پژوهش های مالی و رفتاری در حسابداری

مقررات حسابداری مبتنی بر این فرض استوار است که صاحبکاران به درخواست حسابرسان برای جمع آوری شواهد حسابرسی پاسخ داده و همکاری می کنند. معمولاً کارکنان حسابرسی نسبت به صاحبکار و کارکنان آن که در طول فرآیند جمع آوری شواهد حسابرسی با آن ها در تعامل هستند، ساعت های طولانی تحت محدودیت های زمانی و بودجه ای کار می کنند و معمولاً برای تمرکز بر منافع تجاری شرکت به جای تعهدات حرفه ای، فرهنگ سازی شده اند. بنابراین، کارکنان حسابرسی مستعد به خطر افتادن استقلال عملیاتی هستند و گروه مهمی برای مطالعه در بررسی رابطه حسابرس و صاحبکار به شمار می روند. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر تدوین الگوی بهینه تعاملات کارکنان حسابرس با صاحبکار در جمع آوری شواهد است. در این پژوهش برای شناسایی عوامل از مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان و در نهایت از ابزار پرسشنامه برای اعتبارسنجی و رتبه بندی این عوامل استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که 1. آشنایی حسابرسان با نرم افزارهای مورد استفاده در تهیه گزارش های مالی؛ 2. کاهش اضطراب کارکنان حسابرس؛ 3. سوابق کارکنان حسابرس؛ 4. توضیح واضح مسائل برای پرسنل صاحبکار از طرف کارکنان تیم حسابرسی؛ 5. ارائه مدارک و مستندات به موقع از طرف صاحبکار به حسابرس به ترتیب از اولویت بیشتری به عنوان عوامل موثر بر بهبود تعامل کارکنان حسابرسی با صاحبکاران برخوردارند. رابطه کارکنان حسابرس و صاحبکار به دلیل تعداد ذینفعان و افراد درگیر بسیار پیچیده است. با این حال، از آنجاکه این پیچیدگی در هسته فرآیند حسابرسی نهفته است، بررسی های بیشتری در مورد تعامل حسابرس و صاحبکار مورد نیاز است. یافته های این پژوهش می تواند به رفع پیچیدگی های تعامل بین کارکنان حسابرس و صاحبکار کمک کند.

گزارش های مالی باید بتواند اطلاعاتی منصفانه و غیرمتقلبانه را برای ذینفعان شرکت افشا و ارائه نماید. معمولاً تقلب در گزارش های مالی توسط افرادی انجام می شود که یا از نظر اخلاقی تمایل به ارتکاب تقلب دارند یا افرادی که اعتقادات اخلاقی خود را به دلیل فشار کنار گذاشته اند، این قبیل افراد تصمیم گیری خود را در ارائه گزارشگری مالی متقلبانه، منطقی نشان می دهند. هدف از انجام این پژوهش، بررسی تأثیر فشارهای اطاعت و انطباق بر ارائه گزارشگری مالی با در نظر گرفتن اثر تعدیل کننده انصاف است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش پژوهش، توصیفی - پیمایشی است و داده های مورد نیاز این پژوهش در سال 1400 گردآوری شده است. جامعه آماری این پژوهش مدیران مالی و رؤسای حسابداری شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. نحوه انتخاب نمونه بر اساس نمونه گیری تصادفی انجام شد که در نهایت به تعداد 271 پرسشنامه پاسخ داده شد و داده های بدست آمده در تحلیل های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. فرضیه های پژوهش با رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار PLS Smart مورد آزمون قرار گرفته است.

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر ترومای سازمانی بر کیفیت حسابرسی با نقش میانجی شخصیت های خودشیفته و ماکیاولی در حسابرسان است. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی از نوع توصیفی - پیمایشی می باشد. جامعه آماری پژوهش اعضای جامعه حسابداران رسمی ایران در سال 1402 بوده که با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری در دسترس تعداد 318 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه استاندارد می باشد که روایی و پایایی آن بررسی و مورد تائید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها، در قالب آمارهای توصیفی و استنباطی با به کارگیری مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزارهای آماری اس پی اس اس و اسمارت پی ال اس صورت گرفت. نتایج پژوهش نشان می دهد که ترومای سازمانی بر کیفیت حسابرسی تاثیر منفی و معنادار و بر شخصیت های خودشیفته و ماکیاولی حسابرسان تاثیر مثبت و معنادار دارد. هم چنین نتایج نشان داد که شخصیت های خودشیفته و ماکیاولی حسابرسان تاثیر منفی و معنادار بر کیفیت حسابرسی دارند و نقش میانجی قوی و تشدیدکننده را بین ترومای سازمانی و کیفیت حسابرسی ایفا می کنند. نتایج پژوهش گویای اهمیت ویژه ترومای سازمانی و اثرات مخرب آن در سازمان ها و موسسات حسابرسی است که توجه ویژه مسئولان این حوزه را می طلبد تا از بروز شخصیت های تاریک در سازمان جلوگیری شده و این امر به اعتلای حرفه حسابرسی و کیفیت حسابرسی بیافزاید.

از آنجایی که کار در حرفه ی حسابرسی، یک کار تیمی و گروهی است توانائی رهبری تیم های حسابرسی توسط شرکاء و مدیران به منظور بهبود کیفیت حسابرسی مؤثر است. همچنین طبق نظریه تنوع نیروی کار، فرهنگ تنوع رهبران از منظر ترکیب ویژگی های مختلف همچون سن، تجربه و نژاد، نقش بسزایی در افزایش کیفیت حسابرسی دارد. از این رو هدف این پژوهش بررسی تأثیر توانائی رهبری حسابرسان بر کیفیت حسابرسی با در نظر گرفتن تنوع رهبری حسابرسان می باشد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها، توصیفی پیمایشی با مدل یابی معادلات ساختاری می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه شرکاء و مدیران شاغل در سازمان حسابرسی یا مؤسسه های حسابرسی خصوصی در کشور ایران طی سال 1401 هجری شمسی می باشد.که طبق آمار اعلامی در سایت جامعه حسابداران رسمی ایران تعداد این اعضاء 1781 نفر می باشند. همچنین بر اساس فرمول کوکران تعداد 316 نفر به عنوان نمونه و به روش تصادفی انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استاندارد دارای 46 سؤال و طیف لیکرت 5 سطحی استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل توصیفی و استنباطی داده های جمع آوری شده و آزمون فرضیه ها از مدل یابی معادلات ساختاری (SEM) به روش حداقل مربعات جزئی (PLS) با نرم افزارهای SPSS 26 و Smart PLS استفاده شده است. پس از انجام آزمون های اعتبارسنجی، نتایج آزمون فرضیه ها حاکی از آن است که توانائی رهبری حسابرس بر کیفیت حسابرسی اثر مثبت و معناداری دارد. همچنین تنوع رهبری حسابرسان در محیط کار اثر توانائی رهبری بر کیفیت حسابرسی را تعدیل و افزایش می دهد.

عملکرد مالی یکی از معیارهای ارزیابی عملکرد شرکت ها می باشد که بر اساس میزان سود کسب شده توسط شرکت در یک دوره مالی نسبت به ارزیابی شرکت اقدام می نماید. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر عملکرد اجتماعی شرکت بر عملکرد مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با تاکید بر نقش تعدیلگری احساسات سرمایه گذار بوده است. در این مسیر 121 شرکت با استفاده از روش حذف سامانمند به عنوان نمونه نهایی پژوهش انتخاب و داده های مورد نیاز در طی سال های 1393 تا 1400 از این شرکت ها گردآوری گردید. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و نوع تحلیل آماری، توصیفی- همبستگی بوده است. نتایج بیانگر این بوده است که احساسات سرمایه گذار بر عملکرد مالی تاثیر مثبت و معنی داری داشته است. همچنین تاثیر عملکرد اجتماعی شرکت بر عملکرد مالی بصورت مستقیم و معنی دار مشاهده گردیده است. در نهایت یافته های پژوهش نشان داد که احساسات سرمایه گذار باعث تقویت تاثیر عملکرد اجتماعی شرکت بر عملکرد مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران گردیده است.

هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر سواد مالی بر رفتار مالی حسابرسان ارشد مالیاتی با در نظر گرفتن نقش میانجی جامعه پذیری مالی می باشد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت در زمره تحقیقات توصیفی و از نظر نوع همبستگی می باشد. با مراجعه به قسمت منابع انسانی اداره کل امور مالیاتی استان اصفهان؛ تعدادجامعه آماری پژوهش مشتمل بر کلیه حسابرسان ارشد مالیاتی اصفهان و شاهین شهر و میمه به تعداد450 نفر اعلام گردید.براین اساس حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران به تعداد207 نفر انتخاب شدند که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای مدنظر قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه 43 سوالی در بخش های جامعه پذیری مالی با 9 سوال، سواد مالی با 11 سوال و رفتار مالی با 23 سوال بوده که روایی آن به شیوه صوری و سازه ای تایید شده و پایایی آن نیز بر اساس آلفای کرونباخ به مقدار 83/0 تایید گردیده است. داده های گردآوری شده بر اساس تحلیل مسیر معادلات ساختاری در نرم افزار AMOS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که سواد مالی حسابرسان ارشد مالیاتی بر رفتار مالی حسابرسان اثرگذار بوده است. همچنین نتایج آزمون سوبل بیانگر آن بود که سواد مالی بر رفتار مالی با نقش میانجی جامعه پذیری مالی، تأثیر دارد.

این پژوهش با هدف، طراحی مدل ساختاری عوامل موثر بر تصمیم به ترک شغل حسابداران در سازمان های بخش دولتی انجام شده است. روش پژوهش به صورت آمیخته کیفی و کمی بود. به این شکل که ابتدا داده های پژوهش به وسیله مصاحبه جمع آوری شدند و سپس بر اساس آن، پرسش نامه طراحی شد و در بین اعضای نمونه توزیع شد. جامعه آماری پژوهش شامل خبرگان، اساتید و متخصصین حوزه حسابداری در سازمان های بخش دولتی بودند که تعداد مصاحبه شوندگان حدود 16 نفر بود. روش نمونه گیری به صورت گلوله برفی بود. داده های اولیه به شیوه مصاحبه گردآوری شدند. مطابق فرایند روش شناختی، طی سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی، کدهای مرتبط با موضوع مشخص شدند؛ سپس به شیوه مقایسه مداوم از دل چندین کد، یک مفهوم استخراج شد و به همین شیوه سایر کدها نیز به مفاهیم تبدیل شدند تا در نهایت 19 مقوله و 100 مفهوم به دست آمد. در مرحله بعد، شاخص های بدست آمده در قالب پرسشنامه طراحی شد و بین جامعه آماری دوم یعنی فعالان و شاغلین حوزه حسابداری حاضر در سازمان های بخش دولتی که در دسترس بودند تعداد 385 پرسشنامه تکمیل شده جمع آوری گردید و داده های بدست آمده در بخش کمی پژوهش مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و یافته های پژوهش نشان داد که مقوله دارای اهمیت بالا، شامل ضریب مسیر عوامل راهبردها بر پیامدها برابر با 45/0 بوده است در نهایت نتایج نشان از معناداری روابط و اجزای مدل ارائه شده داشت