بررسی تطبیقی دیدگاه تفسیری- کلامی إبن شهرآشوب با فِرق کلامی در متشابه القرآن (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
پس از رحلت پیامبر(ص) و با گسترش دامنه فتوحات جهان اسلام، نحله ها و فرقه های فکری و عقیدتیِ جدیدی پدیدار گشت که هر یک از آن ها برای اثبات عقاید خود، به آیات قرآن کریم تمسک جسته و به تأویل و تفسیر نادرست آن پرداختند. این مسأله عالمان شیعی را بر آن داشت تا با طرح دیدگاه شیعه، به تصحیح شبهات و انحرافات موجود در این باره بپردازند. إبن شهرآشوب مازندرانی یکی از عالمانی است که با تألیفات ارزنده خود، خدمات شایسته ای در جهت اعتلای تعالیم ارزشمند اسلام و قرآن نموده و از این طریق نقش برجسته ای در دفاع از عقاید ناب شیعه ایفا کرده است. در این تحقیق که به شیوه توصیفی- تحلیلی انجام گرفته، سعی شده است تا با دقت در کتاب «متشابه القرآن و مختلفه»، دیدگاه تفسیری- کلامیِ إبن شهرآشوب و نیز روش های مقابله او با گروه-هایی نظیر «معتزله، مجبره، صفاتیه، مشبّهه، اشاعره، غلات، اسماعیلیه، زیدیه، کیسانیه و خوارج» مورد تحلیل قرار گیرد. بررسی ها نشان می دهد: وی با استناد به «حکم عقل، آیات قرآن، روایات، ادبیات عرب و مستندات تاریخی» به نقد و بررسی آرای دیگر فِرق کلامی پرداخته است.A Comparative Study of Ibn Shahr Ashub's Commentary-Theological Standpoint with Those of Theological Schools in His Book "Motashabeh al-Quran" (Metaphorical Expressions in the Quran)
After the Holy Prophet's passing away and due to the expansion of conquests of Islamic world, new intellectual and ideological schools and sects emerged, each of which relied on the Holy Quran to prove their own beliefs and provided incorrect esoteric commentaries and exegeses. This made Shia scholars to resolve existing doubts and deviations in this regard through presenting Shia standpoint. Ibn Shahr Ashub Mazandarani is one the scholars who has greatly helped to promote invaluable teachings of Islam and the Holy Quran by writing valuable works, thus he has played a significant role in defending genuine beliefs of Shia. Using a descriptive-analytical method, the present paper seeks to analyze his commentary-theological views and his way of confrontation with such groups as Mu'tazilites, Determinists, Attributists, Anthropomorphists, Ash'arites, extremists, Isma'ililtes, Zaidites, Kaysanites and Kharejites through scrutinizing his book "Motashabeh al-Quran and Mokhtalefah". The results show that he has studied and criticized the views of other theological schools with reference to "the judgement of reason, Quranic verses, hadiths, Arabic literature and historical documents".
تبلیغات
