حسن جعفریانی

رفتارهای سیاسی در وظایف رسمی کارکنان در سازمان نمی گنجد، اما به دلیل محیط ابهام آمیز و تأثیرش بر کسب منافع، به خصوص در فضای اداری ایران از اهمیت ویژه ای برخوردار است. ازآنجاکه از این مفهوم، شناخت چندانی وجود ندارد، روش کیفی پدیدارشناسی، امکان بازشناسی این پدیده را در فضای بومی فراهم می کند. این تحقیق با هدف شناسایی مؤلفه ها و ارائه الگوی رفتار سیاسی مدیران دولتی با رویکرد پدیدارشناسی با محوریت مصاحبه های عمیق انجام شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل مدیران کل دولتی استان خراسان رضوی می باشد. داده ها ازطریق مصاحبه نیمه ساختارمند جمع آوری شد. با تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل کلایزی، داده های به دست آمده در دوازده مفهوم کلی و محوری قرارگرفتند. این مفاهیم شامل: کنترل دسترسی به اطلاعات، سرزنش و حمله به دیگران، تقویت یک تأثیر مطلوب، خشنودسازی دیگران، ایجاد شبکه ارتباطی، مطرح کردن خویش ازطریق سایر افراد قدرتمند، گروه سازی، حمایت و همدلی، مقاومت در برابر تغییر، بازی با زمان، برخورد معکوس و نمایش آرامش است. بررسی دقیق رفتارها نشان می دهد میان مدیران دولتی ایران درباب مقوله قدرت، عامل حفظ قدرت، حائز اهمیت است که آن نیز رفتار سیاسی واکنشی به همراه خواهد داشت.

 علی رغم گذشت دهه ها از ایجاد صنعت بیمه در کشور، این صنعت از عدم نفوذ اجتماعی رنج می برد. هزینه سرانه بیمه در ایران کمتر از 100 دلار است و تقریباً 15 درصد میانگین جهانی است. این تحقیق بر آن است تا بررسی کند چگونه می توان نفوذ اجتماعی صنعت بیمه را ارتقا داد. برای پاسخ به این سؤال با مرور مبانی نظری مدلی مفهومی پیشنهاد شد که بر اساس آن، اخلاق حرفه ای و مهارت سیاسی می توانند برای این صنعت نفوذ اجتماعی را به ارمغان بیاورند. برای آزمون مدل تحقیق فروشندگان بیمه خراسان شمالی به عنوان جامعه تحقیق تعریف شدند. از بین 1100 نفر جامعه آماری 276 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند و پرسشنامه های تحقیق به شیوه خوشه ای بین جامعه تحقیق توزیع شد. داده ها با نرم افزار لیزرل (تحلیل مسیر، تحلیل عاملی تائیدی، برازش مدل) مورد آزمون واقع شدند. یافته های تحقیق نشان می دهد مهارت سیاسی و اخلاق حرفه ای مجموعاً می توانند 74 درصد از تغییرات در نفوذ اجتماعی را پیش بینی کنند. همچنین ثابت شد مهارت سیاسی، می تواند نقش واسط را بین اخلاق حرفه ای و نفوذ اجتماعی داشته باشد.  صنعت بیمه برای رشد نیاز به نفوذ اجتماعی دارد. تحقیق نشان می دهد اخلاق حرفه ای می تواند نفوذ اجتماعی را ارتقا دهد. اگر مدیران صنعت بیمه بسترهای لازم را برای ظهور و بروز اخلاق حرفه ای فراهم کنند و فروشندگان نیز از مهارت سیاسی به معنای ایجاد زبان مفاهمه برخوردار باشند، صنعت بیمه در جایگاه شایسته خویش قرار خواهد گرفت.

از آغاز شیوع کرونا، فضای مجازی و به ویژه اینستاگرام، بستر تولید و انتقال اطلاعات بسیاری شده است. مطالعه ماهیت این پیام های پربیننده، به این دلیل اهمیت دارد که نشان دهنده رفتار جامعه در شرایط بحران است. تحقیق حاضر درصدد است به این سؤالات پاسخ دهد؛ پیام های پربیننده با موضوع کرونا چه ماهیتی دارند و کدام احساسات باعث پربیننده شدن آنها شده است؟ برای پاسخ به این سؤال، 600 پیام «وایرال» یا پربیننده در اینستاگرام در یک دوره 60 روزه بررسی شدند. روش تحقیق، پیمایشی بوده و برای جمع آوری داده ها در گام اول پربازدیدترین پیام ها (تعداد) با موضوع کرونا انتخاب شدند؛ سپس محتوای نظر بینندگان توسط کارشناسان (متخصصان روانشناسی) نمره دهی شد؛ در گام بعدی، داده های کمّی حاصل شده با روش تحلیل عاملی، خوشه بندی (دسته بندی) شدند. براساس یافته های آماری، پیام های پربازدید، سه گونه (دسته) هستند؛ دسته اول، ماهیت تفریح و سرگرمی دارند؛ دسته دوم، ماهیت خبر و اطلاع رسانی دارند و دسته سوم، با هدف آموزش و تبلیغ، تولید شده اند. همچنین براساس نتایج به دست آمده، اگر چه عوامل اثرگذار بر پربیننده شدن پیام ها، در هر گونه، متفاوت با دیگری است، بررسی محتوایی خوشه ها نشان می دهد برخلاف بسیاری از یافته های پیش از این پاندمی، در دوره کرونا، غافلگیری منفی، غم و ترس مهم ترین ویژگی هایی هستند که باعث پربیننده شدن پیام ها شده اند. در دوره کرونا خشم و نفرت، اثر چندانی بر پربیننده شدن پیام ها نداشته اند.

اخلاق، یکی از ابعاد سرمایه های اجتماعی و نیز سرمایه انسانی است و مشکل مدیران، یافتن توازن درست و منصفانه بین سرمایه های اقتصادی و اجتماعی است. هدف از تحقیق حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر اخلاق حرفه ای مدیران است. با توجه به این هدف، پرسش اصلی فراروی محققان این است که چه عواملی و چگونه می توانند بر اخلاق حرفه ای مدیران اثرگذار باشند. برای پاسخگویی به این پرسش با رویکرد قیاس و مطالعه ادبیات، مدل تحقیق، کشف و فرضیه ها مطرح شد. برای آزمون فرضیه ها با استفاده از روش کوکران، 150 نفر به عنوان نمونه برآورد و با بهره گیری از روش تصادفی ساده 180 پرسشنامه توزیع شدکه در مجموع 163 پرسشنامه کامل و سالم مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. این تحقیق در بازه زمانی بهمن 1392 تا فروردین 1393 انجام شد. داده های جمع آوری شده با بهره گیری از نرم افزار ویژوال پی ال اس و رگرسیون چندگانه سلسله مراتبی جهت آزمون فرضیه ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. آزمون فرضیه ها نشان می دهد که بین مسئولیت اجتماعی و معنویت، بر اخلاق حرفه ای مدیران اثر مستقیم وجود داشته و بین خودشیفتگی و تعارضِ نقش بر اخلاق حرفه ای مدیران اثر معکوس وجود دارد. همچنین متغیرهای تعدیل گر فرهنگ سازمانی و ذی نفعان بر رابطه بین متغیرهای مستقل با وابسته تأثیر می گذارند.

رفتار سیاسی در سازمان، موضوعی متناقض نماست و به رغم وجود دیدگاه دو قطبی -مثبت و منفی- نسبت به آن، جزء لاینفک زندگی سازمانی است. این پدیده در سازمان های ایرانی با توجه به سلطه نسبی سازمان غیررسمی بر سازمان رسمی و تمایل به قانون گریزی، پدیده ای رایج است. مطالعهحاضربه دنبال شناخت رفتارهای رایج سیاسی و منطق استفاده از این رفتارها به دست مدیران بخش خصوصی بود. بدین منظور با استفاده از نظریه داده بنیاد با 21 مدیر نمونه استانی در بخش خصوصی مصاحبه عمیق به عمل آمد. نتایج حاصل از پژوهش، 20 رفتار شایع سیاسی را شناخت و مفهوم سازی کرد. طبقه بندی و بررسی رفتارهای شناخته نشان داد که قدرت، صرفاً کلیدواژه نوع شناسی رفتارها نیست بلکه با توجه به ماهیت خصوصی بودن واحدها، این نحوه استفاده از قدرت برای نفوذ در دو شکل نرم و سخت و نیز کنشی یا واکنشی است که به توصیف رفتار سیاسی مدیران و تمایز بین رفتار آنها در قالب مواجهه و اثرگذاری می پردازد.

این تحقیق به بررسی ارتباط بین تفکر راهبردی و عملکرد به عنوان شاخص موفقیت در شرکت ها و همچنین به تاثیر تعدیل کنندگی متغیر یادگیری سازمانی بر ارتباط بین تفکر راهبردی و عملکرد می پردازد بدین منظور ابتدا مدل جامعی برای تفکر راهبردی مبتنی بر ادبیات موضوع استنتاج و طراحی می گردد و سپس با استفاده از روش تحقیق پیمایشی/تحلیلی در معرض آزمون قرار می گیرد. جامعه آماری تحقیق، شرکت های پذیرفته شده در بورس هستند که در شهر مشهد مستقرند. به دلیل تعداد اندک شرکت هااز سرشماری استفاده شد. پرسشنامه محقق ساخته تفکر راهبردی بین مدیران ارشد و پرسشنامه استاندارد یادگیری سازمانی بین مدیران میانی توزیع شد. داده های ناشی از بازده دارائیها به عنوان عملکرد شرکتها، از صورتهای مالی موجود در بورس استخراج شد. نتایج نشان داد، بین تفکر راهبردی و عملکرد در شرکت های مورد بررسی ارتباط مستقیم وجود دارد اما یادگیری سازمانی رابطه بین تفکر راهبردی و عملکرد را تعدیل نمیکند.

ارتباطات ویروسی، با محوریت وجود پیام ویروسی، به تازگی کاربردهای بسیاری یافته است. وجود ویروس در پیام ها باعث می شود پیام، خاصیت خود تکراری پیدا کند و سرعت توزیع آن در بین مخاطبان افزایش یابد. هدف پژوهش حاضر نیز مطالعه تأثیر ویروس های قابل استفاده در پیام ها، بر سرعت انتقال پیام بوده است. به این منظور مدل جامع ارتباطات ویروسی با بررسی ادبیات موضوع و دیدگاه های اندیشمندان این حوزه طراحی شد. برای سنجش این مدل تعداد 57 کارشناس که با روش نمونه گیری خوشه ای از بین جامعه آماری کارشناسان واحدهای روابط عمومی شهرستان بجنورد انتخاب شده بودند به پرسشنامه ای محقق ساخته مشتمل بر 7 عامل و 42 گویه پاسخ دادند. نتایج بررسی معادلات ساختاری مدل نشان داد، تعجب، سرور و ترس بر سرعت انتقال پیام تأثیر مثبت دارند. ویروس غم بر سرعت انتقال پیام تأثیر منفی می گذارد و خشم و تنفر تأثیری بر سرعت انتقال پیام ندارند.