اخلاق مواجهه علمی انبیاء با تأکید بر مبانی انسان شناختی اخلاقی در قرآن (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
مواجهه علمی یکی از روش های ارتباطی برای بیان باورهای علمی است. بررسی این مواجهه ، امروزه با عنایت به رشد فزاینده ابزار ارتباطی ، ضرورت پیدا کرده است؛ مواجهه های علمی در قرآن کریم ذیل آیات سرگذشت انبیای الهی به تصویر کشیده شده است و در فرایند تربیت اخلاقی نقش بسزایی دارد. بر اساس داده های قرآنی ، در آموزه های اخلاقی انبیاء در مواجهه علمی دسته ای از مبانی وجود دارد که برخی از آنها را می توان در حیطه مبانی انسان شناختی یافت و مورد تحلیل قرار داد. هدف از این پژوهش، ارائه برخی از مبانی کارآمد در قلمرو مواجهه علمی با دیگران - بر اساس اخلاق پیامبران در قرآن - و بیان پاره ای از آثار محسوس آنها هنگام مواجهه است. این پژوهش از نوع کتابخانه ای با تکیه بر استنباط از قرآن با شیوه اجتهادی است. یافته های حاصل از این پژوهش ، بیانگر آن است که الگوهای اخلاقی و رفتاری انبیای الهی همواره در مواجهات علمی مبتنی بر مبانی انسان شناختی (احترام به کرامت انسانی ، فطرت مندی ، کمال گرایی ، عقل گرایی ، هدایت پذیری و حق گرایی) بوده و آثار و برکات بسیار در عرصه فردی ، اجتماعی داشته است.The Ethics of Scientific Engagement in the Prophets: Emphasizing Anthropological Foundations in the Quran
Scientific engagement is a communicative method for articulating and challenging intellectual beliefs. In light of the rapid growth of communication technologies, examining this form of interaction, particularly as modeled in the Quran, has become increasingly relevant. The Quran depicts instances of scientific discourse within the narratives of the divine prophets, highlighting its significant role in moral education. Drawing on Quranic data, this study identifies a set of foundational principles underlying the ethical teachings of the prophets in their scholarly engagements. Many of these principles are rooted in an anthropological framework. This research aims to elucidate these effective foundations for scientific engagement with others—based on the prophetic ethics illustrated in the Quran—and to describe their tangible impacts during intellectual exchanges. The study adopts a library-based methodology, relying on jurisprudential interpretation (ijtihadi) of the Quranic text. Findings indicate that the ethical and behavioral models of the prophets in scientific discourse were consistently grounded in key anthropological principles, including: respect for human dignity, innate human nature (fiṭrah), perfectionism, rationality, receptivity to guidance, and truth-seeking. These foundations yielded profound benefits and positive outcomes at both the individual and societal levels.
تبلیغات
