تهمینه باهری

زمینه و هدف: امروزه، قاچاق موادمخدر، تهدید بزرگی است که امنیت ملی کشورها را به مخاطره انداخته است. مقام معظم رهبری(مدظله العالی) در سیاست های کلی مبارزه با موادمخدر، همواره به اتخاذ راهکارهای پیشگیرانه در مقابله با تهدیدات و آسیب های ناشی از موادمخدر و روان گردان و همچنین، به اتخاذ تدابیر لازم برای حضور و مشارکت جدی مردم و خانواده ها در زمینه های پیشگیری، کاهش آسیب و درمان معتادان تأکید داشته اند. این پژوهش در پی ارائه الگوی مشارکت مردمی در پیشگیری انتظامی از قاچاق موادمخدر است. روش : پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، کمی و کیفی (آمیخته) انجام شده است. جامعه مورد مطالعه پژوهش در بخش کیفی، کلیه اندیشمندان، خبرگان و نخبگان در زمینه پیشگیری از قاچاق موادمخدر است و نمونه گیری آن نیز به روش هدفمند و بااستفاده از روش گلوله برفی انجام شده است و پس از مصاحبه با 16 نفر اشباع داده انجام شد. بخش کمی شامل کلیه فرماندهان، مدیران و کارشناسان شاغل در پلیس پیشگیری فراجا، اعضای شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر و مانند آن است و از بین جامعه موردمطالعه در بخش کمی نمونه گیری به روش احتمالی و به صورت تصادفی دردسترس انجام و پرسش نامه بر روی نمونه های انتخاب شده طبق فرمول کوکران به تعداد 265 نفر اجرا شد و نظرات آنها اخذ گردید. داده های به دست آمده در بخش کمی نیز ازطریق نرم افزار PLS مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته است. یافته ها: با توجه به یافته های به دست آمده، الگوی مشارکت مردمی در پیشگیری انتظامی از قاچاق موادمخدر دارای سه بعد شامل مشارکت مردمی در فرآیند تکوین جرم، کاهش فرصت و کنترل جرم و مقابله و مبارزه با جرم می باشد. برای ابعاد شناسایی شده، یازده مولفه و برای مولفه های شناسایی شده، 70 شاخص جمع بندی و تعیین شده است. نتایج : با توجه به رتبه بندی صورت گرفته برای شاخص های به دست آمده، گسترش همکاری سازمان های مردم نهاد و دولتی فعال در همکاری با پلیس، تشدید اقدامات مربوط به انواع روش های پیشگیری با پررنگ شدن نقش سازمان های مردم نهاد و گسترش همکاری های بین المللی با مشارکت سازمان های مردم نهاد بین المللی، به عنوان سه اولویت اول در بین شاخص ها تعیین شدند که لازم است فراجا متناسب با محیط و شرایط جامعه ازطریق تقویت مولفه ها و شاخص های به دست آمده در پژوهش، به خصوص سه شاخص اولویت دار، اقدام نماید.

هدف: هدف از این پژوهش، ارائه الگوی تحلیل راهبردی مبارزه با مواد مخدر بر محور اندیشه مقام معظم رهبری (مدظله العالی) بود. روش: پژوهش حاضر کاربردی و در زمره پژوهش های کیفی بود. روش مطالعه تحلیل گفتمان و تحلیل محتوا بود و روش گردآوری داده ها اسنادی بود. در این پژوهش از مجموعه بیانات و سخنرانی های مقام معظم رهبری (مدظله العالی) با تمرکز بر سخنرانی های موضوعی و ویژه در مناسبات استفاده شد و برای طراحی الگوی تحلیل راهبردی، با نظر خبرگان و صاحب نظران، از روش دلفی استفاده شد. یافته ها: الگوی تحلیل راهبردی مبتنی بر اندیشه مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در پنج مؤلفه تحلیل واقعیت، اهداف راهبردی، اصول و ارزش ها، سیاست ها و راهبردهای کلی و عمومی و همچنین دو زیرمؤلفه شایستگی های کلیدی و چالش ها ذیل مؤلفه تحلیل واقعیت ارائه شد. همچنین، راهبردهای حوزه مبارزه با مواد مخدر برگرفته از راهبردهای استخراجی از بیانات معظم له را می توان در هفت حوزه فرهنگی-اجتماعی؛ علمی، فناوری و آموزشی؛ اقتصادی؛ سیاسی و سیاست خارجی؛ حقوقی، اداری و قضایی؛ دفاعی-امنیتی و امور زیربنایی دسته بندی نمود. نتیجه گیری: الگوی تحلیل راهبردی ارائه شده می تواند مورداستفاده همه سازمان ها برای طراحی راهبردها برگرفته از بیانات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) قرار گیرد.

هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی نیازهای آموزشی کارکنان زندان در حوزه مواد مخدر و روان گردان بود. روش: پژوهش از نوع کاربردی-اکتشافی با رویکرد مطالعه موردی بود. نمونه آماری در چهار زندان تهران شامل خبرگان و روسای زندان ها (11 نفر) و معاونین و کارشناسان (52 نفر) به تفکیک حوزه شغلی بود که همگی به صورت هدفمند و گلوله برفی تا اشباع نظری انتخاب شدند. جمع آوری اطلاعات با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته و چهار جلسه گروه کانونی انجام شد. یافته ها: 26 نیاز آموزشی برای کارکنان در ابعاد نگرشی، دانشی و مهارتی و 4 نیاز آموزشی برای مدیران به دست آمد. از جمله نیازهای کارکنان عبارت بود از آشنایی با مواد روان گردان و عوارض آن، روش های کشف و جاسازی، مهارت های چهره زنی پیشگیری از اعتیاد، خودکنترلی، رفتار با زندانیان، روان درمانی و درک مضرات مصرف مواد. نیازهای مدیران عبارت بود از آشنایی با قوانین، درمان اعتیاد، مهارت پیشگیری و درک اعتیاد به عنوان بیماری. نتیجه گیری: مدیران و کارکنان در نیاز «روش های پیشگیری از اعتیاد» با یکدیگر مشترک بودند و ضروری است هرگونه برنامه ریزی و طراحی دوره آموزشی کارکنان با لحاظ کردن نیازهای دانشی، نگرشی و مهارتی شناسایی شده انجام گیرد.

هدف: سوءمصرف مواد مخدر علاوه بر آسیب به سلامت فردی و اجتماعی می تواند از طریق ورود به اکوسیستم های آبی مخاطراتی جدی را متوجه محیط زیست آبی نماید. در این تحقیق با استفاده از تکنیک میکرو استخراج با استفاده از فاز جامد مواد مخدر (متامفتامین، کوکائین، مرفین، و کدئین) در فاضلاب ورودی و خروجی و لجن حاصل از تصفیه فاضلاب در تصفیه خانه فاضلاب شهید محلاتی تهران، و نیز پساب خروجی یکی از بیمارستان های تهران (بیمارستان تهرانپارس) با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی GC در کنار روش میکرو استخراج فاز جامد مورد بررسی قرار گرفته است. روش: روش میکرو استخراج با استفاده از فاز جامد یک روش استخراج تعادلی است که در آن با کالیبراسیون مناسب می توان آلاینده ها را در غلظت های پایین و با حساسیت بسیار بالا و بدون استفاده از حلال انجام داد. دستگاه تجزیه ای که در ابتدا با SPME به کار گرفته شد کروماتوگرافی گازی بوده و تا به امروز نیز بسیاری از کاربردهای آن بر پایه جداسازی و آنالیز با این دستگاه می باشد. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که مخدر های کدئین و مورفین با غلظت بالا در فاضلاب شهری وجود داشته و کارائی تصفیه خانه در حذف این آلاینده ها قابل ملاحظه نمی باشد (درصد حذف به ترتیب 23 و 43 درصد). همچنین مشاهده شده که در تمام نمونه های مورد بررسی مخدر کوکائین وجود ندارد. نتیجه گیری: یافته های تحقیق دارای نکات بهداشتی-پزشکی می باشد.