تأثیر خستگی ذهنی و عضلانی بر حافظه کاری فضایی

چکیده

مقدمه: خستگی فرایندی تجمعی و تدریجی است. با این تصور که با بی میلی برای هرگونه تلاش، کاهش کارایی، هوشیاری و درنهایت اختلال در عملکرد همراه است. هدف: هدف از این پژوهش، تعیین اثر خستگی ذهنی و عضلانی بر حافظه کاری فضایی بود. روش: روش اجرای این تحقیق از نوع نیمه تجربی است که با استفاده از طرح پیش آزمون- پس آزمون انجام شد. شرکت کنندگان تحقیق حاضر را دانشجویان پسر ۲۰ تا۳۰ ساله دانشگاه شهید بهشتی در سال ۱۴۰۰ تشکیل دادند که از بین آن ها به روش در دسترس، تعداد ۱۴ نفر با روش جی پاور و براساس مطالعات قبلی به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این مطالعه شامل مقیاس خودارزیابی خستگی ذهنی، نرم افزار کرسی بلاک، نرم افزار استروپ و دوچرخه کارسنج مونارک بود. همچنین تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه مکرر و در قالب نرم افزار SPSS نسخه ۲۳ انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که اثر شرایط خستگی ذهنی بر حافظه کاری معنادار بوده (P=۰/۰۰۲) و موجب کاهش کارایی حافظه کاری شده است؛ اما شرایط خستگی عضلانی اثر معناداری بر ارزیابی حافظه کاری نداشته است و در این شرایط عملکرد بهتری در حافظه کاری داشتند (P=۰/۰۶۵). نتیجه گیری: نتایج حاصل از پژوهش حاضر بر اهمیت نقش خستگی ذهنی که باعث کاهش عملکرد حافظه کاری می شود اشاره دارد و از طرفی این نوع خستگی مربوط به کارکردهای شناختی و مغزی مربوط می شود. می توان نتیجه گرفت که نتایج با رویکرد بالا به پایین منطبق بوده و با دیدگاه های شناختی مانند نظریه برنامه حرکتی تعمیم یافته منطبق است.