بررسی رفتار خرید سوغات و تبرکی در بین زائران شهر مشهد (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
سوغات به عنوان یادآور تجربیات سفر تفسیر می شود و خرید سوغات و بردن تبرکی یکی از اجزای اصلی زیارت است. مسئله این پژوهش این است که زائران در سفر به مشهد چه کالاها و با چه انگیزه ای سوغات می خرند و تا چه حد از تجربه خرید خود رضایت دارند؟ همچنین زائران بیشتر تمایل دارند چه نوع اشیایی را به عنوان تبرکی به شهر خود ببرند؟ وجه تمایز این پژوهش پرداختن به ویژگی خاص «متبرک بودن» در سوغات زائران است؛ بنابراین به گونه شناسی سوغات و هدایای متبرکی که زائران به شهر خود می برند نیز پرداخته شد. این پژوهش به روش پیمایش انجام شد و 580 نفر از زائران در ایام نوروز سال 1401 به صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار تحقیق پرسش نامه محقق ساخته است و پرسش نامه ها به روش مصاحبه ای تکمیل شد. پرسشگران در چهار ورودی حرم مطهر مستقر شدند تا تنوع نمونه در نظر گرفته شود. یافته ها نشان داد که سوغات خریداری شده توسط زائران را می توان در سه گروه عمده خوراکی محلی، اقلام مذهبی و اقلام مصرفی طبقه بندی کرد. البته سهم خوراکی محلی در سبد سوغات زائران بیشتر است. آن ها از تجربه خرید سوغات خود در شهر مشهد (از لحاظ ویژگی های کالا و فروشنده) راضی بودند. زائران از فروشگاه ها و محصولات وابسته به آستان قدس رضوی رضایت بیشتری دارند. برای اکثریت زائران ویژگی «متبرک بودن» سوغات اهمیت زیادی دارد و به عنوان تبرکی بیشتر کالاهای مذهبی را خریداری کردند. زائران در حرم هدایایی را به عنوان تبرکی دریافت می کنند که برای آن ها مقدس و ارزشمند است. هدایای متبرکی که زائران ترجیح می دهند در زیارت حرم دریافت کنند به سه گروه عمده غذا و خوراکی متبرک، اقلام مذهبی و جزئی از مکان مقدس تقسیم شد. زائران بیشتر تمایل دارند که خوراکی متبرک به ویژه «غذای حضرت» به عنوان تبرک دریافت کنند. آنچه مشخص است، مشکلات اقتصادی در سال های اخیر، رفتار خرید زائران را تحت تاثیر قرار داده است و زائران از کالاهای ارزان قیمت بیشتر استقبال می کنند. در پایان پیشنهادهایی برای مطالعات آینده در خصوص خرید سوغات متبرک ارائه شده است.Investigating the Behavior of Buying Souvenirs and Blessings among Pilgrims in Mashhad
Souvenirs are interpreted as reminders of travel experiences, and buying souvenirs and taking blessings is one of the main components of pilgrimage. As a tangible symbol of the pilgrimage, souvenirs are a possibility to expand the sanctity and blessing of the pilgrimage. This research seeks to investigate what goods and with what motivation pilgrims buy as souvenirs during their trip to Mashhad, and to what extent they are satisfied with their shopping experience, and what types of objects pilgrims tend to buy as a blessing. Take to your city. The distinguishing feature of this research is to address the role of the special feature of “being blessed” in pilgrims’ souvenirs. Therefore, the typology of souvenirs and blessed gifts that pilgrims take to their city was also discussed. This research was conducted by survey method and 580 pilgrims were randomly selected during Nowruz 1401. The research tool was a researcher-made questionnaire and the questionnaires were completed by interview method. The interviewers were stationed at the four entrances of the Holy Shrine in order to consider the diversity of the sample. The findings showed that the souvenirs bought by the pilgrims can be classified into three major groups: local food, religious items, and consumer items. Of course, the share of local food is more in the souvenir basket of pilgrims. They were satisfied with their souvenir shopping experience in Mashhad (in terms of product and seller characteristics). Pilgrims are more satisfied with the stores and products related to Astan Quds Razavi. For the majority of pilgrims, the feature of “blessing” of souvenirs is very important, and they bought more religious goods as a blessing. Pilgrims receive gifts in the shrine as a blessing, which is sacred and precious to them. These gifts were classified into three groups (blessed foods, religious-cultural items and parts of the holy place). Pilgrims are more inclined to receive blessed food, especially “Ghazaie Hazrat” as a blessing. What is clear is that economic problems in recent years have affected the buying behavior of pilgrims, and pilgrims are more accepting of cheap goods. At the end, suggestions for future studies regarding the purchase of blessed souvenirs are provided.
تبلیغات
