اشکان حافظ الکتب

در این مقاله، تصمیمات مربوط به فازهای مختلف چرخه مدیریت بحران در قالب یک مدل برنامه ریزی ریاضی یکپارچه با فرض شرایط واقعی بحران مدل سازی می شود. اهداف، کمینه سازی تعداد افراد مجروح خدمت دهی نشده و کمینه سازی هزینه های امدادی در مناطق آسیب دیده هستند. بهینه سازی همزمان مسائل مکانیابی پایگاه های امداد، تخصیص منابع، توزیع و ارسال کالاهای امدادی و تخلیه مجروحین( شرایط قبل و بعد از بحران) از جمله نوآوری های این پژوهش می باشد. از این رو سناریوهایی بر اساس گسل های موجود (چهار گسل) در منطقه یک کلان شهر تهران در نظر گرفته شده است. در این پژوهش ابتدا یک مدل برنامه ریزی عددصحیح صفر و یک را ارائه می کنیم. برای اعتبارسنجی مدل، در ابعاد کوچک از روش محدودیت اپسیلون در محیط نرم افزاری گمز با حل کننده CPLEX حل شده است. برای حل مسئله در ابعاد بزرگ یک مطالعه موردی را با استفاده از داده های پایگاه های امداد رسان در منطقه یک شهر تهران بررسی می کنیم. مطالعه موردی نیز با استفاده از رویکرد ژنتیک با مرتب سازی نامغلوب مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که رویکرد ژنتیک با مرتب سازی نامغلوب با کمترین خطا نسبت به حل دقیق و زمان کمتر قادر حل مدل خواهد بود.

امروزه صنعت حمل و نقل در کشور پیشرفت روز افزون داشته و در عین حال هزینه های عملیاتی زیادی را به خود اختصاص داده است. شناسایی و ارزیابی عملکرد بنگاههای اقتصادی و در نهایت بازخور و تحلیل شاخص های ارزیابی یکی از موضوعات اساسی در صنعت حمل و نقل می باشد. در این تحقیق با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره و روش خبرگی (دلفی) به شناسایی شاخص های تاثیر گذار در عملکرد یک بنگاه اقتصادی حمل و نقلی پرداخته و سپس با استفاده از روش تصمیم گیری مولتی مورا که یکی از روش های نوین در تصمیم گیری چند معیاره می باشد و با در نظر گرفتن معیارهای تعیین شده، اولویت بندی و رتبه بندی بین شاخص های عملکردی پیشنهادی صورت می پذیرد. مقاله حاضر علاوه بر شناسایی شاخص های تاثیرگذار در ارزیابی عملکرد بنگاه های اقتصادی حمل و نقلی به مطالعه موردی در خصوص پنج شرکت حمل و نقلی و رتبه بندی آن، به تشریح گام های روش مولتی مورا و نیز پرداخته شده است.

با توجه به پیشرفت سریع فن آوری و ظهور محیط های شدیداً رقابتی، مهم ترین هدف شبکه های توزیع غیر متمرکز که توسط تامین کنندگان مختلف اداره می شود، بیشینه نمودن سود خود و شبکه است. یکی از ابزارهای کلیدی برای ارتقای کارایی در فضای رقابتی، بهره گیری از تئوری بازی و بازی همکارانه در شبکه های توزیع و حمل و نقل است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی نقش صنایع کوچک و متوسط در توسعه فعالیت های اقتصادی کشور و دست یابی به مدلی همکارانه، به منظور ساماندهی اثر بخش در شبکه های غیر متمرکز است. این امر، این صنایع را وادار می کند که متغیرهای اصلی مانند حجم، هزینه و زمان ارسال را به عنوان یک عنصر مهم در فضای رقابتی در نظر گرفته و سطح خدمت به مشتریان را افزایش داده و محصولات را مطابق با خواسته آنان تهیه نمایند. از سوی دیگر، در دنیای واقعی به علت عدم اطمینان موجود بر اثر مسائل سیاسی مانند تحریم، وقوع جنگ ها، مسائل اقتصادی، اجتماعی، وقایع طبیعی و ...، مقدار جریان، هزینه و زمان ارسالی بین تامین کنندگان، دست خوش تغییرات می گردد. بنابراین، برای فائق آمدن بر مسائل غیر قابل پیش بینی، برای تامین کنندگان اهمیت دارد چگونه و با چه ترکیبی فعالیت نمایند تا بتوانند عایدی بیشتری را نصیب خود و شبکه نمایند. در این پژوهش، مسئله ای ریاضی با در نظر گرفتن سناریو های مختلف در حالت غیر قطعی در این صنایع، ارائه می گردد. در ادامه، برای تشریح مدل و اثبات کاربردی بودن، سه مثال عددی در این صنایع مطرح و کارایی رویکرد همکارانه و غیر همکارانه با هم مقایسه می گردند. نتایج تحقیق نشان می دهند که، بازی های همکارانه باعث افزایش میزان عایدی و سود بازیگران شده و میزان تابع مطلوبیت و هم افزایی در بازی همکارانه افزایش چشم گیری می یابد.

This paper studies the monetary policies of the central bank to determine the inter-est rate on deposits in the interaction with the Iranian banking system in the form of Stackelberg and Nash equilibrium games. The leader of the game is the central bank of the Islamic Republic of Iran, while the followers of the game include three banks called A, B, and C. The leader of the game regulates its monetary policies based on the relationship between inflation rate and interest rate on depos-its in the form of three scenarios of "legal deposit ratio", "legal deposit award rate", and "the rate of commissions received" from the followers. The follower players also determine "the interest rate on deposits," based on the scenarios of the leader player. The results of this research (2010-2019) by MINITAB Soft-ware indicated that in the studied year (2019), the strategy of the players of this game has been mostly Nash (more competitive) rather than cooperative. If the players of this game had chosen cooperative strategy (Stackelberg game), they would have achieved greater profit. Also, the optimal tool for the monetary policy of the leader and follower players has been the “increasing the legal reserve re-ward rate".

هدف: به دلیل ابهام در موانعِ پیاده سازی قراردادهای دوطرفه، هدف این پژوهش بررسی، شناسایی و اولویت بندی موانع اجرایی برای پیاده سازی قراردادهای دوطرفه در زنجیره تأمین در دو زمینه تولید و توزیع است. روش: در این پژوهش پس از شناسایی موانع پیاده سازی قراردادهای دوطرفه در زنجیره تأمین، ابتدا با استفاده از روش بهترین بدترین فازی، به هر یک از معیارهای شناسایی شده وزنی اختصاص یافت. در مرحله بَعد با استفاده از وزن های تعیین شده از روش تصمیم گیری واسپاس فازی، پنج شرکت آماده و بزرگ خودروساز کشور برای پیاده سازی قراردادهای دوطرفه، رتبه بندی شد. یافته ها: در انتهای این پژوهش، موانع پیاده سازی قراردادهای دوطرفه در زنجیره تأمین در 10 معیار بررسی و شناسایی شد که به ترتیب اهمیت عبارت اند از: عدم آموزش کارکنان با وزن 64/57 درصد، فقدان انگیزه و مشارکت کارکنان با وزن 8/48 درصد، عدم تمایل به تغییر با وزن 3/81 درصد، فقدان مشارکت اجتماعی با وزن 09/63 درصد، دانش و مهارت مدیران با وزن 18/63 درصد، فقدان درک مزایای حاصله 60/22 درصد، ترس از شکست با وزن50/61 درصد، شفاف نبودن اهداف سازمان با وزن 36/32 درصد، فقدان همکاری و یکپارچگی با وزن 73/20 درصد، بی ثباتی سیاسی با وزن 30/22 درصد. نتیجه گیری: در این پژوهش، عوامل و معیارهای تأثیرگذار در قراردادهای دوطرفه و همچنین اولویت بندی و درجه اهمیت آن در شرکت های خودروساز، در محیط فازی شناسایی و تحلیل شد. در نهایت نتایج آن با مدل های دیگر روش های تصمیم گیری نیز مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و نشان داده شد که نتایج تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند. این نتیجه نشان می دهد که شرکت های باتجربه و به روزتر، همواره در رتبه های اول قرار می گیرند و همواره آمادگی آنها برای پیاده سازی هر گونه قرارداد در زنجیره تأمین بیشتر است.

ارزیابی عملکرد در تحلیل پوششی داده ها با استفاده از محاسبه کارایی تکنیکی حاصل می شود. اما آنچه که در این نوع محاسبه مد نظر قرار نمی گیرد قیمت ورودی های مدل است. در محاسبه کارایی تکنیکی مقدار خروجی به ورودی ماکزیمم می شود و با استفاده از مدل می توان واحد-های تصمیم گیری کارا را مشخص کرد در حالی که ممکن است واحد تصمیم گیری ای که در مرز کارایی است و مرجعی برای سایر واحد های تصمیم گیری است با صرف هزینه بالا کارا شده باشد و بتوان واحد تصمیم گیری ای یافت که با هزینه تولید پایینتری در مرز کارایی قرار گرفته باشد. کارایی هزینه به یافتن نقاطی می پردازد که با صرف کمترین هزینه بر روی مرز کارایی باشند. با توجه به اهمیت کارایی هزینه و عدم توجه به این مفهوم در ساختارهای شبکه ای و چند مرحله ای، این پژوهش به بررسی کارایی هزینه در فرآیند دو مرحله ای سری محض می پردازد. در تحقیق حاضر با بکارگیری مفهوم تئوری بازی ها و تحلیل پوششی داده ها در حالت متمرکز و غیر متمرکز به ارزیابی عملکرد فرآیندهای دو مرحله ای محض می پردازیم. به منظور بررسی اعتبار و کارایی مدل ها و نیز کاربردی بودن آنها یک مطالعه موردی در صنعت برق ایران مورد استفاده قرار گرفته است و به برخی از نتایج مدیریتی پرداخته می شود.

هدف: موضوع جمع آوری پسماند، یکی از چالش های بزرگ جوامع مدرن است. از آنجا که تولید پسماند در هر زمان اجتناب ناپذیر است، توجه به سامان دهی جمع آوری پسماند شهری، امری بسیار مهم و ضروری است. این در حالی است که با توجه به افزایش تولید آلاینده های زیست محیطی در دهه های اخیر و بروز بحران های ناشی از گرم شدن زمین، پرداختن به مسائل پایداری بیش از پیش در دستور کار دولت ها قرار گرفته است. این پژوهش با هدف طراحی یک شبکه جمع آوری پسماند شهری با رویکرد پایداری شهری اجرا شده است. برای این منظور، یک مدل ریاضی چندهدفه پیشنهاد شده که نگرانی های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی مربوط به مسیریابی وسایل نقلیه جمع آوری پسماند شهری را در نظر گرفته است. روش: در این پژوهش با هدف طراحی یک شبکه بهینه برای جمع آوری پسماند شهری، یک مدل ریاضی چندهدفه عدد صحیح مبتنی بر مؤلفه های پایداری، برای مسئله مسیریابی وسایل نقلیه جمع آوری پسماند شهری ارائه شده است. برای حل مدل، از داده های واقعی مربوط به جمع آوری پسماند در شهر ساوه استفاده شد. به کمک نرم افزار گمز، مدل در ابعاد کوچک و به کمک نرم افزار متلب، مدل در ابعاد بزرگ حل شد. در مدل پیشنهادی از رویکرد استوار برای برخورد باعدم قطعیت استفاده شد. برای حل مدل در ابعاد بزرگ از الگوریتم های فراابتکاری چندهدفه استفاده شد. درنهایت بین روش های حل بر اساس مقدار تابع هدف و زمان حل، مقایسه ای انجام گرفت. یافته ها: هدف اقتصادی پژوهش، محاسبه مجموع هزینه های حمل پسماندها از نقاط جمع آوری به مراکز پردازش و مراکز بازیافت زباله و نیز هزینه های مربوط به بازیافت پسماندهاست. هدف زیست محیطی پژوهش، کاهش آلودگی ناشی از حمل پسماندهای جمع آوری شده است و در نهایت، هدف اجتماعی آن، به حداکثررساندن رضایت شهروندان از جمع آوری پسماند شهری است. در این پژوهش نشان دادیم که مدل ریاضی پیشنهادی، بین هزینه های انجام شده، حجم پسماند جمع آوری شده، مسافت پیموده شده و میزان آلودگی تولید شده از حمل ونقل پسماندها، تناسب منطقی برقرار می کند. نتیجه گیری: مدل ارائه شده در این پژوهش با در نظر گرفتن ابعاد پایداری در جمع آوری شدن پسماند شهری با ارائه توابع هدف مجزا، موجب بهینه شدن سیستم جمع آوری پسماند شهری شد. نتایج نشان داد که در بُعد اقتصادی، هزینه های جمع آوری پسماند که بیشترین سهم از هزینه کل مدیریت پسماند را به خود اختصاص می دهد، کاهش چشمگیری یافته است. دلیل کاهش هزینه جمع آوری، بهینه کردن مسیرهای جمع آوری و کاهش هزینه های مربوط به بازیافت پسماند جمع آوری شده بود. همچنین در بُعد اجتماعی با درنظر گرفتن حجم پسماند جمع آوری شده نسبت به پسماند تولید شده، میزان رضایت شهروندان محاسبه شد. درنهایت نتایج نشان داد که با کاهش اثرهای زیست محیطی مربوط به بازیافت و حمل ونقل پسماند جمع آوری شده، مدل پیشنهادی عملکرد خوبی داشته است.