احمد ملکی

تحقق مدیریت دانش، در نیرو های مسلح که طلایه داران حفظ امنیت و آرامش در هر کشوری می باشند،گذشته از افزایش بهره وری در آنها ،مسیر توسعه را برای سازمان های نظامی و انتظامی به عنوان یک سازمان دانش محور هموار می گرداند. هدف این تحقیق ایجاد یک دید جامع در خصوص چالش ها و موانع استقرار مدیریت دانش در نیروهای مسلح و ارائه راهکار هایی جهت بهبود آنها به عنوان پیش نیازی برای رسیدن به اهداف دانش محوری در سطح این سازمانها می باشد.پژوهش حاضر از نوع مروری بوده که با روش کتابخانه ای و بررسی تحقیقات پیشین در حوزه نیروهای مسلح و سازمان های دولتی انجام گرفته است.یافته های تحقیقات نشان می دهد که سازمانهای نظامی و انتظامی علاوه برموانع وچالش های عمومی که سایر ارگان های دولتی با آن دست به گریبان هستند،دارای محدودیت های منحصر به فردی می باشد.و راه کار های ارائه شده حاکی از این است که با لحاظ نمودن مدیریت دانش در ساختار سازمانی وپیش بینی مدیر ارشد دانش در آن و بستر سازی فرهنگی درخصوص اشتراک گذاری دانش کارکنان و ایجاد هیئت های اندیشه ورز بعنوان یک بازوی کمکی، عمده مشکلات پیاده سازی مدیریت دانش در نیرو های مسلح برطرف گردد.

با پیروزی انقلاب اسلامی، دنیای استکبار که به یکباره با گفتمانی جدید و بی سابقه مواجه شده بود به انواع و اقسام روش ها برای متوقف کردن سیر حرکت رو به رشد آن، اقدام ورزید. پس از آن بود که در حمایتی بین المللی طولانی ترین جنگ قرن بیستم را علیه انقلاب اسلامی به راه انداختند، اما در پایان این جنگ سخت، نهال انقلاب ایران به درختی تناور تبدیل شد که از این پس روش های نرم برای رویارویی با آن در پیش گرفته شد. این مقاله در ابتدا ضرورت و لزوم دشمن شناسی را مطرح نموده و سپس به بیان تغییر رویکرد دشمنان ایران از برخورد سخت به جنگ نرم پرداخته و در نهایت در راستای تبیین نظام مقابله با جنگ نرم با توجه به اندیشه سیاسی امام خامنه ای(مدظله )، دکترین جنگ نرم و محورهایی از اصول حاکم بر فرماندهان، افسران و سربازان جنگ نرم را برای پیکار در این عرصه مورد ملاحظه قرار می دهد و با توجه به نقطه نظرات صاحب نظران، به مرور الگوی مفهومی این تقابل می پردازد و پیشنهاداتی چون تشکیل شورای عالی جنگ نرم همانند تشکیل ستاد جنگ در زمان دفاع مقدس، ورود مجلس شورای اسلامی و قانون گذاری در این حوزه و تقویت هسته های فکری و علمی، جهادی و تشکیل هیئت های اندیشه ورز در سطوح مختلف کشور را مطرح می کند. این مقاله با شیوه پژوهشی توصیفی- تحلیلی تدوین شده و در گردآوری اطلاعات مورد نیاز از کتب و مقالات موجود در کتابخانه ها استفاده شده است.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی ویژگی های اجتماعی پلیس مسلمان و راهکارهای کاربردی آن ها در ناجا از دیدگاه مقام معظم رهبری انجام پذیرفته است. روش مورد استفاده در این پژوهش از نوع تحقیق های کیفی بوده که با بهره گیری از روش توصیفی انجام پذیرفته است. بنابراین، فاقد فرضیه، جامعه آماری و روش نمونه گیری است. روش جمع آوری اطلاعات در این پژوهش به صورت کتابخانه ای و مراجعه به اسناد و منابع مکتوب و مبتنی بر یادداشت برداری انجام گرفته است زیرا؛ تعاریف مختلفی از پلیس جامعه محور از سوی دانشمندان غیرمسلمان مطرح شده و آن ها همراه با این تعاریف راهکارهایی برای تحقق آن ارائه داده اند. مسأله و هدف اصلی این مقاله تبیین ویژگی های اجتماعی پلیس مسلمان و راهکارهای تحقق آن در ناجا است. بنابراین، این پژوهش تلاش کرده در راستای وظایف ذاتی مقرر شده برای نیروی انتظامی در قانون، با نگرشی نو ویژگی های اجتماعی پلیس مسلمان را با استفاده از دیدگاه های مقام معظم رهبری حضرت امام خامنه ای(مدظله العالی) استخراج و تبیین نماید. در پژوهش حاضر، در جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از روش تحلیل محتوا بهره گرفته شده است، در نتیجه تصریح گردید بر اساس دیدگاه مقام معظم رهبری(مدظله) مهم ترین ویژگی های اجتماعی پلیس مسلمان اعم از خدمت به مردم با نیت الهی و قصد قربت، امر به معروف و نهی از منکر، اقتدار همراه با رأفت، عفت و پاکدامنی، صحت عمل، درستکاری ، امانت داری و عدالت می باشد.

یکی از مطالبات مهم مردم، مسؤولان و دولتمردان جمهوری اسلامی ایران در جامعه کنونی تغییر شکل پلیس سنتی به پلیس جامعه محور است. بدین جهت، مسأله و هدف اصلی این تحقیق تبیین ویژگی های اجتماعی پلیس مسلمان و راهکارهای تحقق آن در ناجا است. در راستای وظایف ذاتی مقرر شده برای نیروی انتظامی در قانون، با نگرشی نو ویژگی های اجتماعی پلیس مسلمان را استخراج و تبیین نماید. چون تحقیق حاضر از نوع تحقیق های کیفی است، فاقد فرضیه، جامعه آماری و روش نمونه گیری است. همچنین، روش انجام آن توصیفی- تبیینی است. روش جمع آوری اطلاعات در این تحقیق به صورت کتابخانه ای و مراجعه به اسناد و منابع مکتوب و مبتنی بر یادداشت برداری علمی است. روش تجزیه وتحلیل اطلاعات، توصیفی، یعنی یافته های گردآوری شده دسته بندی و دیدگاه های مشترک در مورد هر ویژگی استخراج و نتیجه گیری می شود. در پایان محقق موفق شد که در قرآن کریم به یازده مورد، روایات و احادیث معصومان(ع) به هشت مورد، امام خمینی(ره) سیزده مورد، امام خامنه ای(مدظله العالی) هشت مورد از ویژگی های اجتماعی پلیس مسلمان دست یابد که بدون تکرار از دیدگاه های پنج گانه عبارتند از: امر به معروف و نهی از منکر، صحت عمل، رعایت عدالت در رسیدگی به حقوق مردم، ایمان و استقامت، نظم، شجاعت، عفت و پاکدامنی، قانون مداری، اقتدار همراه با رافت، اتکال به خدا و اعتماد به نفس، خوش اخلاقی و خوشرویی، صداقت و راستگویی، مردم داری، امانتداری، فداکاری و شهادت طلبی، سعه صدر، خدمت به مردم با نیت الهی و قصد قربت و ...

برهان صدیقین در مقام اثبات وجود خدا بدون وساطت مخلوقات است. فارابی، این منهج را طرح و ابن سینا با تقریر برهان «امکان و وجوب» مدعی اقامه این برهان شد، که صدیقین بودن آن، مورد اعتراض ملا صدرا قرار گرفت و نهایتاً خودِ ملا صدرا و پس از ایشان، علامه طباطبایی هر یک تقریر جدیدی از این برهان را ارائه فرمودند. حضرت آیت الله جوادی آملی از طرفی در مباحث برهانی، با همان ملاکی که ملا صدرا در صدیقین بودن برهان ابن سینا مناقشه کرده بود، در خود برهان ملا صدرا مناقشه نموده اند و نهایتاً بر برهان علامه طباطبایی تأکید می ورزند و از طرفی دیگر در مباحث تفسیری به بیان شواهد قرآنی بر این برهان پرداخته اند. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی در صدد پاسخ به این سوال قرار گرفته است: تبیین برهان صدیقین و شواهد قرآنی آن از منظر آیت الله جوادی آملی چگونه است؟ که در مقام پاسخ پس از تقریر برهان صدیقین از منظر آیت الله جوادی آملی، به تبیین شواهد قرآنی آن با توجه به آیه 45 سوره فرقان و 53 سوره فصلت و توضیح وجه شهادت و دلالت هر کدام از آیات بر مدّعا، همت گمارده است، تا اولاً نمونه ای از عقلانی بودنِ مفاهیم قرآن، ثانیاً جلوه ای از تفکیک ناپذیری قرآن و برهان به صورت عینی و مصداقی، و ثالثاً جنبه ای از اعجاز علمی این کتاب آسمانی را نمایان سازد.

قرآن کریم، کتاب استدلال و برهان است تا آنجا که بیش از سیصد مرتبه دعوت به تعقل نموده و حتی از مخالفان خود طلب برهان کرده است. با این حال برخی معتقدند قرآن، برهانی بر اثبات وجود حق تعالی که اساس توحید و رکن همه ادیان شمرده می شود اقامه نفرموده است. لذا این پژوهش در صدد است با تمرکز بر آراء و نظریات حضرت آیت لله جوادی آملی، اثبات نماید که می توان براهینی بر اثبات وجود حق تعالی از این کتاب آسمانی استفاده نمود و چنین ادعا نمود که هرچند اصل هستی مبدأ در بسیاری از آیات مفروغ عنه و مسلم گرفته شده است، لکن چنین نیست که قرآن هیچ گاه به آن نپرداخته باشد. این پژوهش در همین راستا، دو برهان از براهین عقلی و فلسفی اثبات وجود حق تعالی یعنی برهان «امکان و وجوب» و «امکان فقری» را مورد توجه قرار داده و با استنباط مقدمات آن ها از قرآن کریم، اقامه برهان بر وجود خدا در قرآن را به اثبات رسانیده است. لازم به ذکر است، انجام پژوهش هایی از این دست می تواند جلوه ای از تفکیک ناپذیری قرآن و برهان و نمایی از اعجاز علمی این کتاب آسمانی را به سهم خود آشکار نماید.

نزاع میان علم و دین، در مغرب زمین، و مخصوصاً بعد از رنسانس، ریشه دارد که تدریجاً در مشرق زمین نیز گسترش یافت و مورد توجه عالمان مسلمان قرار گرفت. در همین راستا، علامه حسن زاده آملی با تکیه بر سنت جامع تفکر اسلامی، به تبیین رابطه این دو پرداخته است، که تحقیق پیش رو در مقام تبیین و بررسی آن، در نهایت به این نتایج دست یافته است: علامه حسن زاده در تعریف علم، با اصالت دادن به حیث کاشفیت علم، تقلیل آن را به علوم تجربی ناصواب می دانند. وی در تعریف دین نیز با دینِ حق دانستنِ اسلام، دین را به معنای جعل تشریعی الهی مبتنی بر اسرار تکوینی آفرینش، در جهت سعادت ابدی انسان دانسته اند و نهایتاً در تبیین رابطه میان علم و دین، نظریه معاضدت را، چه در حیطه علوم تجربی، چه ریاضی و چه فلسفی و عرفانی، ارائه نموده اند.

امروزه پیشرفت ها از فناوری، فضای سازمان از جمله کارکرد مدیران منابع انسانی را متاثر کرده است. نمونه ای از حضور فناوری در فضای منابع انسانی، مدیریت منابع انسانی الکترونیک حوزه نیروی دریایی ارتش است؛ پدیده ای که با پیشرفت اینترنت در کشورهای توسعه یافته به شدت مورد استفاده قرار گرفته و اخیراً در مباحث دانشگاهی و سازمانی ایران نیز مورد توجه قرار گرفته، لیکن در این حوزه کاربرد این موضوع با دو مسئله روبه روست؛ کمبود قابل توجهی در تحقیقات مدیریت منابع انسانی الکترونیک وجود دارد و هم بی توجهی به بومی سازی این نظام جدید که باعث شده استقبالی از این نظام جدید نشود و استقرار آن را با مشکلاتی مواجه نموده است. لذا مقاله پژوهشی حاضر با کثرت گرایی روش گردآوری اطلاعات (مصاحبه، پرسشنامه و کیو) اقدام به شناسایی موانع و عوامل استقرار مدیریت منابع انسانی الکترونیک در حوزه نیروی دریایی ارتش نموده و به روش کیو اجماع این موانع و عوامل مشخص شده و درنهایت یک مدل مناسب با رویکرد بومی سازی جهت استقرار مدیریت منابع انسانی الکترونیک در این حوزه طراحی شده است. مدل با در نظرگرفتن نقاط مرجع راهبردی به عنوان ورودی و لحاظ نمودن نگرش به نظام جدید ارائه شده است.

برهان صدیقین درصدد است بدون وساطت مخلوقات، وجود حق تبارک و تعالی را اثبات نماید. این منهج را فارابی طرح کرده و ابن سینا با تقریر برهان «امکان و وجوب»، بر آن جامه تحقق پوشاند. صدرالمتألهین به «صدیقین بودن» به تقریر ابن سینا معترض شده و خود او برهانی مبتنی بر روش مذکور ارائه کرده است. حال پرسش اینست آیا با توجه به ضوابط منطقی، میتوان این برهان که نتیجه تلاشهای بزرگان فلاسفه اسلامی، از فارابی تا ملاصدراست را از قرآن کریم استنباط نمود و ادعا کرد قرآن این حقیقت را چندین قرن قبل از فارابی، بوعلی و صدرالمتألهین، بیان نموده است؟ این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و با کاربرد قواعد علم منطق، برهان مزبور را از آیه 53 سوره فصلت کشف و استنباط کرده و با تبیین هر کدام از صغرا و کبرای برهان، نشان داده است که چگونه میتوان هر یک را از آیه مذکور استنباط نمود. بثمر نشاندن این تحقیق، اولاً، نمونه یی از عقلانی بودن مفاهیم قرآن، ثانیاً، جلوه یی از تفکیک ناپذیری قرآن و برهان بصورت عینی و مصداقی، و ثالثاً، جنبه یی از اعجاز علمی این کتاب آسمانی است.