحلیل کواریانس چند متغیره گام به گام) فرضیه ها مورد سنجش قرار گرفت. یافته ها: طبق نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آماری استفاده از تمرینات نوروفیدبک و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی به صورت معناداری باعث افزایش سازگاری هیجانی، اجتماعی و تحصیلی دانش آموزان می گردد . با این حال بین اثربخشی روش نوروفیدبک و روش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر فاکتورهای سازگاری دانش آموزان تفاوت معنی داری وجود ندارد.

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش هوش اخلاقی بر کاهش علایم اختلال سلوک در دانش آموزان مرکز تربیت و اصلاح رفتار بهزیستی گرگان بود. روش پژوهش حاضر از نوع کاربردی و نیمه آزمایشی، پیش آزمون- پس آزمون می باشد. ابزار مورد استفاده پرسشنامه های هوش اخلاقی، اختلال سلوک، پرسشنامه مشکلات رفتاری کودکان و نوجوانان (کوای و پترسون)، جامعه مورد مطالعه دانش آموزان کانون تربیت و اصلاح رفتار بهزیستی (استان گلستان، مرکز گرگان) در سال 1396 می باشند حجم نمونه 50 نفر (شامل 25 نفر گروه آزمایش و 25 نفرگروه کنترل)، روش نمونه گیری،به صورت تصادفی که نمونه ها، در دو گروه کنترل و آزمایش قرار گرفتند. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزار spss-21 صورت گرفت. نتایج نشان داد که آموزش هوش اخلاقی در گروه آزمایش موجب کاهش رفتارهای فریبکاری، پرخاشگری، رفتار تخریب اموال، بی مسئولیتی و روابط بین فردی ضعیف می شود بنابراین لازم است که مسئولان مرکز تربیت و اصلاح رفتار بهزیستی گرگان با برگزاری کلاس های آموزشی با بالا بردن سطح فکری دانش آموزان دختر، آنها را در رسیدن به هوش اخلاقی مطلوب در رویارویی با مشکلات یاری رسانند.

زمینه و هدف: مطالعات نشان داده اند که ذهن آگاهی بر بسیاری از متغیرهای روانی اثرگذارند؛ بنابراین، هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر اختلالات جنسی و رضایت جنسی زنان دارای همسران با روابط فرازناشویی بود. مواد و روش ها: روش تحقیق نیمه تجربی و کاربردی بود. طرح تحقیق به صورت پیش آزمون، پس آزمون، پیگیری و گروه های تجربی و گواه بود. جامعه آماری تحقیق را تمامی زنان دارای همسران با روابط فرازناشویی مراجعه کننده به کلینیک روان شناختی سلامت شهر تهران تشکیل دادند. با توجه به اینکه نوع تحقیق نیمه تجربی بوده و مداخله صورت گرفت 29 نفر (گروه های گواه و تجربی) به عنوان حجم نمونه بر اساس معیارهای ورود و خروج انتخاب شدند. ابزارهای تحقیق را پرسشنامه رضایت جنسی ( LSSQ ) و پرسشنامه عملکرد جنسی زنان ( FSFI ) تشکیل دادند. در مطالعه حاضر، برای بررسی توزیع طبیعی داده ها از آزمون شاپیروویلک استفاده شد. برای بررسی داده ها از آزمون تحلیل واریانس یک راهه ANOVA ، آزمون اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرنی استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که با توجه به اختلاف میانگین های رضایت جنسی و عملکرد جنسی، نمرات از پیش آزمون تا پس آزمون افزایش یافته است. همچنین بین میانگین پس آزمون و پیگیری رضایت جنسی و عملکرد جنسی گروه تجربی تفاوت معناداری وجود دارد (001/0> p ). اختلاف بین پیش آزمون و پس آزمون رضایت جنسی و عملکرد جنسی در گروه کنترل معنادار نیست (522/0= p ). همچنین بین میانگین پس آزمون و پیگیری رضایت جنسی و عملکرد جنسی گروه کنترل کاهش صورت گرفته است (906/0= p ). نتیجه گیری : به نظر می رسد که ذهن آگاهی می تواند بر بسیاری از متغیرهای روانی ازجمله اختلالات جنسی و رضایت جنسی زنان دارای همسران با روابط فرازناشویی اثرگذار باشد. جهت بالا بردن اعتبار بیرونی پیشنهاد می گردد که تحقیقات بیشتری صورت بگیرد.

مقدمه: هدف اصلی تحقیق حاضر، بررسی رابطه بین باورهای مذهبی، تبیین های خوش بینانه و استرس پس از سانحه در فرهنگیان ایثارگر شهرهای مرزی استان گلستان بود. روش: روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه فرهنگیان ایثارگر شهرهای مرزی استان گلستان بود. روش نمونه گیری از نوع نمونه گیری دردسترس و حجم نمونه 219 نفر انتخاب شد. برای جمع آوری داده ها، از فهرست اختلال استرس پس از سانحه ویدرز و همکاران، پرسشنامه جهت گیری مذهبی آلپورت و آزمون جهت گیری زندگی شییر و کارور استفاده شد. ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون برای بررسی فرضیه های تحقیق به کار گرفته شدند. نتایج: یافته ها پژوهش حاضر نشان داد که استرس پس از سانحه با باورهای مذهبی (درونی و بیرونی) و خوش بینی رابطه منفی معنادار دارد. به علاوه، بین باورهای مذهبی (درونی و بیرونی) و خوش بینی، رابطه مثبت معنادار مشاهده شده است. نتایج دیگر بیانگر آن بود که باورهای مذهبی درونی و خوش بینی قادرند استرس پس از سانحه را پیش بینی نمایند. بحث: باتوجه به وجود رابطه معنادار بین متغیرهای باورهای مذهبی و تبیین های خوش بینانه با استرس پس از سانحه باید شرایطی فراهم آید تا مبتلایان به اختلال استرس پس از سانحه توسط عالمان دینی مورد آموزش قرار بگیرند و کارگاه های تخصصی برای تقویت باورهای مذهبی و بالا بردن خوش بینی در آنها تدارک دیده شود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین طرحواره های ناسازگار اولیه واضطراب امتحان در دانش آموزان متوسطه دوم شهرستان گرگان انجام گرفت . روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه ی دانش آموزان متوسطه دوره دوم شهرستان گرگان در سال تحصیلی 95-1394 می باشد. که تعداد آنها 9955 نفر می باشد. روش نمونه گیری از نوع نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و حجم نمونه 369 نفر انتخاب شد. ابزارهای گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه های طرحواره های ناسازگار و پرسشنامه اضطراب امتحان بود. از روش همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد بین طرحواره های ناسازگار اولیه با اضطراب امتحان رابطه مثبت و معناداری بدست آمد. با توجه به نتایج این تحقیق، آموزش و پرورش می تواند برنامه های جامعی در جهت آموزش مهارت ها جهت اصلاح طرحواره های ناسازگار اولیه وکاهش اضطراب امتحان دانش آموزان اجرا نماید و از این طریق کارآیی فعالیت های دانش آموزان را در تحصیل و سایر حیطه های زندگی آنها افزایش دهد.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی برکاهش اختلال اضطراب اجتماعی دانش آموزان دختر دوره متوسطه اول شهرستان گمیشان بود . روش بررسی: روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود . جامعه ی آماری پژوهش را کلّیه ی دانش آموزان شهرستان گمیشان در سال تحصیلی 95-1394 تشکیل می دادند، که ابتدا از بین مدارس این منطقه با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، دو مدرسه انتخاب شده و سپس از میان دانش آموزان این مدرسه، 40 نفر از دانش آموزانی که نمره های اضطراب اجتماعی بالایی داشتند (یک انحراف معیار بالاتر از میانگین گروه)، انتخاب گردیده و به صورت تصادفی درگروه آزمایش (20) نفر و گروه کنترل (20) نفر جایگزین گشتند. شرکت کنندگان گروه آزمایش، 8 جلسه تحت برنامه ی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس اضطراب اجتماعی استفاده و داده های به دست آمده از طریق تحلیل کواریانس یک راهه (آنکوا) محاسبه شدند. یافته ها: نتایج به دست آمده تاثیر آموزش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش نمرات اختلال اضطراب اجتماعی و مؤلفه های آن (ترس، اجتناب و فیزیولوژی) درگروه آزمایشی را تایید می کند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصله، آموزش های شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی جهت کاهش علائم اختلال اضطراب اجتماعی در دانش آموزان با نمره های اضطراب اجتماعی بالا توصیه می شود .