تحلیل همبستگی برنامه های مدیریتی با میزان اثربخشی تعاونی های مرتعداری استان گلستان (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

تحقیق حاضر به بررسی وتجزیهوتحلیلبرنامه های مدیریتی مؤثربرمیزان اثربخشی تعاونی های مرتعداری در حفظ، احیا و بهره برداری از مراتع استان گلستان پرداخته است. بدین منظور، تعاونی های  تحت نظارت اتحادیۀ تعاونی های مرتعداری با حداقل پنج سال فعالیت در عرصه های مرتعی بررسی شدند. جمعیت مورد مطالعه شامل 1043 نفر از اعضای تعاونی های مرتعداری بودند که با استفاده از روش تحقیق پیمایشی و نمونه گیری طبقه بندی شدۀ تصادفی، داده های مورد نیاز با کمک پرسش نامه از 280 نفر از اعضا، به عنوان نمونۀ تصادفی، از بین 21 تعاونی مرتعداری در استان گلستان جمع آوری شد. نتایج نشان داد که میزان اثربخشی تعاونی ها در امر حفظ، احیا و بهره برداری از مراتع در دامنۀ 1تا 5، برابر 35/3 یعنی در حد متوسط به بالاست. همچنین عواملی مانند کنترل ظرفیت تعداد دام در مرتع، اجرای عملیات بوته کاری و جلوگیری از تبدیل مراتع به اراضی متروکه و بایر بیشترین تأثیر را در میزان اثربخشی تعاونی ها در فعالیت حفظ، احیا و بهره برداری از مراتع دارند. یافته های حاصل از همبستگی نشان داد که به جز سه عامل، یعنی ارتباط با سایر تعاونی ها و میزان ارتباط با اعضا و استقرار تعاونی ها در مکان مناسب، سایر برنامه های مدیریتی با میزان اثربخشی تعاونی های مرتعداری رابطه ای مثبت و معنی دار دارند. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل عاملی، عوامل مؤثر بر اثربخشی تعاونی ها را می توان در 4 دسته طبقه بندی کرد که بیشترین میزان تبیین مربوط به دستۀ اول یعنی رفاه اقتصادی- اجتماعی است که 48/28 درصد از واریانس کل را تبیین کرده است.