دانش مرمت و میراث فرهنگی

پارالویید B72 فرم تجاری کوپلیمری از متیل اکریلات و اتیل متا اکریلات است که به طور گستردهای در مرمت آثار تاریخی از آن استفاده شده است. با توجه به استفاده وسیع آن در مرمت آثار چوبی در ایران تاثیرات این ماده در چوب مورد بررسی قرار گرفت. تحقیقات نشان دهنده تاثیرات متنوع این ترکیب در آثار مدفون و ساختارهای چوبی معماری می باشد. البته تغییرات متفاوت ساختارهای تشکیل دهنده چوب تاثیر زیادی بر نتایج استفاده از پارالویید خواهد داشت. ایجاد جمع شدگی در ساختار سلولی، تخریب ساختار پلیمر در طول زمان و ایجاد تغییرات در خصوصیات ماده چوب از موارد محدود کننده استفاده و تاثیرات استحکامی مطلوب و کیفیات چسبندگی مناسب از جمله تاثیرات مثبت این ترکیب به شمار رفته ند. بر اساس بررسی ها و مقایسه های انجام شده، استفاده از پارالوییدB72 در آثار کوچک نسبتا مطلوب قلمداد شده و در آثار حجیم و در ساختارهای معماری نامناسب تلقی گردیده است و در صورت استفاده، اصلاح ویژگی های رزین با افزودنی ها و استفاده از حلال های مخلوط پیشنهاد می شود.

در این مقاله پس از نگاهی گذرا بر تاریخچه نقاشی پشت شیشه در جهان و ایران، به معرفی مواد به کار رفته، چگونگی آماده سازی و اجرای این نقاشی، همچنین کاربرد روش دستگاهی ( IBA ) برای شناخت اجزاء و ساختار این اثر اشاره گردیده است. در ادامه به آسیب های فیزیکی و شیمیایی مربوط به این نقاشی پرداخته شده است. از این رو برای حفظ و مرمت این آثار، مراحل عملی مانند مستند نگاری، استحکام بخشی، وصالی، بازسازی و تثبیت نهایی شرح داده شده؛ مزایا و معایب مواد بکار رفته ای مانند استحکام بخش ها، ضدآفت ها، پاک کنند ها، چسب ها و روش به کارگیری آنها معرفی گردیده است . سپس با توجه به موارد بالا بهترین مواد و روش ها مطابق با اصول حفاظتی و مرمتی برای نقاشی پشت شیشه توصیه گردیده است .

کاخ چهل ستون از جمله مهم ترین بناهای عصر صفویه در اصفهان است که به واسطه ی تزئینات بسیار زیاد و متنوع آن به موزه ی تزئینات معماری معروف شده است. در این عمارت موزه ی تاریخی- تزئینی ای از سال 1327شمسی تا به حال برقرار است که در آن آثار ارزشمندی از دوره-های مختلف هنر ایران نگهداری می شود. از جمله این آثار نفیس و گران بها دو مجموعه قاب کاشی منقوش به نگارگری می باشند که تا چندی قبل در انبار موزه نگهداری می شدند و امروزه پس از مرمت در فضای داخلی کاخ موزه ی چهل ستون به نمایش در آمده اند. با توجه به آنکه هیچگاه در فضای داخلی کاخ چهل ستون در حالت اصیلش از کاشی و بویژه قاب کاشی های منقوش استفاده نشده و تنها مابین سال های 1327 تا 1357 به سبب اشتباهی تاریخی یک مجموعه کاشی منقوش طراحی، ساخت و بر بدنه ی جرز غربی سالن اصلی نصب گردیده است. بررسی شیوه ی حفاظت این دو مجموعه کاشی و انتخاب تدبیری جهت معرفی بهتر آن ها با توجه به عدم سابقه تاریخی وجود هر نوع کاشی در فضای داخلی کاخ، از مهمترین مسائل مربوط به نمایش این آثار است. نوشته ی حاضر با تأیید و یادآوریِ اهمیت «مطالعات تاریخی و تطبیقی» در مرمت، به بررسی دو مجموعه ی قاب کاشی تصویری موزه ی چهل ستون با توجه به مدارک موجود و ارائه راهکار مناسب جهت به نمایش گذاشتن آنها اختصاص دارد.

نحوه برخورد با یادمان ها نباید به گونه ای باشد که یادمان ها را در حد یک اثر هنری مدرن پایین بیاورد و به اعتبار آنها لطمه بزند. یادمان ها به دو گروه کلی یادمان های عمدی و غیر عمدی تقسیم می شوند که اهمیت یادمان های عمدی به وسیله سازندگانشان تعیین می شود. مرمت یادمان ها باید به گونه ای باشد که کارکردهای درونی و معانی سمبلیک درون آنها را از بین نبرد و همچنین باید به میراث معنوی موجود در یادمان ها هم توجه خاص شود زیرا یادمان ها نمایندگان جامعه هستند. یادمان ها توسط یونسکو و سیستم های سایتهای میراث جهانی و توریسم جهانی قانون گذاری می شوند. در زمینه مرمت یادمان ها دو منشور اساسی بورا و ونیز وجود دارند که می توانند راهکارهای درستی را در امر حفاظت از یادمان ها در اختیار بگذارند. یادمان ها به علت قدرت سمبلیکی که دارند همواره در معرض آسیب های مختلف مخصوصاً واندالیسم و تروریسم قرار دارند مانند یادمان بودا در بامیان و برج های مرکز تجارت جهانی نیویورک. پدیده توریسم ارتباط تنگاتنگی با یادمان ها دارد که منجر به تعریفی از یادمان های عمدی چه از لحاظ مفهوم و چه از لحاظ کارکردهای اجتماعی، فلسفی و سیاسی می شود.

این مقاله، به بررسی ساختار و ویژگی های نانوذرات مغناطیسی در ترکیب با ژل های شیمیایی و کاربرد آن ها در حفاظت از میراث فرهنگی می پردازد. نانوذرات مغناطیسی زمانی که همراه با پلیمرهای آکریلامید اتیلن اکساید به کار می روند، ساختار اسفنج مانندی را به وجود می آورند که می تواند با میکروامولسیونهای روغن- آب بارگیری شده و با ایجاد سیستمی ژل مانند و دارای قدرت مغناطیسی به عنوان یک هیدروژل پایدار مورد استفاده های گوناگون قرار گیرد. این سیستم مغناطیسی می تواند در موارد خاص به همراه شوینده ها و حلال های گوناگون به کار رود. این سیستم همچنین می تواند از شوینده ها و حلال های به کار رفته پاکسازی شده و بعد از خشک شدن مجدداً مورد استفاده قرار گیرد. در این مقاله کاربرد این سیستم در زمینه ی حفاظت از میراث فرهنگی مورد مطالعه قرار گرفته است.

بنابر پیشنهاد ایکوموس (ICOMOS) در سال 1983، یونسکو 18 آپریل را به عنوان روز جهانی آثار و محوطه ها نام گذاری کرد. این مناسبت موقعیتی مناسب برای افزایش آگاهی عمومی درباره تنوع میراث جهانی و تلاش های لازم برای حمایت، محافظت و هم چنین جلب توجه نسبت به آسیب پذیری این آثار به وجود می آورد. سال هاست که پیشنهاد تأکید بر موضوعی خاص در این موقعیت از سوی ایکوموس مطرح می گردد. این مطلب به اعضا و کمیته های ما اجازه می دهد تا به منظور بالا بردن آگاهی عمومی درباره میراث فرهنگی در بین عموم، مالکان و یا مراجع صاحب صلاح عمومی با ارتباط دادن یک موضوع جهانی به واقعیت های ملی یا منطقه ای به فعالیت، برگزاری کنفرانس، سمینار و یا دیگر رویدادها بپردازند. پیشاپیش از پیش قدمی شما سپاسگذاریم و خواهشمندیم هر چه زودتر دبیرخانه ایکوموس را در جریان فعالیت های مد نظر خود برای روز 18 آپریل بگذارید و هم چنین به تسهیم نتایج برآمده(برنامه، مشارکت، نشریات) بپردازید. این امر به توزیع و جمع آوری اطلاعات و نتایج کلیه فعالیت های شما از جانب ما کمک می کند که این خود گواهی بر سرزندگی شبکه ایکوموس خواهد بود. برای اطلاعات بیشتر در مورد این روز، موضوعات گذشته، حمایت ها و تقویم فعالیت های پیش بینی شده است.