بررسی واژه شناختی و تبارشناختی «بز» در زبان های هند و اروپایی و ردیابی آن در نگاره های مرتبط با آب و درخت زندگی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
بز از حیوانات بسیار تأثیرگذار در فرهنگ و تمدن بشری بوده که در نقاط مختلف جهان ویژگی های خاص و متفاوتی را به او نسبت داده اند. این حیوان در نقوش ایران باستان به وفور ظاهر شده که نماد «هوشمندی، سیاس بودن، محافظ زمین و درخت زندگی و در ارتباط با آب، ماه و زنانگی» است. این مقاله با تأکید بر نقش و نگاره بز و پیوند او با دوگانه آب-درخت زندگی به معرفی و تحلیل اسطوره بز در ایران و جهان از طریق زبان شناسی به ریشه ها و تبارشناسی اسطوره پرداخته و واژه های šahāz در لری به معنی«بز پیشتاز گله»، ožka در لیتوانیایی «بز»، այծ در ارمنی «بز» را بررسی و در نقوش مذکور ردیابی کرده است. این پژوهش چگونگی روند ایجاد نشانه بز به عنوان نماد آب و نگهبان درخت زندگی را پیگیری می کند و روش آن تحلیلی با تکیه بر زبان شناسی بوده و به ارتباط ریشه واژه بز در اسطوره های جهان پرداخته و حضور پرتکرار این حیوان را در نقوش هنری بررسی کرده است. نتیجه آن است که ایجاد نشانه های اسطوره ای نزد بشر به دال هایی بسیار ساده و غیرانتزاعی بازمی گردد و در مورد بز شامل مفاهیمی از جمله «جست و خیز، جنگیدن، بوییدن، جوییدن» می شود.A Terminological and Genealogical Investigation of “Goat” in Indo-European Languages and Tracing its Roots in Artworks of Water and the Tree of Life
A goat is one of the most influential animals in human culture, and it has been given particular and distinct characteristics in different parts of the world. In Iranian motifs, this animal is represented as “intelligence, astuteness, the protector of the earth and the tree of life, and is associated with water, the moon, and femininity.” By highlighting the noteworthiness of the goat’s role and images as well as its relationship with both water and the tree of life, this article attempts to introduce and analyze the myth of the goat in Iran and the world through linguistics, describes the roots and genealogy of the myth. Also, this research investigated and traced the words šahāz in Lori meaning “a goat leading the herd”, ožka in Lithuanian and այծ in Armenian, meaning “goat”, in the aforementioned motifs. The primary purpose of the research is to determine the modality of the process of concocting the sign of the goat as a symbol of water and guardian of the tree of life accomplished. The analytical research method commensurate with linguistics was used to explore the links between the roots of the goat words and the myths of the world. Additionally, the frequent appearance of this animal in artistic motifs has been studied.In keeping with the findings of this scrutiny, it has been demonstrated that mythological symbols in mankind originate from straightforward and non-abstract signifiers that in goats encompassing “leaping, fighting, smelling, chewing”.
تبلیغات
