تحلیل و تبیین افعال و ملکات نفسانی و تاثیر متقابل آن در اندیشه ملاصدرا (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
در این مقاله، افعال و ملکات نفسانی و تاثیر متقابل آن دو از منظر نظام فلسفی حکمت متعالیه بحث می شود و آشکار می گردد که رابطه افعال و ملکات دو سویه است و روی هم دیگر تاثیر متقابل می گذارند. ملاصدرا صدور فعل ارادی را مبتنی بر مبادی خاص می داند و باور دارد، در انسان عقل عملی خاستگاه اصلی صدور افعال است و در حیوانات وهم و خیال این کارکرد را دارند. ملکات نیز در اثر تکرار فعل و ممارست تحقق پیدا می کنند و بعد از تحقق در صدور افعال نقش دارند. درواقع، افعال و ملکات هر کدام در خلق دیگری تاثیرگذار می باشد. البته افعال و ملکات انواع و مراتب مختلف دارند و مانند خود نفس دچار شدت و ضعف هستند. نفس انسان در هر مرتبه ای افعال و ملکات مخصوص خود را دارد و متناسب با جایگاه وجودی خود قادر به انجام امور می شود و در اثر ممارست زیاد اخلاق متناسب با همان درجه وجودی را در نفس خود نهادینه می سازد. با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی، چیستی، نحوه شکل گیری، انواع فعل و ملکه و تاثیر متقابل آن دو مورد بحث و ژرف نگری قرار می گیرد. مطمئنا التفات به نفس انسانی از حیث افعال و ملکات ابعاد متفاوت تری از حقیقت نفس را برجسته خواهد کرد، به ویژه، اینکه اثر و مقاله ای مستقیما بدان نپرداخته است، لذا بحث از این موضوع ضرورت پیدامی کند.Analysis and Explanation of Psychological Actions and Qualities and Their Mutual Influence in Mulla Sadra's Thought
This article discusses psychological actions and qualities and their mutual influence from the perspective of the philosophical system of Transcendent Philosophy. It reveals that the relationship between actions and qualities is bidirectional, and they mutually influence each other. Mulla Sadra considers the issuance of voluntary actions to be based on specific principles and believes that in humans, practical reason is the primary source of actions, while in animals, and imagination and fancy serve this function. Qualities are realized through the repetition of actions and practice, and after their realization, they play a role in the issuance of actions. In fact, actions and qualities each influence the creation of the other. Of course, actions and qualities have different types and degrees and, like the soul itself, are subject to intensity and weakness. The human soul at each level has its own specific actions and qualities and is capable of performing tasks according to its existential status, and through extensive practice, it internalizes ethics corresponding to that level of existence. Using an analytical-descriptive method, the essence, formation process, types of action and quality, and their mutual influence are discussed and explored. Certainly, attention to the human soul in terms of actions and qualities will highlight different aspects of the essence of the soul, especially since there has not been a direct study or article on this matter, thus making the discussion of this topic necessary.
تبلیغات
