بازخوانی و معرفی قلعه های عثمانیان د ر تبریز براساس منابع نوشتاری و یافته های جد ید باستان شناسی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
عثمانی ها د ر سفرهای جنگی شان به مرزهای امپراطوری، همواره براساس یک سیستم «قلعه محور» حرکت می کرد ه اند . د ر این سیستم، محوریت پیشروی ها و نقشه راه تصرفات مبتنی بر تصرف قلاع و بازسازی آنها د ر راستای پیشبرد اهد اف نظامی و سیاسی شان بود ه است. د ر این راستا، با بررسی های مید انی و کتابخانه ای، نگارند گان موفق یه شناسایی سه قلعه د ر تبریز و اطراف آن شد ند . که عثمانی ها آنها را براساس این شیوه بهره گرفته اند : 1. قلعه رشید یه 2. قلعه جعفرپاشا 3. قلعه خامنه. این پژوهش براساس ترکیبی از روش های کتابخانه ای و مید انی انجام شد ه است. به گونه ای که منابع مطالعه شد ه با مد ارک باستان شناسی به د ست آمد ه تطبیق د اد ه شد ند . و به لحاظ قالب نظری نیز از نظریه چیرگی(ارتباط بین مراکز سیاسی- نظامی) کالین رنفرو برای تحلیل نتایج پژوهش استفاد ه شد ه است. د رنهایت، با بررسی قلاع مذکور، به این نتیجه می رسیم که هر یک از قلاع مذکور پتانسیل و تأثیر سیاسی- نظامی خاصی بر تحولات این د وره د اشته اند . این مسئله را د ر قالب نظریه چیره گی رنفرو به این شکل می توان تحلیل کرد که قلاع مورد بحث با اینکه هر کد ام یک واحد سیاسی- نظامی مستقل عمل می کرد ند . اما د ر قالب ساختار سیاسی عثمانی د ر مناطق متصرفه شمال غرب ایران، به صورت یک سیستم هماهنگ عمل می کرد ه اند . لذا، قلاع عثمانی ها د ر تبریز د ر قالب این سیستم قلعه محور و د ر بازه زمانی 1603-1585 میلاد ی موجب تد اوم حاکمیت سیاسی بیست ساله د ولت عثمانی بر مناطق متصرفه آذربایجان و بالاخص تبریز شد ه اند .A Review and Introduction of Ottoman Castle in Tabriz Based on Written Sources and New Archaeological Findings
During their military campaigns to the borders of the empire, the Ottomans always followed a "fortress-centered" system. In this system, the progress of conquests and the road map for territorial expansion were based on the capture and reconstruction of castles to advance their military and political objectives. Through field and library research conducted by the authors, three castle in Tabriz and its surroundings have been identified as utilized by the Ottomans according to this method: 1-Rashidiyye Castle 2-Jafar Pasha Castle 3-Khameneh Castle. This research is based on a combination of library and field methods. The studied sources were compared with archaeological evidence obtained. From a theoretical perspective, Colin Renfrew's dominance theory(the relationship between political and military centers) was used to analyze the research findings. By examining the mentioned castles, it is concluded that each of these castles had specific political and military potential and influence on the developments of this period. This can be analyzed within Renfrew's theory of dominance, suggesting that although each castle operated as an independent political-military unit, it functioned as a coordinated system within the Ottoman political structure in the occupied northwestern regions of Iran. Thus, the Ottoman castles in Tabriz, operating within this castle-centered system, contributed to the 20-year political dominance of the Ottoman state in the occupied regions of Azerbaijan, particularly Tabriz, from 1585 to 1603 A.D.
تبلیغات
