گردشگری شهری

شهرهای مقصد گردشگری شهرهایی هستند که اقتصاد خانوار در اکثر آن ها وابستگی شدیدی به جذب گردشگر دارد؛ به طوری که بسیاری از مشاغل شکل گرفته در این شهرها، به طور مستقیم یا غیرمستقیم، نیازهای گردشگران را برآورده می کنند و از این طریق خانوار ها به امرار معاش می پردازند. به منظور ایجاد بستر مناسب توسعه گردشگری پایدار شهری، به ویژه در شهرهای مقصد گردشگری، حکمرانی خوب شهری و نزدیک شدن به شاخص های آن ضرورتی تردیدناپذیر است. هدف این تحقیق شناخت جامع میزان اهمیت حکمرانی خوب شهری و ارزیابی عملکرد شاخص های حکمرانی خوب شهری در شهر تنکابن، به عنوان یکی از شهرهای مقصد گردشگری، است. روش تحقیق و گردآوری مطالب از نوع پیمایشی و تحلیلی مبتنی بر پرسش نامه است که پس از تأیید روایی پرسش نامه، در اختیار کارشناسان برجسته مهندسان مشاور و اعضای گروه تخصصی شهرسازی نظام مهندسی استان مازندران و همچنین استادان صاحب نظر دانشگاه مازندران، با شرط داشتن تحصیلات دانشگاهی کارشناسی ارشد یا دکترا در زمینه مدیریت شهری، برنامه ریزی شهری و سایر رشته های مرتبط با امور شهری، قرار گرفت. برای تحلیل آماری از روش IPA استفاده شد. مهم ترین شاخص با کمترین عملکرد، شاخص مشارکت شهروندان تعیین شد که سنگ بنای حکمرانی خوب شهری به منزله روش مدیریت مشارکتی است. شاخص امنیت نیز بالاترین عملکرد را در این شهر داشت. درنهایت، نتیجه گیری شد که شاخص های حکمرانی خوب شهری، با وجود اهمیت بالای آن ها، عملکرد پایینی در مدیریت شهر تنکابن داشت که راهکارهایی به منظور ارتقای آن ارائه شد.

گردشگری، به منزله فعالیتی که در دنیای امروزی توان اثرگذاری بر فرایند توسعه متوازن و خردورزانه را در همه دنیا به نمایش گذاشته، مورد توجه گروه وسیعی از سیاست گذاران و برنامه ریزان نظام های سیاسی و مدیران اجرایی در کشورها و شهرهای مختلف قرار گرفته است. در این پژوهش، به بررسی و تحلیل موانع توسعه گردشگری در شهرستان مهاباد پرداخته شده است. این پژوهش براساس نوع هدف، کاربردی و روش تحقیق در آن توصیفی تحلیلی است. همچنین، شیوه گردآوری داده ها نیز اسنادی پیمایشی است. برای تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات، پرسش نامه ای تدوین و در چند بعد در زمینه توسعه گردشگری و موانع توسعه گردشگری بین گردشگران وارد شده به مهاباد توزیع شد. نتایج بیانگر آن است که موانع قانونی، اقتصادی و کالبدی، طبیعی و جغرافیایی سه مشکل جدی در توسعه گردشگری شهری شهرستان مهاباد است. موانع قانونی (آیین نامه ها و مقررات) مهم ترین مانع در توسعه گردشگری شهری شهرستان مهاباد است. پس از آن، به ترتیب موانع کالبدی، طبیعی و جغرافیایی، موانع اقتصادی، موانع آموزش و زمینه سازی، موانع فرهنگی و فقدان جاذبه های کافی به ترتیب مهم ترین موانع توسعه گردشگری و جذب گردشگر شهری مهاباد است.

کشورها،به خصوصدرکشوهایروبهتوسعه، نقشفعالومؤثریایفامی کند. شهرهاجاذبه های گردشگریفراوانیدارندوهموارهگردشگرانزیادیرابهسویخودجذبمی کنند.بنابراین،توسعهگردشگریشهریپایدارومدیریتخردمندانهآن،نیازمندبرنامه ریزیاست. شهرهایمرزیبااستفادهازمزیتنسبیخود بهکانون های جدیدجذبگردشگرورونقاقتصادمحلیتبدیل شده اند. شهر بانه، طییکدهه اخیر،باتوجهبه بازارچه هایمرزی فراوانش،مقصدبسیاریازگردشگرانبودهاست. روش پژوهش توصیفی تحلیلی است و داده ها با استفاده مطالعات کتابخانه ای و پیمایشی گردآوری شده و در نرم افزار Spss تجزیه و تحلیل شده اند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار های توصیفی و استنباطی (Tتک نمونه ای، آزمون فریدمن و...) استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد، نقش گردشگری شهری در زمینه های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در توسعه شهر بانه معنادار است. ایجاد اشتغال و درآمد در زمینه اقتصادی، افزایش سطح آگاهی شهروندان و استاندارد های زندگی در زمینه اجتماعی، بهبود الگوی معماری شهر و مقاوم شدن خانه ها و بهبود فضای سبز در زمینه زیست محیطی از آثار مثبت گردشگری در شهر بانه اند. از آثار منفی گردشگری شهری در شهر بانه نیز می توان به افزایش قیمت زمین و مسکن، و هزینه اجاره بها در زمینه اقتصادی؛ ازدحام و شلوغی، و افزایش ناهنجاری ها در زمینه اجتماعی؛ و گسترش کالبدی فضایی شهر و آلودگی صوتی و زیست محیطی اشاره کرد.

گردشگری پزشکی موضوعی کاملاً جدید است. این نوع گردشگری با مداخله مستقیم مسائل پزشکی ارتباط دارد و انتظار می رود نتایج چنین مسافرت هایی اساسی و طولانی مدت باشد. گردشگری پزشکی امروزه صنعتی جهانی با دامنه وسیعی از ذی نفعان، شامل واسطه ها، ارائه دهندگان مراقبت سلامت، بیمه ها و ایجادکنندگان وب سایت هاست. در این مقاله، تلاش شد عوامل مؤثر بر انتخاب کلان شهر مشهد جهت درمان از دیدگاه گردشگران پزشکی بررسی شود. روش تحقیق در این مطالعه، از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی تحلیلی است و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات هم به صورت آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار) و استنباطی (تحلیل عاملی و آزمون T تک نمونه ای) انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق، شامل گردشگران حاضر در شهر مشهد، که براساس برآوردها در سال 1393 حدود 13 هزار نفر است، طبق فرمول کوکران تعداد نمونه لازم 80 نفر به دست آمد. با توجه به یافته های تحقیق، میزان کیفیت خدمات درمانی با آماره 9/16 درصد بیشترین تأثیر را بر انتخاب این شهر جهت درمان از سوی گردشگران پزشکی داشته است. همچنین بر پایه آزمون T تک نمونه ای اختلاف معناداری بین میانگین عوامل و میانه نظری 3 در شهر مشهد از دیدگاه گردشگران وجود دارد که بیانگر اثرگذاری درخور ملاحظه این عوامل در انتخاب این شهر برای درمان است. با توجه به یافته ها، راهکارهایی شامل احداث شرکت های خدمات گردشگری پزشکی، اطلاع رسانی در مورد گردشگری پزشکی از طریق رسانه های ارتباط جمعی (تلویزیون، ماهواره، اینترنت و...)، ایجاد هماهنگی بین سازمان های متولی امر گردشگری و پزشکی و... پیشنهاد شده است.

امروزه، گردشگری از معدود بخش های خدماتی است که فرصت های مناسب را برای تجارت فارغ از میزان توسعه یافتگی آن ها فراهم آورده است. به گونه ای که از گردشگری به صنعت تعبیر شده و بعد از صنعت نفت و خودرو سومین صنعت درآمدساز جهان شناخته می شود. گردشگری سلامت نیز یکی از رشدهای پرسرعت را در صنعت گردشگری دنیا دارد. ایران، با وجود قابلیت های زیادی که در زمینه مذکور، به ویژه گردشگری درمانی، به دلیل کیفیت مناسب درمان و پایین بودن هزینه درمان دارد، می تواند بخش مهمی از این بازار را به خود اختصاص دهد. شهر یزد به رغم محدودیت های اقلیمی و وجود مرکزیت در کشور زمینه مساعدی در خصوص پیشرفت های خدمات درمانی ایجاد کرده و در زمینه پزشکی در حد بالایی ارائه سرویس دهی می کند. بنابراین، با توجه به این موضوع و با تدوین برنامه ای جامع می توان این شهر را در زمینه گردشگری درمانی در سطح جهانی مطرح کرد. هدف این پژوهش ارزیابی تأثیر ظرفیت های خدماتی فضایی مراکز درمانی بر میزان گردشگران درمانیدر شهر یزد و شناسایی وضعیت آن در جهت توسعه پایدار شهر یزد است. مطالعه حاضر، توصیفی تحلیلی است که به صورت پیمایشی اجرا شده است. با پژوهش های میدانی مشخص شد درصد بالایی از افراد بستری در مراکز درمانی غیربومی اند که بیانگر فرصتی مناسب در زمینه مذکور در شهر یزد است. همچنین، با استفاده از آزمون T و نتایج حاصل از پرسش نامه، این نتیجه حاصل شد که میان گردشگران درمانی و ظرفیت های خدماتی فضایی رابطه معناداری وجود دارد و درنهایت در این زمینه پیشنهادهای لازم مطرح شد.

امروزه، گردشگری به پدیده ای تأثیرگذار در اقتصاد جهانی تبدیل شده است؛ به طوری که براساس آمار و ارقام منتشره از سوی سازمان جهانی گردشگری در هزاره جدید به بزرگ ترین منبع درآمد جهانی تبدیل شده است. از این رو، برنامه ریزیوتوسعه گردشگریبه منزلهیکیازمنابعبسیارمهمکسب درآمدوایجاداشتغال،کهتأثیراتاجتماعی، فرهنگیوزیست محیطیفوق العاده اینیزدارد،به منزلهیکنیازمطرحمی شود. بنابراین، در این مقاله به ارزیابی و تدوین استراتژی های توسعه پایدار گردشگری با توجه به قوت ها، ضعف ها، فرصت ها، تهدیدها و تعیین موقعیت استراتژیک بخش گردشگری شهرستان بانه پرداخته شده است. روش پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و ماهیتأ از نوع توصیفی تحلیلی مبتنی بر مشاهدات میدانی، آرای مردم، برنامه ریزان و گزارش های مستند ارگان ها و سازمان های مربوطه، داده ها و اطلاعات پایه جمع آوری و طبقه بندی شدند. همچنین جامعه آماری پژوهش حاضر سیصد نفر از مردم، برنامه ریزان و نهادهای دولتی است که با روش نمونه گیری هدفمند و تصادفی ساده انتخاب شده اند. در تحلیل داده ها نیز از ابزارهای تحلیلی  IEA , SWOT استفاده شده است. در فرایند تحقیق، ضمن بررسی ها و اطلاعات جمع آوری شده، یافته ها با استفاده از ابزار SWOT طبقه بندی و جمع آوری شده است. در نهایت نیز، با استفاده از ابزار IEA، موقعیت استراتژیک بخش گردشگری شهرستان بانه تعیین شد. نتایج نشان می دهد که بخش گردشگری شهرستان بانه در راستای توسعه پایدار گردشگری به لحاظ محیط درونی با ضعف های زیاد و به لحاظ محیط بیرونی با تهدیدهایی روبه رو است که در صورت اتخاذ استراتژی های تدافعی (WT) می توان به نتایج مطلوبی رسید.