تحلیل شاخصه های آذین عمارت زلیخا و معمار آن بر اساس منظومۀ یوسف و زلیخای جامی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در متون و منابع کهن منظوم و منثور فارسی اشاراتی هرچند کم به مباحث هنر و زیبایی شده است. برخی از توصیفات بیان شده در این منابع می تواند مخاطب را با اصول و معیارهای زیبایی و مبانی هنر ایرانی آشنا کند. در توصیف برخی شاعران از بناها و آثار معماری نیز اصول و مبانی آذین بندی و تزیینات بنا به نحو مشخصی دیده می شود. یکی از این شاعران جامی است که در منظومه یوسف و زلیخا به توصیف عمارت ساخته شده توسط زلیخا و دایه اش و سفارش آن به معماری هنرپیشه اشاراتی کرده است. این مقاله با هدف بررسی ویژگی ها و توصیفات شاعر از این عمارت و با سؤال شاخصه های آذین بندی عمارت زلیخا براساس منظومه یوسف و زلیخا کدامند؟ نوشته شده است. روش انجام این پژوهش از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و ابزار آن شناسه برداری است. جامعه هدف پژوهش، ادبیات مربوط به منظومه یوسف و زلیخا و روش نمونه گیری نیز هدف مند است. تجزیه وتحلیل به صورت تحلیل محتوای کیفی است. نتایج حاصل نشان داده است که این عمارت با هدف ایجاد اشتیاق در یوسف برای وصال زلیخا ساخته شده است. بنابراین تزیین غالب از جنس نقاشی و نگارگری و هم آغوشی این دو نفر است. در کنار نقاشی از احجام جانوری، گیاهی و پرندگان با مصالحی مانند طلا، نقره و سنگ های گران قیمت استفاده شده است. صیقل کردن دیوارها، سقف، راهروها و هفت اتاق تودرتو برای انعکاس تصاویر و افزایش جلب توجه یوسف بوده است. استفاده از مصالح ارزشمند، این عمارت را در اندازه قصری با شکوه نمایان ساخته است.Analysis of the Decorative Features of Zuleikha’s Mansion and Its Architect Based on Jami’s Epic of Yusuf and Zuleikha
In classical Persian prose and poetic texts, there are occasional references to discussions on art and aesthetics. Some of the descriptions in these sources can familiarize the audience with the principles and criteria of beauty and the foundations of Iranian art. In the descriptions of certain poets regarding buildings and architectural works, the principles and fundamentals of ornamentation and decoration in architecture are also distinctly evident. An example of such a poet is Jami, who, in his poem “Yusuf and Zuleikha”, describes the mansion built by Zuleikha and her nanny and its commission to a skilled architect. This article aims to examine the features and descriptions of this mansion as portrayed by the poet, addressing the question: “What are the decorative features of Zuleikha’s mansion based on Jami’s Yusuf and Zuleikha? The research employed descriptive-analytical. Data collection was conducted through library research, with note-taking as the primary tool. The study examined literary works related to Jami’s Yusuf and Zuleikha via a libray-based approach and the sampling method was purposeful. Data analysis is carried out using “qualitative content analysis. The findings indicate that the mansion was built to arouse Yusuf’s desire for union with Zuleikha. Therefore, the predominant form of decoration consists of paintings and miniature illustrations depicting their embrace. Alongside paintings, animal and plant motifs, as well as bird figures, were crafted using gold, silver, and precious stones. The polishing of the walls, ceiling, corridors, and seven interconnected chambers was intended to reflect images and attract Yusuf. The use of luxurious materials gave the mansion the grandeur of a magnificent palace.
تبلیغات
