شالوده نظام اخلاق بندگی قرآن با تأکید بر تفاسیر فریقین (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
اخلاق بندگی، یکی از زیربنایی ترین مباحث قرآن است. در فضایی نظام مند، فهم و تحلیل روابط آموزه های اخلاقی قرآن کریم، عمیق تر انجام می شود. کلیدی ترین ارزش در آموزه های اخلاق بندگی، تقواست. در این نوشتار به منظور کشف و تبیین جایگاه تقوا در نظام اخلاق بندگی قرآن، با روش توصیفی-تحلیلی، ابتدا نظام اخلاق بندگی در قرآن به صورت ساختاری مخروطی شکل، شامل «مبانی، اصول و اهداف» مطرح می شود و سپس رابطه تقوا و اجزاء این نظام، با تأکید بر تفاسیر فریقین مانند المیزان، المنار، فی ظلال القرآن و کشّاف تبیین می گردد. تطبیق این تفاسیر نشان می دهد که در موضوعات مورد بحث، مشابهت زیادی میان آنها وجود دارد. تقوا لازمه موضوعاتی بنیادین مانند معرفت شناسی، خداشناسی، انسان شناسی، جهان شناسی، ارزش شناسی و از عوامل مهم در ایجاد، حفظ و ارتقاء اصول بینشی، گرایشی و رفتاری است. استمرار و ارتقاء تقوا برای رسیدن به اهدافِ مقدمه ای، میانی و غایی ضروری است. طبق تصریح آیات، «عبادت خدا» هدف مقدماتی، «تقوا» هدف میانی، و «قرب الهی» هدف غایی محسوب می شود.Foundations of the Quranic System of Servitude: Evidence from the Shia and Sunni Tafsirs
The moral aspects of servitude make one of the fundamental themes in the Holy Quran; through a systematic outlook, appreciation of its moral teachings become easier. Piety is the most basic value in the moral teachings of servitude to and before God. The present descriptive-analytical study focuses first on discovering and giving definitions of piety in the servitude-oriented construct as indicated in the Holy Quran, including its elements, principles, and aims, followed by the relation of piety and the elements of this structure based on such tafsirs as al-Mizan, al-Minar, Fi Zilal al-Quran, and al-Kashshaf. Comparison reveals that they share in many points. Piety is an element basic to epistemology, theology, anthropology, and cosmology; hence an important element in the formation, preservation, and improvement of one's outlook, moral inclinations, and moral code of conducts. Continuation and improvement of piety is essential for achieving elementary, intermediate, and ultimate aims. According to Quranic verses, worshipping God is an elementary aim, piety is the intermediate aim, and getting well nigh to God is the ultimate aim.
تبلیغات
