تأثیر رضایت ولیّ دم مقتول اول بر قصاصِ قاتلِ فرد جانی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
یکی از فروعات بحث قصاص در مورد قصاصِ قاتلِ فرد جانی است.چنانچه شخصِ ثالثْ مستحقِ قصاص را بدون اذن حاکم و همچنین بدون اذن ولىّ دم به قتل برساند، سپس، ولىّ دمِ اول اعلام رضایت کند، درحکم مسئله میان فقها اختلاف نظر وجود دارد.مشهور فقها قائل به قصاصِ قاتلِ فرد جانی و سقوط دیه هستند و برخی از فقهای معاصر قائل به حصول شبهه و اِعمال قاعدهدرأ هستند. در این مقاله که به روش توصیفی تحلیلی انجام شده این نتیجه حاصل شده است که قول به حصول شبهه و اِعمال قاعدهدرأ در چنین مواردی با مناقشات جدّی روبه روست و با توجه به صراحت قرآن در آیه33 سورهاسراء و ماده421 قانون مجازات اسلامی شخص جانی از باب تعدّی بر حاکم و قتل فردی که نسبت به او مهدور الدم نبوده قابل قصاص است.پس قول مشهور مبنی بر قصاصِ قاتلِ فرد جانی تقویت می شود.The Effect of the Consent of the Guardian of the First Victim on the Revenge of the Murderer of a Person
One branch of the discussion on revenge concerns retaliation against a person’s killer. If a third party kills someone entitled to exact revenge—without the permission of either the ruler or the guardian—and subsequently expresses consent after the fact, jurists differ on the ruling. The majority of classical jurists hold that the killer is subject to qiṣāṣ (retribution) for taking a life and must also pay the blood money (diyah). In contrast, some contemporary jurists argue that the case involves doubt, invoking the Dara’a principle (the rule of avoiding punishment in cases of uncertainty). Using a descriptive-analytical method, this article concludes that applying suspicion and the Dara’a principle in such cases is highly contested. Given the explicit guidance of the Qur’an (Surah Al-Isra, verse 33) and Article 219 of the Islamic Penal Code, a person who usurps the ruler’s authority and kills without a legitimate claim to vengeance is liable to retribution. Therefore, the prevailing opinion affirming qiṣāṣ against the murderer is reinforced.
تبلیغات
