مطالعات قدرت نرم

امروزه استفاده از مؤلفه های قدرت نرم در سیاست های داخلی و خارجی کشورها بیش از گذشته مورد تأکید قرار گرفته است. درحالی که در مفهوم سازی اولیه از قدرت نرم مؤلفه هایی مثل فرهنگ، ارزش های سیاسی و مطلوب های سیاست خارجی بیان گردیده است، در این مقاله مؤلفه های قدرت نرم از منظر اسلام و مؤلفه های نرم افزاری این قدرت در جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین ارزیابی کاربرد مؤلفه های قدرت نرم در جمهوری اسلامی ایران نیز در ادامه مقاله مورد تأکید قرار دارد. بر این اساس مؤلفه های قدرت نرم آن گونه که در اسلام مطرح می باشد متفاوت از آن چیزی است که در مفهوم سازی اولیه از این قدرت ارائه شده است. علت این تفاوت در نوع نگاه به قدرت، انسان، اخلاق و خدا است. منابع قدرت نرم اسلامی آن گونه که در جمهوری اسلامی ایران ظاهرشده اند بر ارزش هایی چون ایثار، شهادت طلبی، معنویت گرایی، عدالت باوری، حق گرایی و استقلال طلبی استوار است، به گونه ای که ضمن ایجاد تحول فرهنگی در سطح داخلی بر روند تحولات خودباوری دینی و بیداری اسلامی در حوزه پیرامونی خود نیز تأثیرگذار بوده است. واژگان کلیدی: قدرت نرم، قدرت سخت، فرهنگ، منابع اسلامی، اخلاق، خدامحوری، عدالت و جمهوری اسلامی ایران.

فسادآوری قدرت سیاسی امری بدیهی و پذیرفته شده در نظریات رایج سیاسی تلقی شده و اندیشمندان حقوق و سیاست نیز پیوسته در صدد اندیشیدن راهکارهایی به منظور مقابله با آن از طرق مختلف بوده اند. در این مقاله سعی شد به منظور نمایش مبنای قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در مقابله با فسادآوری قدرت سیاسی که ناشی از نوع نگاه اندیشه اسلامی به مفهوم قدرت سیاسی است، اقدام به بررسی مفهوم قدرت سیاسی در اندیشه رایج گشته و ضمن مشخص نمودن آثار مخرب ناشی از این نوع نگاه، تمایزات موجود در نگاه اسلامی به این مقوله را روشن نموده و با اشاره به مفهوم ولایت به عنوان مهمترین معادل قدرت سیاسی در اندیشه اسلامی، مبنای ممانعت از فسادآوری صاحبان قدرت سیاسی در حکومت اسلامی را در ماهیت قدرت یا ولایت موجود در اختیار آنها و همچنین مبنای اعطای آن به ایشان و نوع نگاهی که اندیشه اسلامی از مفهوم قدرت برای ایشان ایجاد می نماید جستجو نمود. این قدرت نرم علاوه بر مؤثر بودن در نظام حقوق داخلی، می تواند عاملی در جهت توسعه الگوی حکومتی اسلامی به ویژه در کشورهای اسلامی تلقی گردد. واژگان کلیدی: قدرت نرم، قدرت سیاسی، ولایت، فساد، جمهوری اسلامی ایران.

شرایط حاکم بر نظام جهانی در دهه های اخیر به سمتی رفته است که میزان و تعامل کشورهای جهان با نحوه بکارگیری ابزار دیپلماسی آنها ارتباط مستقیمی پیدا کرده است. وسایل ارتباط جمعی به عنوان یکی از ابزارهای دیپلماتیک مکانیسمی را برای دولت ها فراهم نموده تا با استفاده از آن به اعمال قدرت نرم در عرصه عمل اقدام ورزند. بنگاه سخن پراکنی بریتانیا(BBC) نیز از این امر مستثنی نبوده و حسب گفته ی وزارت خارجه بریتانیا یکی از محورهای اساسی کنونی دیپلماسی عمومی این کشور به حساب می آید. مقاله حاضر در پی آن است که با تحلیل موردی روایت در برنامه های کوک، صفحه دو و آپارات شیوه های برجسته سازی و انتشار موضوعات خبری در شبکه بی بی سی فارسی را نشان دهد. «تحلیل روایت» یکی از شیوه های تحلیل کیفی متون ارتباطی محسوب می شود که میراث مطالعات ادبی است و بر این مسئله تاکید دارد که هر امر واقعی در زندگی، دارای روایت های متعددی است که با توجه به روایتگر آن، گرایش خاصی را بیان می کند. مسئله تحلیل روایت در متون خبری و گزارشی رسانه ها می تواند به روشنی نشان دهد که رسانه های غربی چگونه با استفاده از تکنیک های روایت در خبر به دنبال دستیابی به اهداف خود هستند. واژگان کلیدی: رسانه ها، برجسته سازی، تحلیل روایت، بی بی سی.

قدرت نرم جذابیتی دارد که به واسطة آن جذابیت، جوامع و کشورها در وضعیت مخاطب گرفتن بدون درنگ به سمت آن گام بر می دارند. در واقع خواست عمومی آن کشورها و رفتار عملکردی آن ها بدون بهره گیری از زور و با تمایل درونی در جهت مزبور شکل می گیرد و به این ترتیب نظم عمومی آن کشور در جهت مورد نظر آن قدرت نرم تحویل پیدا می کند. می دانیم که تحولات عمومی کشورهای منطقه متأثر از خواست عمومی ملت های مسلمان آن برای استقرار حاکمیت اسلامی، کاملاً گنگ و مبهم است و البته ارزش های بنیادین قابل توجهی وجود دارد که این ملت ها تحقق آن را عملاً در ساحت های متفاوتی دنبال می کنند. با این وجود آنچه به طور نسبی توانسته است در کشاکش نظریات مختلف حکمرانی مطلوب برای این کشورها ایجاد جذابیت نماید، نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران است، علی الخصوص آرمان بزرگ وحدت کشورهای اسلامی (امت واحده) از بدیهیات آموزه های دینی محسوب می گردد که به دلایل متعددی از جمله توجه به نظریات دولت ملی با شکست مواجه شده است. در چنین شرایطی و درحالی که مدل های جهانی دیگر نیز الگوهای منطقه ای از وحدت را به عنوان ابزار توسعه و امنیت معرفی می کنند، نظم عمومی جمهوری اسلامی ایران به عنوان مدلی قابل بسط در تمامی کشورهای منطقه، جذابیت عملیاتی مبتنی بر بستر سرمایه انسانی موجود در منطقه را به دست خواهد داد که تحقق این آرمان را با اتکاء بر مفهوم دارالاسلام به عنوان مبناء فقهی (عامه و تشیعه) ارائه می دهد. واژگان کلیدی: امت اسلامی، دارالاسلام، نظم عمومی، قدرت نرم، حقوق اساسی، قانون اساسی جمهوری اسلامی.

هدف این تحقیق، شناسایی عوامل مؤثر بر الزامات حرکت از فناوری های سخت به سوی فناوری های نرم، ارائه این الگو (الگوی الزامات حرکت از فناوری های سخت به سوی فناوری های نرم) و نیز تشریح الزامات حرکت از فناوری های سخت به نرم در عرصه جنگ نرم می باشد. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری محقق مدیران، محققین و کارکنان یکی از سازمان های تحقیقاتی می باشد. ابزار سنجش، پرسش نامه بوده و میزان روایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ 92% برآورد شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که فناوری، نوآوری، منابع انسانی و مدیریت دانش، چهار مؤلفه اصلی فناوری های نرم را تشکیل می دهند که با استفاده از روش های آماری مورد تحلیل قرارگرفته و در نهایت الگوی الزامات حرکت از فناوری های سخت به سوی فناوری های نرم ارائه گردیده و الزامات حرکت از فناوری های سخت به سوی فناوری های نرم در تمامی مؤلفه ها بیان شده است. به جز دو متغیر فناوری و نوآوری و نیز نوآوری و منابع انسانی بین تمامی مؤلفه ها ارتباط دوسویه مشاهده می شود. واژگان کلیدی: فناوری های سخت، فناوری های نرم، جنگ نرم،، قدرت نرم دفاعی.

استعمار همانطور که در گذشته به معنای تضعیف و تسلط بر ملتی برای بهره برداری بیشتر از منابع آن ملت با ادعای کمک به پیشرفت و توسعه آن کشورها معرفی می شد، امروزه در قالبهای جدیدتری رخ می دهد. بعد از استعمار نو و استعمار فرانو، در اختیار گرفتن اطلاعات و روابط مجازی یک ملت به بهانه ارائه خدمات اینترنتی نوعی جدید و خطرناک استعمار است، که بایسته است آنرا«استعمار اطلاعاتی» نامید. در نوع کنونی از استعمار، کشورهای صاحب شرکتهای بزرگ ارائه دهنده سرویس های مبتنی بر فضای دیجیتال در سطح فراگیر جهانی، می کوشند در عوض خدماتی که در فضای دیجیتال ارائه می دهد، به وسیله مدیریت و بهره برداری از اطلاعات دیجیتال جوامع هدف، به استعمار جوامع هدف اقدام کنند. از همین طریق بهره برداری علمی و سو استفاده از ابداعات، کنترل نخبگان وتصمیم سازی برای ایشان، فروش اطلاعات اشخاص و کشورهای هدف، شناسایی و تعقیب کسانی که مخالف منافع کشورهای تامین کننده خدمات اینترنت هستند، کنترل فرهنگ و حتی زبان ملتها، ضربه اقتصادی، رقابت غیر متوازن اقتصادی و تحمیل خواست خود، دور زدن حاکمیت رسمی و مردمی و ارتباط گیری مشکوک و نظر سازی متناسب با خواسته های خود برخلاف منافع کشورهای در حال توسعه، از جمله تبعات وابستگی جوامع به خدمات دیجیتال در اینترنت است که ذیل عنوان «استعمار اطلاعاتی» می گنجد. در این مقاله ضمن معرفی «استعمار اطلاعاتی» و نقش گسترده آن به عنوان ابزار قدرت نرم، به صورت مطالعه موردی به تحلیل کمپانی گوگل اشاره می شود و بر ضرورت برنامه ریزی برای مدیریت اطلاعات کشور به عنوان بعدی مهم از سرمایه ملی، تاکید میشود. واژگان کلیدی: استعمار اطلاعاتی، وابستگی، فضای دیجیتال، گوگل، قدرت نرم.