مهدی رحیم زاده

مقدمه: یکی از رایج ترین اختلالات دوران کودکی مورد توجه روانشناسان و روان پزشکان، اختلال نقص توجه / بیش فعالی است که منجر به نقص توجه، بیش فعالی و تکانش گری در افراد مبتلا می شود. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش شطرنج در دانش آموزان مبتلا به اختلال بیش فعالی / نقص توجه بود. روش: جامعه آماری پژوهش نیمه تجربی حاضر، ۷۶ نفر دانش آموز مبتلا به اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه شهرستان خرم آباد در سال تحصیلی ۹۹-۱۳۹۸ بود؛ که تعداد ۳۲ دانش آموز به شکل نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و به شکل تصادفی بر اساس سن و جنس و نتایج پیش آزمون به دو گروه ۱۶ نفری کنترل و آزمایش تقسیم شدند؛ و گروه آزمایش آموزش شطرنج را به مدت ۱۱ هفته متوالی و هفته ای یک جلسه ۳۰ الی ۹۰ دقیقه دریافت کرد. آزمودنی ها سه بار (پیش آزمون، پس آزمون، پیگیری دو هفته) با پرسشنامه های کانرز و سوانسون ارزیابی و داده ها با آزمون تحلیل واریانس مرکب، آزمون تعقیبی بنفرونی و با استفاده از نرم افزار ۲۱ SPSS تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان دهنده ی همبستگی مستقیم و بالایی بین نتایج به دست آمده از هر دو ابزار اندازه گیری سوانسون و کانرز و تأثیر مثبت آموزش شطرنج در دانش آموزان مبتلا به بیش فعالی / نقص توجه بود (۰/۰۰۱=P، ۲۰/۱۷=F). نتیجه گیری: با توجه به تأثیر مثبت آموزش شطرنج بر علائم بیش فعالی / نقص توجه پیشنهاد می شود از آموزش شطرنج برای کاهش علائم بیش فعالی / نقص توجه استفاده شود.

زمینه: موضوع اضطراب، یکی از کشاکش های اصلی مسائل روانشناختی است که از سوی ورزشکاران رقابتی مطرح شده و باعث ضعف در عملکرد می گردد. آموزش توانش های روانشناختی می تواند یکی از مداخلات مؤثر در زمینه اضطراب باشد. اما مسئله اصلی این است آیا آموزش توانش های روانشناختی بر اضطراب رقابتی و اعتماد به خود در دانش آموزان ورزشکار تأثیر دارد؟ هدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر آموزش مهارت های روانشناختی بر اضطراب رقابتی و اعتماد به خود در دانش آموزان ورزشکار بود. روش: تحقیق از نوع نیمه تجربی بود. بدین منظور از بین دانش آموزان پسر بسکتبالیست شهرستان بوکان، تعداد 48 دانش آموز با میانگین سنی 14.9 انتخاب شده و به شکل تصادفی به چهار گروه 12 نفری آموزش تصویرسازی ذهنی، آموزش خود گفتاری و ترکیبی (خود گفتاری و تصویرسازی ذهنی) و گواه تقسیم شدند. ابزار پژوهش عبارتند از: تمرین توانش های روانشناختی برتون و ردیک (2010) و سیاهه اضطراب حالتی رقابتی-2 فرناندس و همکاران (2013). برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس و آزمون تعقیبی بونفرونی استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش توانش های روانشناختی بر اضطراب رقابتی و اعتماد به خود دانش آموزان تأثیر داشت، همچنین بین گروه ها از لحاظ تأثیرپذیری تفاوت معناداری وجود داشت (0/001 P< ). نتیجه گیری: می توان برای کاهش اضطراب شناختی و جسمانی و افزایش اعتماد به خود در دانش آموزان ورزشکار از آموزش تصویرسازی ذهنی و خود گفتاری بهره برد.

زمینه: پژوهش های زیادی در زمینه ی تأثیر عوامل مختلف ازجمله انواع بازی بر کارکردهای اجرایی، عوامل شناختی و درنتیجه سلامت روان دانش آموزان بیش فعال انجام شده است اما مسئله اساسی این است که آیا بازی ویدئویی مثل فیفا می تواند بر علائم بیش فعالی / نقص توجه مؤثر باشند؟ هدف: پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی بازی فیفا بر علائم بیش فعالی / نقص توجه در دانش آموزان مبتلابه اختلال بیش فعالی / نقص توجه انجام شد . روش: پژوهش از نوع نیمه آزمایشی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر 76 نفر دانش آموز مبتلابه اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه بود. که تعداد 32 دانش آموز به شکل تصادفی انتخاب شده و بر اساس سن و جنس و نتایج پیش آزمون که به وسیله ابزار مقیاس درجه بندی کانرز فرم والدین (1999) و سوانسون (1980) انجام شد، به دو گروه 16 نفری کنترل و آزمایش تقسیم شدند و گروه آزمایش در گروه های 4 نفری به مدت 11 هفته متوالی و هفته ای یک جلسه 60 تا 90 دقیقه ای به انجام بازی فیفا پرداختند. پس از 11 هفته بازی فیفا در گروه آزمایش، هر گروه به طور مجدد مورد بررسی قرار گرفت. این بررسی همانند پیش آزمون انجام شد. پس از دو هفته یک آزمون پیگیری انجام شد. برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس مرکب و آزمون تعقیبی بنفرونی استفاده شد. یافته ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که انجام بازی فیفا تأثیر معناداری بر کاهش علائم بیش فعالی / نقص توجه در دانش آموزان میتلا به بیش فعالی/ نقص توجه داشت (0/05> p ). نتیجه گیری: با توجه به تأثیر مثبت بازی فیفا 2018 بر علائم بیش فعالی / نقص توجه در دانش آموزان مبتلابه بیش فعالی / نقص توجه پیشنهاد می شود از بازی فیفا برای کاهش علائم بیش فعالی / نقص توجه استفاده شود.

مقدمه: در پژوهش های پیشین تأثیر انگیختگی بر عملکرد بررسی شده است. با وجود این اینکه آیا انگیختگی در طول مراحل یادگیری بر هماهنگی دودستی اثربخش است، بررسی نشده است. بنابراین تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر سطوح انگیختگی در طول مراحل مختلف یادگیری بر اجرای تکلیف هماهنگی چشم – دست انجام گرفت. روش پژوهش: بدین منظور 36 دانشجوی پسر تربیت بدنی 20-35 ساله به صورت در دسترس انتخاب و براساس بهره هوشی نرمال، اضطراب صفتی نرمال و راست برتری در سه گروه انگیختگی پایین، انگیختگی طبیعی و انگیختگی بالا همتاسازی شدند. پژوهش شامل مراحل پیش آزمون، پس آزمون و یادداری انتقال بود. در مرحله پیش آزمون شرکت کنندگان به اجرای 10 کوشش تکلیف هماهنگی چشم و دست پرداختند. دوره تمرینی شامل 10 جلسه و هر جلسه شامل 50 کوشش بود که در انتهای هر جلسه 10 کوشش به عنوان عملکرد ثبت می شد. آزمون یادداری و انتقال 24 ساعت پس از آخرین جلسه تمرینی انجام گرفت. داده ها به روش تحلیل واریانس با اندازه گیری تکراری، تحلیل واریانس یکراهه و آزمون تعقیبی توکی تحلیل شد. یافته ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که سطوح برانگیختگی بالا، طبیعی و پایین تأثیر معناداری بر مدت زمان انجام تکلیف هماهنگی چشم و دست در مراحل شناختی، تداعی و خودکار دارد و همچنین زمان انجام تکلیف هماهنگی چشم و دست بهبود یافته است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه، پیشنهاد می شود مربیان از این اثرات تحریک برانگیختگی برای بهبود عملکرد و یادگیری ورزشکاران در تکالیف تعقیبی استفاده کنند.