درخت حوزه‌های تخصصی

در این مقاله محقق در پی بررسی روند تحولات نوآورانه خط در روند مراسلات تبلیغات و تجارت است در این مسیر خط کوفی به عنوان خمیر مایه و جوهر خوشنویسی در خطوط بعدی تلقی گردیده و محقق برآنست که همه تغییر و تحولات خط در روند هزار و چهار صد ساله تاریخ اسلام از خط کوفی بهره مند شده با این تفاوت که در روند تاریخ تحول خوشنویسی خط دارای نقش کارکردی و در جهت زیبایی و سهولت مراودات و مراسلات و امور دیوانی بوده اما در دنیای معاصر خوشنویسی خط بر اساس زیبایی بصری و در مسیر تبلیغ و تجارت و گرافیک و نقاشی و فناوری سامان یافته است. نکته مهم اینست که در حالت اول - هماهنگی و تطابق شکل و محتوی حفظ شده و شکل بدون کمک از عناصر دیگر بصری محتوی را بیان می دارد. و در حالت دوم و در دنیای متجدد به ویژه قرن بیستم تطابق شکل و محتوی قطعی و حتمی نبوده و شکل به کمک عناصر بصری دیگر و با مشارکت فعال خواننده محتوی را بیان و ارسال پیام را انجام می دهد.

در فرهنگ و تمدن اسلامی ایران ، تجلید به عنوان یکی از شاخه های مهم هنر کتاب آرایی و کتاب سازی ، از موضوعات ثمربخش تاریخ تمدن عالم اسلامی محسوب می شود که توانسته با نفوذ معنوی خود حتی در تاریخ تمدن جهان تأثیر بسزایی بگذارد . بی تردید آگاهی از چگونگی این تأثیر و نقش فرهنگ اسلامی در جهت دهی و تعالی این هنر ،‌ بخش در خور توجهی از علل و عوامی شکوه و جلال معنوی و فرهنگی یکی از تمدنهای بزرگ بشری را تبیین می کند . در این مقاله ،‌ ضمن بررسی جایگاه تجلید در فرهنگ اسلامی از دیدگاه نصوص و رهنمودهای قرآن کریم و احادیث نبودی (ص) و ائمه ی اطهار ( ع ) ، تاریخ و فرهنگ کتاب سازی و کتاب آرایی و ادبیات فارسی ، نقش فرهنگ اسلامی در کمیت و کیفیت جهت دهی هنر تجلید ایران با استفاده از کنکاش مقایسه ای در سیر تاریخی تجلید ایران ، ...