نگاهی هستی شناسانه به فرآیند تئوری پردازی در باب نبوغ در قلمرو علم حصولی و حضوری (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هرچند واژه نبوغ در سیر تطور معنایی خود، دلالت های متفاوتی را از فرشته یا روح ملازم تا نیروی بالقوه نهفته وجودی به خود دیده است؛ اما مهم آنست که وجود آن به عنوان یک واقعیت همواره مورد پذیرش بوده است. اینکه خاستگاه نبوغ دنیای هوشمندی[1] است و روح حامل آنست، پیچیدگی و دشواری تتبع و تحقیق در خصوص ماهیت و چگونگی تجلی یافتن آن در عالم واقع[2] را دو چندان می نماید. آنچنان که حتی در سیر تطور مکاتب اقتصادی نیز کمتر اندیشمند و یا جریان ساز فکری را می توان یافت که به صراحت به وجود آن و تاثیر شگرفی که نبوغ بر زندگی بشر داشته است، پرداخته باشد. گویا پیش فرض مکاتب بر این بوده است که زندگی بشر محدود به همین دنیای مادی و ظواهر عینی است و لذا تمرکز آموزه های مرسوم ارتدکس و نئوکلاسیک در تخصیص بهینه منابع تنها بر دو نیروی در دسترس بشر، یعنی سرمایه و نیروی کار قرار گرفته است که نتیجه حاکمیت همان نگرش عینی است و همین امر سبب گردید تا سنگ بنای اولین مکتب اقتصادی بر انگاره عینیت گرایی قرار گیرد. این در حالی است که در نگرش تکاملی به علم اقتصاد به ویژه در سیر تطور مکاتب اقتصادی از مکتب اتریش تا مکتب نهادی و در آثار اندیشمندان به نام این مکاتب به وجود نیروهای دیگری نیز اشاره شده است. از جمله آنکه بوکانن[3] از برندگان جایزه نوبل اقتصادی دنیای پیش روی بشر را آبستن رخدادها و وقایعی می داند که هیچ پیشینه ای در گذشته نداشته و ناموجود[4] است و بر این اساس پایه تئوری های مرسوم اقتصادی و به تبع آن توصیه های سیاستی برآمده از آن را زیر سوال می برد. همچنین شومپیتر در تشریح مفهوم توسعه در مقاله ای با همین عنوان به رد تاثیر روتین ها و فاکتورهای علّی[5] پرداخته و تلاش دارد تا به تبیین آن از طریق خلق های ناولی بپردازد که جهش های گسسته[6] را موجب می شود و از علتی بی علت[7] برخوردار است؛ اما از آنجایی که ذهن او درگیر پیش فرض های تجربه گرایی و مسخ در این نگرش است که علم و علمی بودن تنها در روابط علّی[8] قابل تبیین و تفسیر است، لذا در تشریح چگونگی شکل گیری توسعه از مسیر خلق های ناول به بن بست می رسد. گویی وی از این موضوع غافل است که علت تمامی ناکامی هایش، عدم شناخت ماهیت و سرشت واقعی انسان و به تبع آن روش صحیح استنتاج است. به همین علت است که در این مقاله ابتدا به فرآیند کسب دانش از مسیر تجربه و محدودیت های آن پرداخته شده است و سپس مهم ترین گام در تحقیقات مربوط به علوم انسانی یعنی روش شناسی با استناد به مبحث دیالکتیک فلوطین تشریح شده است. روش شناسی که نشان می دهد، الزام درک و فهم حقیقت هر پدیده ماورای حسی وخارج از عالم محسوسات، قیاس آن با شواهد عینی است. روشی که کاربست آن در قرآن بارها مورد مشاهده قرار گرفته است. برای مثال در سوره نور و در تشریح ماهیت نوری که از جنس متا بوده و جوهره خلق، افرینش و دانایی است و علم بر تمام کائنات را ممکن می سازد از مثال چراغ دان استفاده شده است و یا آنکه کانت در فلسفه استعلایی خود به منظور تشریح قانون معرفت نفس،[9] از قانون طبیعی[10] که در دسترس و محسوس است استفاده می نماید. لذا ما نیز برای فهم ماهیت، سرشت و معرفت شناسی موضوع مورد مطالعه مان که نبوغ و خلق و خلاقیت است از روش تحلیلی مقایسه ای[11] بر پایه شباهت ها و تفاوت ها استفاده نموده ایم و معتقدیم که هرگونه غفلت از تاثیر پذیری روح انسان از محیط و سنجه و معیارهایی که در تشخیص امور حقیقی از امور موهوم و فانی یاری رسان است و مستدل و منطقی راه خیر از شر را جدا می نماید، جایز نیست. از این رو هرگونه تلاش در راستای تامل و تفکر عمیق در مسیر شناخت راه درست و گزینش ماکزیم به سوی خیر مطلق، همچون ماموریتی برای حفظ و حراست از جایگاه و مقام والای انسانی است. جایگاهی که از ابتدای خلقت به انسان فراتر از تمامی موجودات و حتی فرشتگان داده شده است. انسانی که به دلیل برخورداری از اختیار، آزادی و اراده، قادر به تعیین سرنوشت خویش است و لذا بایستی ارزش مطلق بودن خود و برخورداری از فطرت الهی را پاس بدارد و به این ادراک دست یابد که دارای روح مشترک نه تنها با تمام ابناء بشر بلکه با تمامی موجودات و مخلوقات الهی است و لذا تشخیص حد و مرز آزادی خود و دیگران در شیوه انطباقی که در پیش گرفته است، یک ضرورت است.بنابراین چنانچه انسان جامعیت زیست خود را در سه دوره جنینی، زندگی در پیله طبیعت و دنیای نامیرا و ابدی را با استدلال و استناد به کمال عقل دریابد و فرصت کوتاه زندگی در این دنیا را برای تعالی و ارتقاء جایگاه خود از قلمرو تاریک دنیای مادی به ساحت روح پاک قدی قدر بداند، آنگاه تلاشی بی وقفه را برای انفصال از دغدغه های دنیای مادی و اتصال به العروه الوثقی و خزائن لایزال الهی به کار خواهد گرفت و در این تلاش، تخصیص بهینه نیروهای خود را نه فقط به سرمایه و نیروی کار که مصداقی از جهل علمی است، بلکه به بینهایت ظرفیت و نیروهای نهفته در وجود معطوف خواهد نمود. نیروهایی که هرگز در پیش فرض ها و چارچوب های کنونی علم حصولی جایی ندارد و برای ظهور و تجلی آن تنها راه رسیدن به آزادی و فهم آن در جامعیت مفهومی فراذهنی[12] است و فقط در این شرایط است که الهام ها و شهود و حضور در وجود و به تبع آن دانش ازلی و نامیرا و آثار عینی آن در هنر و یا اندیشه های ناب و ناول ظهور می یابد. پیش فرض این شیوه روش شناسی و تئوری پردازی، رسیدن به سیستم و نظام فکری منسجم، فرم ها، چارچوب ها و شاکله ها به صورت پیشینی[13] است و در ادامه مسیر حرکت و در برخورد با اقتضائات، هنر آنست که این چارچوب ها با عالم واقع انطباق یابد که همگی مسئول اعمال آنند. اگر اینگونه شود در فرآیند دستیابی به علم حضوری و الهام ها و شهودها، دانش سینتتیک پیشینی،[14] سرمشق و هدایت گر فرد قرار می گیرد و لذا دیگر فرد با اوج گرفتن در دنیای نامحسوس و فراذهنی دچار سردرگمی و پوچی نمی گردد. [1]. Intelligible world[2]. Sensible world[3]. Buchanan[4]. Nonexistance [5]. Causal factors[6]. leap−like[7]. Uncaused cause[8]. Causality[9]. Moral law[10]. Natural law[11]. Comparative Analysis[12]. Idea of freedom[13]. A priori[14]. Synthetic A priori knowledgeAn Ontological Perspective on the Process of Theorizing About Genius in the Realm of Representational Knowledge and Presential Knowledge
The word genius has seen different meanings during its semantic evolution, from an angel or an inherent spirit to a latent potential force of existence. Still, its existence must always be accepted as a fact. The fact that the origin of genius is the intelligible world and the spirit is its carrier doubles the complexity and difficulty of tracking and researching its nature and how it manifests in the sensible world. To the extent that even in the evolution of economic schools, fewer scholars and intellectuals can be found who have explicitly addressed its existence and the tremendous impact that genius has had on human life. It seems that the premise of the schools is that human life is limited to this material world and objective appearances. Therefore, the focus of the traditional orthodox and neoclassical teachings on the optimal allocation of resources has been placed on only two forces available to humans, i.e. capital and labor.The result is the rule of the objective attitude, and this caused the foundation of the first economic school to be placed on the idea of objectivism. This is even though in the evolutionary approach to economics, especially in the course of the development of economic schools from the Austrian school to the institutional school, and in the works of scholars of these schools, the existence of other forces is also mentioned. For example, Buchanan, winner of the 1986 Nobel Prize in Economic Science, considers the world ahead of mankind to be full of events that have no history in the past and do not exist. Therefore, it questions the basis of conventional economic theories and consequently, the policy recommendations arising from it. Also, Schumpeter (2005) in explaining the concept of development in an article with the same title rejects the influence of routines and causal factors and tries to explain it through novel creations that cause discrete mutations and have an uncaused cause. But since his/her mind is involved in the presuppositions of empiricism and is distorted in the attitude that science and being scientific can only be explained and interpreted in causal relationships, therefore, it does not lead to a conclusion in explaining how development is formed through novel creations. It is as if he/she is unaware of the fact that the cause of all his/her failures is the lack of understanding of the true nature of man and, accordingly, the correct method of inference. It is for this reason that in this article, the process of acquiring knowledge through experience and its limitations has been discussed first, and then the most important step in research related to human sciences, namely methodology, has been described concerning Plotinus's dialectic. The methodology that shows the necessity to understand the truth of any phenomenon beyond the senses and the realm of the senses is its comparison with objective evidence, the method that has been used many times in the Qur'an. For example, in Surah An-Nur in describing the nature of light, which is made of meta and is the essence of creation and knowledge, and makes possible the knowledge of the entire universe, the example of Chirag'Dan (oil lamp) is used. Or Kant in his transcendental philosophy uses the natural law, which is available and tangible, to explain the moral law. Therefore, we have used a comparative analytical method based on similarities and differences to understand the nature, character, and epistemology of the subject matter, which are genius, creation, and creativity. We believe that any neglect of the influence of the human spirit from the environment and standards, which help distinguish real things from illusory and mortal things and logically separate good from evil, is not permissible.Therefore, any effort towards reflection and deep thinking in the direction of knowing the right path and choosing the maxim towards the absolute good is like a mission to preserve and protect the high position of human beings; The position that has been given to man from the beginning of creation beyond all creatures and even angels. A human being who can determine his/her destiny due to the possession of authority, freedom, and will, and therefore, must appreciate the value of his/her absoluteness and the possession of divine nature and achieve the realization that man has a common soul not only with all human beings, but with all divine beings and creatures, and therefore, recognizing the limits of his/her freedom and that of others in the way of adaptation has undertaken is a necessity. Hence, if a man finds out the completeness of life in three embryonic periods, life in the covering of nature and the immortal and eternal world by reasoning and referring to the perfection of reason, and appreciates the short opportunity of living in this world to elevate his/her position from the dark realm of the material world to the realm of the pure soul, then will make an unceasing effort to detach herself from the worries of the material world and connect to the divine eternal treasure.This effort will focus the optimal allocation of the forces not only on capital and labor force, which is an example of scientific ignorance but also on the infinite capacity and hidden forces in existence. These forces never have a place in the current assumptions and frameworks of representational knowledge, and the only way for its emergence and manifestation is to reach freedom and understand it in the comprehensiveness of a transcendental concept. It is only under these conditions that inspirations, intuitions, and presence are in existence, and accordingly, eternal and immortal knowledge and its concrete effects appear in art or pure and novel thoughts. The premise of this method of methodology and theorizing is to reach a coherent system of thought, forms, frameworks, and Schematism as a priori. Continuing on this journey, in dealing with the requirements, it is the art of adapting these frameworks to the real world, which are all responsible for their realization. If the situation progresses in this way, then in the process of attaining presential knowledge and inspirations and intuitions, prior synthetic knowledge will be a role model and guide for the person, and therefore, the person will no longer be confused and absurd by soaring in the imperceptible and transcendental world.
تبلیغات
