لیلا لطفی دهخوارقانی

سکوت سازمانی یکی از مسائلی است که سازمانها پیوسته درگیر آن هستند اما به دلیل ماهیت پیچیده این مسئله، اغلب، نبود صدای مخالف به معنی نبود مسئله تلقی می گردد. پژوهش حاضر با هدف دستیابی به مدلی در حوزه سکوت سازمانی زنان در دانشگاه با استفاده از روش نظریه داده بنیاد صورت گرفته است. اهمیت پرداختن به سکوت سازمانی زنان تاکید بر این نکته مهم است که زنان متخصصی که در سازمان مشغول به کار می شوند و انتظار می رود از دانش خود در راستای اهداف سازمان قدم بردارند تصمیم به سکوت و انسداد فرآیند تسهیم دانش می گیرند. برای استخراج مولفه های اصلی و تاثیرگذار بر سکوت سازمانی زنان، از مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شده است و با 20 نفر شامل زنان استاد دانشگاه، مدیران گروه و متخصصان (مرد و زن) در دانشگاه با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، مصاحبه عمیق صورت گرفته است. در پژوهش حاضر با استفاده از روش داده بنیاد، در مرحله کدگذاری باز، 6 مقوله محوری، 30 مفهوم و 668 کد استخراج شده است. یافته های حاصل از این پژوهش نشان می دهد که اصلی ترین دلیل سکوت زنان در سازمان «ساختار مردانه» و «درماندگی آموخته شده» توسط زنان است که در مرور زمان و به تدریج آموخته اند که نظر دادن و صحبت کردن در مورد مسائل سازمان که غالبا از طرف سیستم نادیده گرفته می شود و از طرفی برای آنها هزینه هایی را در بر خواهد گرفت؛ صرف نظر کنند.

در راستای بهبود عملکرد سازمان ها، مدیریت منابع انسانی نقش های مختلفی را ایفا می کند که از مهم ترین آن ها پرورش استعداد ذاتی افراد سازمان در محیط رقابت دانشی می باشد. هدف از اجرای این تحقیق، تبیین جایگاه سرمایه ی فکری در ارتباط میان وظایف مدیریت منابع انسانی و عملکرد سازمان در قالب یک مدل است. در این تحقیق، سرمایه ی فکری به عنوان متغیر میانجی و وظایف مدیریت منابع انسانی به عنوان متغیر مستقل و عملکرد سازمانی به عنوان متغیر وابسته بررسی شده اند. جامعه ی آماری تحقیق، شرکت ملی نفت ایران است و نمونهة شامل 156 مدیر میانی و عالی است که به روش خوشه ای تصادفی انتخاب شده اند. در این تحقیق، برای بررسی مؤلفه های متغیرهای مورد مطالعه و سنجش روایی سازه از تحلیل عاملی تأییدی و برای آزمون فرضیه های تحقیق از روش مدل معادلات ساختاری استفاده شده است. یافته های تحقیق، حاکی از آن است که فعالیت های مدیریت منابع انسانی از طریق سرمایه ی فکری بر عملکرد سازمانی دارای تأثیر معنادار است. در مدل برازش شده ی این تحقیق، ارزیابی عملکرد، انتخاب و استخدام، بیش ترین بار عاملی را در فعالیت های مدیریت منابع انسانی به خود اختصاص داده و در بین سرمایه های فکری، سرمایه ی ساختاری، بیش ترین بار عاملی را در مجموعه ی سرمایه ها دارا می باشد.