واکاوی تأثیر تعامل و رضایت مندی از مساجد محله ای بر کیفیت پایداری اجتماعی شهروندان در مناطق شهری (شهر مشهد) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

مساجد یکی از نمودهای مهم جهان بینی اسلامی در قلمرو شهرهای جهان اسلام هستند که همواره تنوعی از کارکردهای مختلف را در شهرها بر عهده داشته اند. از میان کارکردهای متنوعی که مساجد همواره نقش آفرینی می کرده اند، محور اصلی این پژوهش بر بررسی کارکردهای اجتماعی مساجد در جامعه معاصر و به طور خاص، فهم چگونگی ارتباط میان مساجد با پایداری اجتماعی استوار گردیده است. پژوهش با استفاده از روش پیمایشی و پرسشنامه محقق ساخته انجام گردید. جامعه آماری پژوهش شهروندان بالای 20 سال شهر مشهد و نمونه آماری برابر با 400 نفر است. محلات هدف شامل محله کوثر، محله سجاد، محله طلاب، محله قائم و محله میثم است. یافته های پژوهش گویای تاثیر مثبت نقش مساجد و کمیت و کیفیت ارتباط شهروندان با آنها در شکل گیری پایداری اجتماعی در محلات منتخب می باشد. بررسی ها نشان داد که کیفیت عملکرد مساجد و تنوع عملکردی آنها که باعث افزایش رضایتمندی شهروندان از مساجد می گردد، در ارتقاء پایداری اجتماعی و شاخص های آن همچون تعلق مکانی، مشارکت اجتماعی، سرمایه اجتماعی و احساس امنیت اجتماعی تاثیرگذار بوده است. نتایج گویای وجود همبستگی معنی داری و مستقیمی میان تعامل با مسجد و پایداری اجتماعی و شاخص های آن می-باشد. یافته های توصیفی نیز نشان می دهد که با بهبود تعامل افراد با مساجد، کیفیت پایداری اجتماعی آنها نیز ارتقاء یافته است.