افشین حمدی پور

هدف: پژوهش حاضر با هدف تحلیل مضامین تربیتی در کانال های مرتبط با تربیت کودکان و نوجوانان در شبکه اجتماعی همراه تلگرام انجام شده است. ارائه الگویی برای مدیران کانال های شبکه اجتماعی مجازی جهت درج پیام از اهداف دیگر این پژوهش است. روش شناسی: این پژوهش به روش تحلیل محتوی کمی و کیفی و مجازی سنجی انجام شده که با استفاده از سیاهه وارسی محقق ساخته بررسی شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل سه کانال پرمخاطب در حوزه تربیت کودک و نوجوان برگرفته از بخش سبک زندگی سایت تلگرامرز است. نمونه آماری، بررسی شش ماهه همین کانال ها بوده است. داده ها با استفاده از ابزارهای مشاهده و بررسی در اکسل وارد شد، سپس با استفاده از نرم افزارهای اکسل و SPSS20  مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نشان داد بین تعداد پیام های درج شده در کانال ها و تعداد اعضای آن کانال رابطه مستقیمی وجود دارد. همچنین سایر نتایج نشان داد استفاده از قالب های متنوع و بسیار در پیام های کانال شبکه اجتماعی تلگرام، استفاده از مراجع فکری برای مطالب، و بکر و اصیل بودن مطالب در جذب اعضای کانال های تربیتی تلگرام تأثیرگذار بوده است. دیگر یافته های این پژوهش نشان داد که اگر هر کانال در موضوعی که محور اصلی آن کانال است پیام هایش را درج کند در جذب مخاطب موفق تر خواهد بود. از دیگر یافته های این پژوهش می توان به برتری محتوای مبتنی بر مطالب واضح و جدی (نسبت به مطالب طنز) اشاره کرد که این نوع محتوا، ضریب نفوذ بیشتری در بین کاربران داشته است. همچنین بر مبنای نتایج این پژوهش، بین تعداد اعضا و ضریب نفوذ این کانال ها رابطه ای مشاهده نشد. دیگر نتایج این پژوهش نشان داد که تبلیغات درج شده در کانال های تلگرامی مورد مطالعه به صورت کامل با موضوع کانال در ارتباط نیستند و در این کانال ها از مناسبت های ملی و بین المللی (که رویدادها تاریخی مثلاً روز پدر) بیشتر از سایر رخداد های اجتماعی (مثل اخبار روزانه) استفاده شده است. نتیجه گیری: در این پژوهش ضمن ارائه دیدگاهی دقیق و متقن در خصوص فعالیت های صورت گرفته در سطح شبکه اجتماعی تلگرام در موضوع تربیت، به برخی عوامل مؤثر در جذب مخاطب و ساختار دقیق موضوعی در این بستر اشاره ارائه شده است.

پژوهش حاضر با هدف مطالعه میزان رعایت استاندارد ایزو ۲۱۴ در تهیه های فارسی پایان نامه های رشته های فنی_ مهندسی دانشگاه  تبریز انجام شد. روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا بود. ابزار گردآوری اطلاعات سیاهه وارسی استاندارد ایزو 214 و جامعه آماری پژوهش 2959 فارسی پایان نامه های تحصیلات تکمیلی رشته های فنی مهندسی دانشگاه تبریز بود که 342 مورد به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که از میان دانشکده های مورد بررسی، در دانشکده عمران با میانگین کل 95/81 درصد مؤلفه های ایزو ۲۱۴ بیشتر از سایر دانشکده ها رعایت شده است. در رشته های مهندسی خاک با میانگین 29/86، نقشه برداری با میانگین 55/85 و ساخت و تولید با میانگین 76/84 درصد دانشجویان مؤلّفه های ایزو ۲۱۴ را نسبت به سایر رشته های فنّی-مهندسی بیشتر رعایت کرده اند. میزان رعایت مؤلفه های ایزو 214 در رشته های بیوالکتریک، مهندسی برق-قدرت و الکترونیک به ترتیب با 33/73، 62/73 و 13/74 در کمترین سطح بوده است.  از بین ۱۵ مؤلفه مورد بررسی ایزو ۲۱۴،  استفاده از افعال معلوم و بیان ضمایر در قالب سوم شخص با میانگین کل 100 درصد بیشترین و مؤلفه بیان یافته های پژوهش با میانگین کل 6/14 درصد کمترین فراوانی را داشته اند. نتایج آزمون خی دو نیز نشان داد که بین رعایت استاندارد 214 و متغیرهای دانشکده و رشته تحصیلی رابطه معنادار وجود دارد. میانگین رعایت مؤلّفه های ایزو 214 در تمام سال های مورد بررسی 72/78 درصد بوده است که تا حدود زیادی با استاندارد ایزو 214 هماهنگی دارد.

هدف: بررسی و تحلیل نقش الگوها بر مطالعه دانشجویان دانشگاه تبریز براساس نظریه یادگیری مشاهده ای بندورا است. روش: روش پژوهش توصیفی پیمایشی است. 9833 نفر دانشجوی کارشناسی دانشگاه تبریز جامعه آماری این پژوهش را تشکیل می دهند. از بین آنها با استفاده از جدول کرجسی-مورگان 373 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود که براساس مولفه های نظریه یادگیری مشاهده ای بندورا تنظیم شده بود که بعد از تائید روایی و پایایی بین نمونه آماری توزیع شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی از جمله آزمون تی، تحلیل واریانس و رگرسیون خطی چندگانه استفاده به عمل آمد. یافته ها: یافته ها نشان داد 46 درصد از دانشجویان الگوهای مطالعه خود را از طریق شبکه اجتماعی دنبال می کنند. دانشجویان دانشگاه تبریز در امر مطالعه خود به ترتیب از دوستان و استادان با میانگین 62/3 و 57/3 بیشترین الگوپذیری را داشتند. نتایج آزمون تحلیل واریانس نشان داد که میانگین میزان مطالعه در گروه های عمده تحصیلی، اختلاف معنی داری با هم دارند. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد متغیّرهای مستقل، «انگیزه»، «توجه»، «تمرین» و «به یادسپاری» وارد معادله شدند، که در مجموع 64 درصد از تغییرات مربوط به متغیّر مطالعه را این 4 متغیّر تبیین کردند. در نتیجه می توان گفت که رفتار مطالعه دانشجویان براساس نظریه یادگیری مشاهده ای بندورا قابل تبیین است. اصالت اثر: استفاده از نظریه یادگیری مشاهده ای بندورا برای تبیین مطالعه در بین دانشجویان، نوآوری اصلی این مقاله به شمار می رود.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر ساختار سازمانی بر یادگیری و نوآوری سازمانی کتابداران دانشگاه های دولتی شهر تبریز انجام شده است. روش پژوهش: پژوهش جاری از نظر هدف کاربردی و از نظر نوع توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر 63 نفر از کتابداران کتابخانه های دانشگاه های دولتی شهر تبریز است. ابزار گردآوری اطلاعات سه پرسشنامه بود؛ برای سنجش روایی، پرسشنامه ها در اختیار 5 نفر از صاحب نظران حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی قرار گرفت و بررسی پایایی پرسشنامه ها از آلفای کرونباخ استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی صورت گرفت.یافته ها: نتایج ضریب همبستگی پیرسون r=0/32 و p=0/011 نشان داد که بین ساختار سازمانی و یادگیری سازمانی کتابداران دانشگاه های دولتی شهر تبریز رابطه مثبت معنا داری وجود دارد. همچنین بین رسمیت و یادگیری سازمانی (0/05>p و 0/34=r) و بین تمرکز و یادگیری سازمانی (0/05>p و 0/28=r) رابطه مثبت معنا داری وجود دارد؛ اما بین پیچیدگی و یادگیری سازمانی رابطه معنا داری مشاهده نشد (0/05<p). همچنین نتایج نشان داد که بین ساختار سازمانی و نوآوری سازمانی کتابداران دانشگاه های دولتی شهر تبریز رابطه مثبت معنا داری وجود دارد. دیگر نتایج پژوهش نشان داد که بین نوآوری سازمانی و یادگیری سازمانی کتابداران دانشگاه های دولتی شهر تبریز رابطه مثبت معنا داری وجود دارد.نتیجه گیری: به نظر می رسد که چالش اصلی سازمان های امروزی، حمایت از نوآوری است که فرایند سازگاری با بسیاری از تغییرات محیطی را تسهیل کند. در نتیجه، انتخاب ساختار سازمانی مناسب یکی از شرایط ضروری جهت سازگاری موفقیت آمیز با تحولات است و این کار با طراحی مداوم ساختار سازمانی امکان پذیر خواهد بود.

هدف: صفحات اینستاگرام کتابخانه های عمومی بستری مناسب برای برقراری و حفظ ارتباط با کاربران و ارائه خدمات و اطلاعات مورد نیاز آ ن ها به خصوص در دوران همه گیری بیماری هایی از قبیل کووید 19 بودند. هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر تمایل به ادامه استفاده کاربران از صفحات اینستاگرام کتابخانه های عمومی استان آذربایجان غربی در دوران همه گیری بیماری کووید 19 بود. روش: پژوهش حاضر ازلحاظ هدف، کاربردی و ازلحاظ شیوه گردآوری داده ها، توصیفی-پیمایشی از نوع هم بستگی است. زمان انجام پژوهش سال های 1399-1400 بود. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه ای محقق ساخته بود که روایی صوری آن توسط متخصصان این حوزه تأیید شد و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به میزان 72 درصد محاسبه شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دنبال کنندگان صفحات اینستاگرام کتابخانه های عمومی استان آذربایجان غربی در دوران همه گیری کووید 19 بود که از میان آن ها 20 صفحه فعال انتخاب شدند و پرسش نامه پژوهش ازطریق خصوصی توسط مدیران صفحات در اختیار آن ها قرار گرفت و در نهایت 212 پرسش نامه برگشت داده شد. در بخش آمار توصیفی، برای تعیین فراوانی، درصد فراوانی، انحراف معیار و میانگین از نرم افزار SPSS، و برای بررسی روابط میان متغیرها و آزمون فرضیه های پژوهش از مدل سازی معادلات ساختاری به روشِ حداقل مربعات جزئی در نرم افزار SmartPLS استفاده شد. یافته ها: یافته های تحلیل ضرایب مسیر نشان داد سودمندی درک شده، پاسخ گو بودن، فواید اجتماعی و رضایت با تمایل به استفاده مداوم از صفحات اینستاگرام کتابخانه های عمومی استان آذربایجان غربی، رابطه ای مثبت و معنادار دارد. رضایت با ضریب مسیر 446/0 قوی ترین عامل در پیش بینی تداوم استفاده از صفحات اینستاگرام کتابخانه های عمومی استان آذربایجان غربی در دوران همه گیری کووید 19 بود. بعد از رضایت، به ترتیب پاسخ گو بودن، سودمندی و فواید اجتماعی، بیشترین تأثیر را بر تمایل به استفاده مداوم از این صفحات داشتند. جالب توجه اینکه متغیرهای سهولت استفاده، انتظارات، لذت درک شده، نوع پست بارگذاری شده، زمان بارگذاری پست، محتوا، نفوذ اجتماعی و هم بستگی با تمایل به استفاده مداوم از صفحات اینستاگرام کتابخانه های عمومی رابطه ای معنادار نشان ندادند. نتایج مربوط به ضرایب مسیر نشان داد که تأثیر عوامل نوع پست بارگذاری شده، زمان بارگذاری پست، سهولت استفاده و محتوا بر سودمندی درک شده کاربران از صفحات اینستاگرام کتابخانه های عمومی استان آذربایجان غربی مثبت و معنادار است و نوع پست بارگذاری شده با ضریب مسیر 290/0، قوی ترین عامل پیش بینی سودمندی درک شده است. همچنین، تحلیل ضرایب مسیر نشان داد که ضرایب تأثیر لذت درک شده و سودمندی درک شده بر رضایت کاربران رضایت کاربران از صفحات اینستاگرام کتابخانه های عمومی استان آذربایجان غربی معنادار نیست، اما ضرایب تأثیر سهولت استفاده و انتظارات بر رضایت کاربران مثبت و معنادار است. در کل، مقدار معیار نیکویی برازش، ۶۴۱/0 به دست آمد که نشانگر مناسب بودن برازش کلی مدل است. اصالت/ارزش: با توجه به اینکه داشتن تمایل و قصد ادامه استفاده از رسانه های اجتماعی یک عمل بعد از پذیرش است و تاکنون مطالعات اندکی به شناسایی عوامل مؤثر بر تمایل به ادامه استفاده از رسانه های اجتماعی به ویژه صفحات اینستاگرام در کتابخانه های عمومی پرداخته اند، نتایج این مطالعه می تواند دلالت های علمی و عملی ارزشمندی برای مدیران و سیاست گذاران این حوزه داشته باشد.

زمینه و هدف: رفتار اطلاع یابی همان تعامل بین کاربران با نظام منابع اطلاعاتی و هدف از پژوهش حاضر، بررسی رفتار اطلاع یابی دانشجویان در فضای مجازی بر اساس بعد تعامل نظریه تغییر بنیادین است. روش شناسی: این پژوهش کیفی و روش مورد استفاده نظریه زمینه ای است. جامعه پژوهش دانشجویان جدیدالورود کارشناسی دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه تبریز بودند که با روش گلوله برفی فرآیند نمونه گیری انجام شد و پس از مصاحبه با 21 نفر داده های مورد نیاز به اشباع رسید. برای تحلیل داده ها نیز از نرم افزار مکس کیو. دی .ای. استفاده شد. یافته ها: پس از سه مرحله کدگذاری باز، محوری، و انتخابی 9 طبقه مفهومی مرتبط به مقوله تعامل در فرآیند اطلاع یابی در بستر فضای مجازی شناسایی شد. این طبقات مفهومی عبارتنداز: میزان استفاده از فضای مجازی در طول روز، انگیزه و هدف استفاده از فضای مجازی، استراتژی های جستجوی اطلاعات، تأثیر فضای مجازی بر احساسات درونی افراد هنگام استفاده، تأثیر فضای مجازی بر احساسات درونی افراد هنگام یافتن اطلاعات، تأثیر محیط بر نحوه کسب اطلاعات، تأثیر خصیصه های فردی بر نحوه کسب اطلاعات، کارکردهای جالب و جذاب فضای مجازی و نحوه ذخیره و استفاده از منابع اطلاعاتی. نتیجه گیری: یکی از مراحل فرایند پیچیده رفتار اطلاع یابی در فضای مجازی تعامل است که فرد به هنگام استفاده از اطلاعات و مواجهه با سامانه های اطلاعاتی از خود بروز می دهد. نتایج این پژوهش نشان داد که اصلی ترین عوامل تاثیر گذار در این مرحله عبارتند از محیط و احساسات درونی فرد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف تحلیل عوامل موثر بر پذیرش رایانش ابری توسط کتابداران کتابخانه های دانشگاه تبریز و علوم پزشکی بر اساس نظریه اشاعه نو آوری راجرز انجام شده است. روش شناسی: این پژوهش به روش پیمایش توصیفی انجام شده است. جامعه ی آماری کلیه کتابداران کتابخانه های دانشگاه تبریز و علوم پزشکی تبریز به تعداد 55 نفر بود. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود. برای تعیین روایی پرسشنامه از نظرات اساتید و برای تعیین پایایی از آلفای کرونباخ با ضریب 2/92/0 استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی (رگرسیون چندگانه، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل عامل اکتشافی) استفاده شد. یافته ها: مزیت نسبی، آزمون پذیری، پیچیدگی، سازگاری، و قابلیت رویت نتایج، مهمترین ویژگی های رایانش ابری هستند که به وسیله تحلیل عامل اکتشافی مشخص شدند، علاوه بر پنج ویژگی فوق، دو عامل دیگر در این پژوهش شناسایی و با عنوان های "فرصت آزمون" و "عدم احساس نیاز به رایانش ابری" نام گذاری شدند. یافته های رگرسیون چند متغیّره نشان داد از بین متغیّرهای مستقل، متغیّرهای آزمون پذیری، سازگاری و عدم احساس نیاز به رایانش، پیچیدگی، مزیت نسبی و فرصت آزمون پیش بین های معنی داری در پذیرش رایانش ابری هستند که در مجموع 31 درصد از واریانس متغیّر وابسته را تبیین می کنند. یافته های پژوهش حاضر نظریه اشاعه نوآوری نظریه راجرز (2003) را در زمینه درک ویژگی رایانش ابری توسط کتابداران دانشگاه های تبریز و علوم پزشکی تایید کرد. اصالت/ ارزش: با توجه به جدید بودن موضوع رایانش ابری و مزایای آن برای کتابخانه ها، پژوهش حاضر می تواند افق های جدیدی را برای کتابخانه ها و کتابداران بگشاید.

هدف: امروزه شرکت ها برای بقای خود در شرایط پیچیده نیاز به نوآوری دارند تا به تولید محصولات و خدمات جدید اقدام کنند. در این راستا، عامل مهم اثرگذار و کلیدی، دستیابی به سرمایه انسانی شایسته است، زیرا به عنوان عامل سازنده شرکت ها تلقی می شود؛ لذا، هدف این پژوهش، بررسی رابطه بین سرمایه انسانی و نوآوری با نقش میانجی اشتراک دانش و شبکه سازی رسانه های اجتماعی در شرکت های خلاق در ایران بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی است. رویکرد این پژوهش کمّی است که با استفاده از روش پیمایشی انجام گرفته است. از میان 1611 شرکت خلاق در زمان اجرای پژوهش، 311 شرکت با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی به عنوان نمونه انتخاب گردید. گردآوری داده ها به وسیله پرسش نامه استاندارد انجام گرفت. پایایی پرسش نامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ بررسی شد و مقادیر به دست آمده نشان داد پایایی متغیرهای پژوهش شامل سرمایه انسانی، اشتراک دانش، شبکه سازی رسانه های اجتماعی و نوآوری به ترتیب برابر با 842/0، 863/0، 890/0 و 856/0 بود که حاکی از پایایی مناسب پرسش نامه بود. تعداد 233 پرسش نامه تکمیل شده با استفاده از نرم افزارهای اس پی اس اس و اسمارت پی ال اس تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که سرمایه انسانی با ضریب مسیر 237/0 بر نوآوری اثر مستقیم داشت. همچنین، سرمایه انسانی از طریق متغیرهای میانجی اشتراک دانش وشبکه سازی رسانه های اجتماعی به ترتیب با ضرایب مسیر 169/0 و 180/0 تأثیر مثبت و معناداری بر نوآوری شرکت های خلاق گذاشته است. نتیجه گیری: به طورکلی این پژوهش نشان داد با ارتقای منابع انسانی می توان بر نوآوری در شرکت های خلاق اثر مثبت گذاشت و در این میان، اشتراک دانش و شبکه سازی رسانه های اجتماعی از عوامل کلیدی مهم بودند. شرکت های خلاق می توانند از طریق سرمایه گذاری در آموزش کارکنان، پرورش فرهنگ یادگیری مستمر، ترویج فرهنگ اشتراک دانش، و ترغیب کارکنان به مشارکت فعال در شبکه های اجتماعی نیروی انسانی خود را توسعه داده و بدین طریق نوآوری را تسهیل کنند. اصالت/ارزش: این پژوهش یافته های ارزشمندی در خصوص رابطه بین سرمایه انسانی و نوآوری، به ویژه در بافت شرکت های خلاق ایرانی ارائه می دهد. این پژوهش نه تنها به ادبیات علمی در زمینه سرمایه انسانی و نوآوری کمک می کند، بلکه پیشنهادهای عملی ارائه می دهد که می تواند توسط شرکت ها و سیاست گذاران برای تقویت نوآوری در عصر دیجیتال به کار گرفته شود.