تأملی بر تنوع وظیفه و هویت دانشگاهی اعضای هیئت علمی دانشگاه های دولتی ایران (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف: اعضای هیئتعلمی دانشگاه بهواسطه کار علمی و زیستن در محیط دانشگاه، دارای هویت دانشگاهی میشوند. درگیر شدن استادان در وظایف متنوع، میتواند آنها را دچار سردرگمی و تنش هویت دانشگاهی نماید. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر تنوع وظیفه بر تنش هویت دانشگاهی استادان دانشگاههای دولتی ایران انجام شد. روش: رویکرد پژوهش کمی و کیفی و از نوع چند روشی بود. جامعه آماری شامل کلیهی اعضای هیئت علمی دانشگاههای دولتی ایران بود و مشارکت کنندگان در پژوهش در بخش کمی 373 نفر از اعضای هیئت علمی از 45 دانشگاه بودند که با روش نمونه گیری تصادفی طبقهای چند مرحلهای انتخاب شدند. در بخش کیفی نیز با 12 نفر از اعضای هیئت علمی و مدیران دانشگاهها که با روش نمونه گیری هدفمند شناسایی شده بودند، مصاحبه عمیق انجام شد. یافتهها: یافتههای پژوهش بیانگر آن است که اعضای هیئتعلمی اعتقاد دارند برای انجام بهتر رسالت استادی خود ضرورت دارد وظایف متنوعی را انجام دهند و بهطور کلی تنش هویت دانشگاهی استادان دانشگاههای دولتی ایران بیشتر ازحد متوسط است که بر پایه نتایج بدست آمده از آزمون رگرسیون نیز مؤلفه پژوهشگری حرفهای با قدرت بیشتری تنش هویت دانشگاهی را پیشبینی میکند و مؤلفههای کنشگری اجتماعی و منشأ درآمد اختصاصی در جایگاه بعدی قرار دارند. همچنین اثر یادگیرندگی مادامالعمر و تعالی در تدریس بر تنش هویتی معنادار نبود. نتایج پژوهش نشان میدهد که اعضای هیئتعلمی شغل خود را حفظ میکنند و تمایلی به ترک دانشگاه ندارند که علل این تمایل به ماندگاری در دانشگاه را میتوان در دو دسته عوامل امیدآفرین و نگرانکننده دستهبندی نمود. نتیجهگیری: هویت علمی یکی از اجزای کلیدی نظام دانشگاهی است؛ بنابراین باید زمینه شکوفایی آن را فراهم کرد و اجازه نداد که تنوع وظایف، دخالت افراد غیردانشگاهی یا هر دلیل دیگری منجر به تنش هویتی شود.