درخت حوزه‌های تخصصی

جاده ابریشم از مهمترین راه های تردد در طول تاریخ تمدن بشری است که بیش از هر پل ارتباطی دیگر موجب آمیزش فرهنگها ، مواجهه ادیان ، و بروز آثار هنری بدیعی گشته که محصول همین ارتباطات بوده اند . شاهکارهای تاریخ هنر - اعم از نقاشی ، مجسمه سازی و معماری - عموماَ با ادیان زمان خود قرابت داشته و با الهام از سنن دینی خلق شده اند . هنر بودایی نیز مدتی پس از نضج گیری این آیین به شکلهای مختلفی تجلی نمود ، اما اوج این هنر با رونق جاده ابریشم مقارن بود ...

با ورود مغولان به جهان اسلام چهره سرزمینهای اسلامی تغییر یافت و باعث اتصال دو جهان شرق و غرب به یکدیگر شد . این اتصال بازتابهای مختلف را در بر داشت که یکی از آنها بازتاب هنری فرهنگی بود . اروپائیان که با این فرهنگ و هنر آشنایی پیدا کردند در پی آن بر آمدند تا با اسرار و رازهای سرزمین اسلامی آشنای بیشتری یافته و از یافته های آنها استفاده نمایند . از این زمان به بعد مراوده تجاری و روابط بازرگانی نیز بین شرق و غرب شکل گرفت و امتعه شرق خصوصآ ایران همراه با فرهنگ و هنر خاص خود وارد جهان غرب شده و الهام بخش آثار آنها گردید ...

از آنجا که بحث پیرامون هنر نقاشی " معاصر " هند ، نیازمند نگاهی به ادوار تاریخی و گذشته آن ملت است ، در شماره ی 2 هنرنامه به بررسی هنر نقاشی و به طور گذرا به معماری و مجسمه سازی ، در ارتباط با اندیشه های عرفانی آن سامان پرداختیم که با نظریات لاکشمی نارایان ( Laxmie Narayan ) منتقد و معاون موزه ی ملی هند همراه بود . لذا در این مقاله حاضر ، نگاهی به هنر نقاشی " معاصر " هند و شکل گیری اندیشه های نوگرای آن سرزمین خواهیم داشت که با عقاید و تفکرات شادروان " انیس فاروقی " ( Anis Farugie ) نقاش و منتقد فوق الذکر مطرح می شود ...

مقاله حاضر ، حاصل سفری کوتاه به هندوستان است که توسط حقیر در تابستان سال 1370 ، به منظور بررسی و تحقیق در زمینه هنر نقاشی هند صورت پذیرفت . شاید بتوان گفت که توشه این سفر پژوهشی ، بیش از هر چیز دیگری مصاحبه ای بود که با لاکشمی نارایان ، منتقد و معاون موزه ملی هند در زمینه ریشه های هنر مجسمه سازی و نقاشی و ارتباط آن با اندیشه های مذهبی و عرفانی هند انجام شد . و نیز مصاحبه دیگری که با شادروان انیش فاروقی ، نقاش ، منتقد و رئیس موزه هنرهای معاصر هند در زمینه ...

در این متن ضمن معرفی شیوه نگارگری سنتی در هند و مقایسه آن با نقاشی آبرنگ ، مراحل مختلف کار از قبیل تهیه و ساخت مقوای نقاشی ( وصلی ) ، بستر سازی و مهره زنی کاغذ ، گرده کردن طرح اولیه ، نقاشی و سایه زنی و همچنین نحوه طلا یا نقره چسبانی بررسی می شود . پس از این در باره نحوه بررسی و آزمایش این قبیل آثار و نحوه برخورد با آسیبها و نواقص آنها به طوری موجز و دقیق صحبت می شود . لازم به ذکر است که با توجه به کمبود منابع فنی در این زمینه ، این متن می تواند برای مرمتگران و هنرمندان علاقه مند به نگارگری ، شروع مناسبی باشد .