شاهد اندیشه

تفکرات عاشورایی مهمترین راهبرد رزمندگان اسلام در مواجهه با عوامل غیریت ساز است. این مفهوم مجموعه ای از اندیشه ها و سبک زندگی جهادی امام حسین(ع) در گستره دین محمدی است و اصول رفتاری امام و اصحاب او را در عرصه های جدال با مخالفان شریعت به منصه ظهور گذارده است. مطالعه این ظرفیت، دستاورد عزت، قوت و سعادت جامعه بشری را در بر دارد. مطلب حائز اهمیت، شناخت تأثیرات چنین تفکراتی بر رزمندگان دفاع مقدس است. فایده این شناخت، یافتن هویت جهادی برگرفته از اندیشه عاشورایی است. سعی پژوهش پیش رو آن است که شاخصه های عاشورایی را در رمان«باغ بهشت» با استفاده از روش گفتمانی «ارنستو لاکلاو» تحلیل محتوا کند. این روش، پیوند خردمندانه مؤلفه ها را برای خلق هویت جهادی به مخاطب منعکس می سازد. یافته ها نشان می دهد عملکرد عاشورایی رزمندگان، ضمن تشکیل فضای انسان ساز، مقاومتی را ایجاد کرده است که ثبات آن، دستاورد استقلال و امنیت کشور را نیز به دنبال خواهد داشت.

سینما پدیده ای است که مسأله جذابیت و تأثیرگذاری آن همواره مورد توجه محققان قرار داشته و این امر در معرفی و عمق بخشی به ابعاد مختلف فرهنگی بسیار استفاده می شود؛ که یکی از ابعاد خاص ایران موضوع دفاع مقدس است. با این حال به رغم اهمیت موضوع دفاع مقدس و نیز ظرفیت های سینما در تأثیرگذاری، شاهد عدم اثربخشی مطلوب آن در جامعه هستیم. چرا که تحقیقات بیانگر کاهش اقبال عمومی به این گونه فیلم ها در قیاس با سایر ژانرهای سینمایی به خصوص بین جوانان است. این مقاله با رویکرد توصیفی تحلیلی و با روش پیمایشی به دنبال رتبه بندی عوامل مؤثر بر تقاضای سینمای دفاع مقدس در جوانان است. بنابراین، جامعه آماری این پژوهش جوانان بالای 18 سال و آشنا با مباحث سینما بودند که براساس فرمول کوکران، ۲۱۲ نفر از دانشجویان مدرسه هنری حوزه انقلاب اسلامی برای نمونه انتخاب شدند. نتایج حاصل، عوامل مؤثر بر تقاضای سینمای دفاع مقدس را در سه طبقه «عوامل درونی فیلم»، «عوامل بیرونی فیلم» و «عوامل محیطی» تقسیم کرد. درمجموع می توان بیان داشت که عوامل درونی در دست فیلمسازان، مؤثرترین عامل بر تقاضای فیلم های دفاع مقدس هستند.

ویژگی رسانه های تصویری، مبلغین دینی را بر آن داشته تا از این عامل ارتباطی در رساندن پیام و متاثر نمودن مخاطبان به نحو مطلوب استفاده نمایند. اﻓﺮاد مختلف ﺟﺎﻣﻌﻪ، اﻋﻢ از ﺑﺰرﮔسال، نوجوان و کﻮدک، در ﻣﻌﺮض ﺗﺄﺛیﺮات تلویﺰیﻮن ﻗﺮار دارﻧﺪ و فیلم های مستند به عنوان گونه ای از فیلم می توانند بر ذهن و رفتار مخاطبان تاثیرگذار باشند. این مقاله با هدف بررسی اثرگذاری مستند روایت فتح بر التزام دینی مخاطبان صورت پذیرفته است و مذهب به عنوان پیام و رسانه به منزله حامل و ناقل پیام به سوی مخاطب در نظر گرفته شده است. در این راستا برای گردآوری داده ها، از پرسشنامه ساخته شده توسط محقق استفاده شده است. جامعه آماری مورد نظر شامل کلیه دانش آموزان دختر دوم دبیرستان های غیرانتفاعی و با استفاده از فرمول کوکران به عنوان حجم نمونه به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده است. نتایج حاصل نشان داد که مستند روایت فتح بر التزام دینی مخاطبان موثر است.

در طول تاریخ بشر همیشه ستمکاران و ستم دیدگانی بوده و هستند و در تعالیم الهی پیامبران (علیهم السلام)، امر به کمک و حمایت از مظلوم و مقابله با ظالم و ستمگر و طاغوت به عنوان اصل اساسی حرکت دعوت پیامبران (علیهم السلام) شناخته شده است. ضرب المثل چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است یا به ما چه ربطی دارد و امثال آن از اعتبار لازم برخوردار نبوده؛ بلکه احادیث اسلامی، بنی آدم را همه اعضای یک پیکر می داند. پژوهش پیش رو با بازخوانی برخی از آیات و روایات، همچون آیه اذن به جهاد برای مظلومان و قاعده فقهی تعظیم شعائر و نفی سبیل و حدیث مشهور وجوب اهتمام به امور دیگران، درصدد اثبات این معنا است که حمایت و دفاع جمهوری اسلامی ایران از ملت های مظلوم دنیا و ازجمله کشورهای اسلامیِ مورد تجاوز و ستم مستکبران و تروریست ها قرار گرفته، از چه پشتوانه های فقهی و شرعی، برخوردار است. است

تمدن اسلامی درواقع بیان کننده فرهنگ، تاریخ، سنن و باورهای دینی مسلمین می باشد که ریشه در تعالیم قرآنی و توحیدی دارد. . بطور کلی این تمدن طی پانزده قرن با افت و خیزهایی مواجه بوده است که در شکوفایی مجدد آن، انقلاب اسلامی ایران و بنیانگذاری یک نظام اسلامی جایگاهی ارزشمند و تعیین کننده ای داشته است. از طرفی دیدگاه ها و نظرات ارزشمند امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری(مدظله العالی) یک خلاء تئوریک چندقرنه را در تمدن اسلامی پر کرده و شخصیت و برجستگی تازه ای به «تمدن اسلامی» بخشیده است. این تمدن نوین اسلامی از دیدگاه ایشان دارای مولفه و شاخص هایی همچون بینش توحیدی، کرامت انسانی، علم و معرفت، عدالت گستری، آزادی، استقامت و پایداری، استقلال سبک زندگی و عزت می باشد ؛ همچنین راهکارهای دستیابی به آن عبارتند از ایمان، پرهیز از سطحی نگری ، بازگشت به اسلام، استفاده بهینه از ظرفیت نخبگان و دانشمندان، تحول در علوم انسانی، پرهیز از غرب گرایی، تلاش حاکمیت، خودباوری، داشتن نگاه قرا ملی و فرامرزی بررسی گذشته تمدن اسلامی ، داشتن جهان بینی کامل و تحول نگاه به علم، شناسایی مولفه های تمدن رقیب، داشتن فقه پویا . در حقیقت این موارد می تواند جامعه را به جاده ی اندیشه و اندیشه ورزی در فائق آمدن بر مشکلات سیاسی عصر جدید یاری و زمینه ی ایجاد تعالی تمدن نوین اسلامی گردد.

یکی از عوامل مهم و بسیار تأثیرگذار در مهندسی فرهنگی کشور، روشن سازی جایگاه دین در مهندسی فرهنگی است. تعیین معنای دین و فرهنگ، قلمرو دین و فرهنگ و خاستگاه این دو از مهمترین مباحثی است که به کشف رابطه دین و فرهنگ کمک می کند در عصر حاضر با تحولات و پیشرفت های صورت گرفته اندیشمندان و جامعه شناسان در تمام جوامع بشری این نیاز را احساس کرده اند که فرهنگ فردی و اجتماعی مانند سایر علوم نیاز به برنامه ریزی و مهندسی دارد. زندگی اجتماعی و توجّه به روح جامعه و ترویج فرهنگ ایثار یکی از اساسی ترین تعلیمات قرآن است. هدف از این پژوهش بایسته های مهندسی فرهنگ در جامعه از منظر قرآن و روایات با تاکید بر فرهنگ ایثار است. پژوهش حاضر به روش توصیفی نگارش شده و اطلاعات آن به روش کتابخانه گردآوری شده است و یکی از نتایج این مقاله این است که برای داشتن جامعه قرآنی با فرهنگ ایثار باید فرهنگ به صورت کاملا مهندسی شده توسط دولت برنامه ریزی گردد و با اجرای برنامه های مدون موجب سرلوحه قرار گرفتن آموزه های قرآن و سنت در زمینه ایثار در تمامی زندگی و امور اجتماعی قرار گیرد.

امروزه تلویزیون در اکثر نقاط جهان تبدیل به الگوی رفتاری خانواده شده است و افراد خانواده بخشی از معیارهای صحبت و رفتار فردی و اجتماعی خود را از خلال برنامه های ارائه شده تلویزیونی بدست می آورند. این رسانه می تواند در پیدایش عادات تازه، تغییر رفتار و هویت از جمله هویت دینی مخاطبان، نقش مهمی ایفاء کند. این پژوهش، با هدف بررسی رابطه میان میزان آشنایی، مشاهده و رضایتمندی زنان از سریال های تلویزیونی در ماه رمضان با هویت دینی آنان به انجام رسیده است. روش پژوهش ؛ پیمایشی و ابزار اندازه گیری پرسشنامه است. جامعه آماری تحقیق شامل مادران فرهنگی (مربیان) منطقه 14 شهر تهران و نمونه مورد بررسی براساس محاسبه فرمول کوکران 384 نفر است. نتایج تحقیق نشان می دهد میان تماشای برنامه های تلویزیونی ماه رمضان و هویت دینی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین شواهد بیانگر این است که بین متغیرهای میزان آشنایی؛ میزان رضایتمندی و میزان مشاهده برنامه های تلویزیونی با هویت دینی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد.