شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه دیپلماسی علم و فناوری (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

دیپلماسی علم و فناوری پدیده ای است که اگرچه نوظهور نبوده، لیکن ادبیات آن در سال های اخیر رو به افزایش است و تجربیات موفقی را با خود به همراه آورده است. دیپلماسی علم و فناوری بمعنای تعامل علم و فناوری با دیپلماسی در جهت تأمین منافع کشورها در حوزه بین الملل می باشد و تاکنون کشورهای زیادی آن را به خدمت گرفته اند. این تحقیق بر اساس خلاء پژوهشی موجود در خصوص توسعه دیپلماسی علم و فناوری شکل گرفته است. خلائی که بسیاری از خبرگان به آن اذعان داشته اند. این پژوهش با استفاده از ادبیات موجود شامل گزارش ها و نوشتارهایی از افرادی مجرب در این حوزه، آغاز شده و با مصاحبه هایی اکتشافی ادامه یافته است که نهایتاً با توجه به روش های کمی و کیفی و آزمون های سنجش کیفیت پنج دسته عوامل مؤثر بر دیپلماسی علم و فناوری شناسایی شدند. طبق این پژوهش دسته عوامل برنامه ریزی و نظام سازی؛ دسته عوامل زیرساخت و الزامات؛ دسته عوامل برندینگ و ارتقای ساخت ملی؛ دسته عوامل ظرفیت سنجی و نهایتاً دسته عوامل تعاملات آکادمیک از جمله موارد تاثیرگذار بر توسعه دیپلماسی علم وفناوری می باشند که از این میان عوامل زیرساخت و الزامات به عنوان دسته عوامل پایه ای، پرتکرار و مهم شناسایی شده است.