تحلیل انتقادی حجیت مذاق شریعت در استنباط احکام شرعی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
نوشتار حاضر به هدف نقد حجیت مذاق شریعت در استنباط حکم شرعی، به روش توصیفی تحلیلی و رویکردی انتقادی و گردآوری اطلاعات و داده ها به شیوه کتابخانه ای نگاشته شده است.مذاق شریعت واسطه میان ادله اجتهادی و فقاهتی است. بدین معنا که هرگاه دست فقیه از دلیل عام یا خاص در فرع فقهی تهی گشت قبل از مراجعه به ادله فقاهتی با استکشاف مذاق شریعت از ادله مختلف، در فروعات مختلف و استناد به آن به عنوان یک اماره ظنی، حکم فرع مزبور را کشف می کند. یافته های تحقیق حاکی از آن است که برای اثبات حجیت مذاق شریعت به عنوان منبع استنباط حکم، دلائلی ازجمله «سیره عقلا»، «اطمینان»، «حق الطاعه»، «ملاک حجیت خبر واحد»، «استشمام از روایات» و «استناد به استقرا» ذکر شده است. بررسی ها نشان می دهد تمامی دلایل مذکور قابل نقد و ردّند و حجیت مذاق شریعت به عنوان منبع و مصدر استباط حکم شرعی مناقشه پذیر است و درنتیجه حکم به عدم حجیت آن داده می شود.A Critical Analysis of the Validity of the Savor of Divine Law (Mazāq-i Sharīʿat) in Deducing Islamic Rulings
The present study aims at critiquing the validity of the Savor of Divine Law (Maẕāq-i Sharīʿat.) in deducing Islamic rulings. It is conducted using the descriptive-analytical method with a critical approach, and information and data have been collected through library research.The Savor of Divine Law (Maẕāq-i Sharīʿat) is an intermediary between jurisprudential and ijtihādī reasons; meaning that when the jurist cannot find a general or specific reason for jurisprudential issues, he turns to this rule before deducing from various sources across legal branches. By relying on this as a speculative proof (ʾamara-yi ẓannī) in different issues, the jurist discovers the corresponding ruling. This study illustrates that various arguments have been cited to assert the validity of this rule as a source for deducing Islamic rulings. These include Sīra-yi ʿuqalāʾ (life of the wise), ʾiṭmīnān (assuredness), milāk-i ḥujjīyat-i khabar-i vāḥid (the validity of single information), istishmām az rivāyāt, and referring to deduction (istiqrāʾ). Analysis shows that all the aforementioned arguments are subject to critique and rejection, and the validity of Maẕāq-i Sharīʿat is disputable as a source for deducing Islamic rulings. Therefore, it is ruled as invalid.
تبلیغات
