شناسایی چالش های نظام سنجش و پذیرش دانشجو: پیامدها برای مدرسه، خانواده و دانشگاه (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف: مقاله حاضر با هدف شناسایی چالش های نظام سنجش و پذیرش دانشجو با تمرکز بر آزمون سراسری در ایران تدوین شده است. این مقاله ابعاد مختلف کنکور و تأثیرات آن بر نظام خانواده، آموزش وپرورش و آموزش عالی را بررسی می کند. روش: این پژوهش بر اساس رویکرد کیفی با استفاده از روش تحلیل مضمون از طریق مصاحبه با 31 نفر از خبرگان علمی و اجرایی نظام سنجش و پذیرش، اقدام به گردآوری داده ها و اطلاعات اولیه نمود. پس از کدگذاری مصاحبه های انجام شده، 213 جمله کلیدی و 114 مضمون پایه استخراج گردید که در 16 مضمون سازمان دهنده دسته بندی شدند. جهت اعتبارسنجی و تنقیح مفاهیم و مضامین استخراج شده، پنج جلسه گروه کانونی با حضور متخصصان علمی و مدیران مرتبط برگزار شد. یافته ها: چالش های نظام سنجش و پذیرش را می توان در سطوح پنج گانه دسته بندی نمود که هرکدام از آن ها دربردارنده مجموعه ای از چالش های اساسی هستند: چالش های نظام آموزش وپرورش مرتبط با آزمون سراسری، چالش های مرتبط با خود آزمون، چالش های مرتبط با محیط اطراف کنکور، چالش های مرتبط با پذیرش و چالش های راهبردی و کلان. بحث و نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش تجدیدنظر جدی در آزمون سراسری جهت پررنگ شدن اهداف تربیتی، هدایت تحصیلی و انتخاب رشته کارآمد و اعتباربخشی به سوابق تحصیلی در مدارس ضرورت دارد. همچنین برگزاری آزمون سراسری به صورت یک آزمون سالیانه و انحصاری و بازار اقتصادی اطراف آن شامل مؤسسات کنکوری، مدارس غیرانتفاعی و تبلیغات سنگین، چالش های روانی و اقتصادی زیادی برای داوطلبان و خانواده هایشان ایجاد نموده و نیازمند رسیدگی جدی است. همچنین فرآیند پذیرش به دلیل به روز نبودن قوانین ظرفیت پزشکی و بومی گزینی چالش برانگیز شده است و درنهایت سیاست گذاری کلان با حضور نهادهای اصلی و فرهنگ سازی صحیح در این عرصه ضرورت دارد.