شناسایی الگوهای ذهنی درباره خروج از خط رهبری سازمانی مبتنی بر روش شناسی کیو (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف این پژوهش، شناسایی الگوهای ذهنی کارکنان یک دانشگاه دولتی درباره خروج از خط رهبری سازمانی (افول ناخواسته رهبر سازمان به سبب موفقیت پایین تر از حد مورد انتظار یا رسیدن به موفقیت ولی شکست غیرمنتظره پس از آن) با استفاده از روش شناسی کیو بود. برای این کار، پس از مطالعه پیشینه پژوهش و انجام مصاحبه با مشارکت کنندگان پژوهش به تعداد 26 نفر از کارکنان قلمرو مکانی پژوهش -که با استفاده از نمونه گیری های بیشینه تنوع، مفهوم و گلوله برفی شناسایی و دعوت به همکاری شده بودند- در مجموع 86 گزاره شناسایی و سپس برای اولویت بندی طبق الگوی توزیع اجباری، در اختیار مشارکت کنندگان قرار داده شدند. برای شناسایی ذهنیت ها از تحلیل عاملی تأییدی و برای تفسیر آنها از برگه های یادداشت استفاده شد. بر اساس یافته های پژوهش، الگوهای ذهنی کارکنان دانشگاه یاد شده درباره خروج از خط رهبری به همراه استعاره های متناظر آنها عبارت بودند از رهبر منافق (مار خوش خط و خال)، رهبر خودشیفته (از دماغ فیل افتاده)، رهبر مکار (آب زیر کاه)، رهبر اسیر حاشیه (چوب دو سر نجس)، رهبر سفارشی (عروسک خیمه شب بازی)، رهبر پر طمطراق (طبل تو خالی)، رهبر نامعتدل (دمدمی مزاج)، رهبر فرمایشی (مترسک سر جالیز) و رهبر فزون خواه (چاه ویل).