خلقت آدم (ع) در قرآن: تفسیر تطبیقی طباطبایی و رشیدرضا (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
یکی از رازآلودترین داستان های قرآنی داستان خلقت آدم (ع) است. یکی از نقاط کلیدی در این داستان، که رمزگشایی دقیق آن می تواند تأثیر شگرفی در جهت گیری اصلاحات اجتماعی داشته باشد، جمع میان مرتبه تعلیم اسماء و سجده فرشتگان و مرتبه فراموشی عهد و هبوط آدم (ع) به حیات زمینی است. نتایج حاصل از این پژوهش، که با مطالعه تطبیقی تفسیر آیات مربوط در تفاسیر المنار و المیزان سامان یافته، بیانگر آن است که تحلیل رشید رضا از مواطن اصلی داستان آدم (ع) به یک نگاه جامعه شناختی از انسان منجر نمی شود، حال آنکه طباطبایی تفسیری کل نگر و همگرا از انسان در همه عوالم وجودی ارائه می نماید. رشید رضا دنیایی بودن جنت را می پذیرد، غافل از آنکه این رأی نیز محظوراتی دارد که او قادر به رفع آن ها نیست. طباطبایی، اما، جنت برزخی را می پذیرد که با مرتبه فراموشی عهد نیز سازگار است. در تحلیل حقیقت دو هبوط نیز رشید رضا به این پرسش پاسخ نمی دهد که جایگاه هبوط دوم در فرایند خلقت انسان چیست؟ حال آنکه طباطبایی هبوط اول را تنزل از مرتبه الهی و هبوط دوم را مقدمه رسیدن به کمال نهایی می داند.The Creation of Adam (AS) in the Quran: A Comparative Interpretation by Tabatabai and Rashid Rida
The story of Adam’s (AS) creation is one of the most mysterious narratives in the Quran. A key point in this story—whose precise deciphering could have a profound impact on the direction of social reform—is reconciling the stage of the teaching of the Names and the prostration of the angels with the stage of forgetting the covenant and Adam’s (AS) descent to earthly life. The findings of this study, organized through a comparative analysis of the relevant verses in Tafsīr al-Manār and Tafsīr al-Mīzān, indicate that Rashid Rida’s analysis of the key moments in the story of Adam (AS) does not lead to a sociological view of humanity, whereas Tabatabai provides a holistic and convergent interpretation of human beings across all existential realms. Rashid Rida accepts the worldly nature of Paradise, unaware that this view also has theological problems that he is unable to resolve. Tabatabai, however, accepts an imaginal/intermediary (barzakhī) Paradise, which is also consistent with the stage of forgetting the covenant. In analyzing the reality of the two descents as well, Rashid Rida does not answer the question of what role the second descent plays in the process of human creation. In contrast, Tabatabai considers the first descent as a decline from the divine station and the second descent as a prelude to attaining ultimate perfection.
تبلیغات
